Oʻzbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi huzuridagi “barkamol avlod” respublika bolalar maktabi “floristika va fauna” to‘garagi

7.O‘simlik turlarini tanlashga ta’sir qiladigan parametrlar. (relef, yorug‘lik, tuproq turi, o‘g‘itlar).
O‘simliklarning hayot omillariga yorug‘lik, issiqlik, suv, havo va oziq moddalar kiradi. Yorug‘lik, issiqlik, havo kosmik (koinot) omillar hisoblanadi va nisbatan inson tomonidan boshqariladi. Suv va oziq moddalar o‘simlikka tuproq orqali o‘tadi va inson mehnati va bilimi bilan to‘liq boshqariladi. O‘simlik rivojlanishiga tuproqning tuzilishi, biologik xususiyatlari, organik moddalarning parchalanishi ham ta’sir etadi. O‘simliklarning rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi omillarga har xil zararkunanda, hasharotlar va kasalliklar kiradi.
O‘simlik tanasida va yorug‘likning ishtirokida hosil bo‘layotgan organik moddalar-uglevod, yog‘, oqsil, ferment va boshqalar quyosh energiyasining mujassamlashgan yig‘indisidir. Organik moddalarning parchalanishi natijasida issiqlik hosil bo‘ladi. Buning asosiy manbai quyoshdan kelayotgan yorug‘lik bo‘lib, barcha organizmlar organik moddalarni iste’mol qiladi, parchalaydi va natijada o‘simlik o‘sadi va rivojlanadi.
O‘simlik rivojlanishi jarayonida sodir bo‘ladigan asosiy jarayonlar-fotosintez, nafas olish va transpiratsiya (o‘simlik bargi va tanasidan suv bug‘lanishi) atrof-muhitdagi haroratga bog‘liq. O‘simlik rivojlanishi uchun maqbul harorat biokimyoviy jarayonlar eng rivojlangan davrdagi issiqlik hisoblanadi. O‘simlik uchun asosiy issiqlik manbai quyosh radiatsiyasidir. O‘simlik rivojlanishi davrida zarur bo‘lgan umumiy issiqlik miqdori mazkur o‘simlikning rivojlanish (vegetatsiya) davri va kun davomida u sarflaydigan maqbul issiqlik miqdori bilan belgilanadi. Shu bilan birga o‘simlik naviga, oziqlanish tartibiga, meteorologik sharoitlarga, yer sathining past-balandligiga bog‘liq bo‘ladi.
O‘simliklar uchun o‘g‘itlar uchta asosiy guruhga bo‘linadi: organik, mineral va organominera.
l.Organik o‘g‘itlar tabiiy, tabiiy kelib chiqishi oziqlantirishdir. U boshqa o‘simliklar yoki hayvonlarning chiqindilaridan olinadi. Bunday o‘g‘itlar odatda sigir go‘ngi, o‘tin kuli va torf hisoblanadi.