O’zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi namangan viloyati xalq ta'limi boshqarmasi

YUZA VA PERIMETRNI TOPISHGA OID MASALALAR

34. 
    Berilgan uchburchakning yuzasini toping.
    

1. 
   30 cm2
   
2. 
   15 dm2
   
3. 
   30 dm2
   
4. 
   15 cm2
   

Yechish:
1-usuli:
Uchburchakning yuzasini topish uchun berilgan to`rtburchak yuzasini topib olishimiz kerak. Yuzani topish formulasi S=axb. Berilgan uchburchakning enini topamiz. 6+4-10 (dm). Enini bo`yiga ko`paytiramiz. 10x3=30 (dm) Biz to`g`ri to`rtburchakning yuzini topib oldik. Uchburchak yuzasi to`g`ri to`rtburchakning yuzasini yarmiga teng degan mulohazaga tayanib to`rtburchak yuzasini 2 ga bo`lamiz.
30:2=15 dm2
2-usuli:
1-uchburchakning yuzasini topamiz. 6x3=18 (dm2) 18:2=9 (dm2)
2-uchburchakning yuzasini topamiz. 4x3=12 12:2=6
Har ikki uchburchak yuzasini qo`shamiz. 9+6=15 (dm2) Javob 15 dm2.

35. 
    Berilgan uchburchakning yuzasini toping.
    

1. 
   50 cm2
   
2. 
   25 cm2
   
3. 
   15 cm2
   
4. 
   30 cm2
   

Yechish:
1-usul:
Uchburchakning yuzasini topish uchun berilgan to`rtburchak yuzasini topib olishimiz kerak. Yuzani topish formulasi S=axb. Berilgan uchburchakning enini topamiz. 6+4-10 (cm). Enini bo`yiga ko`paytiramiz. 10x5=50 (cm) Biz to`g`ri to`rtburchakning yuzini topib oldik. Uchburchak yuzasi to`g`ri to`rtburchakning yuzasini yarmiga teng degan mulohazaga tayanib to`rtburchak yuzasini 2 ga bo`lamiz.
50:2=25 cm2
2-usuli:
1-uchburchakning yuzasini topamiz. 6x5=30 (cm2) 30:2=15 (cm2)
2-uchburchakning yuzasini topamiz. 4x5=20 20:2=10
Har ikki uchburchak yuzasini qo`shamiz. 15+10=25 (cm2) Javob 25 cm2.

36. 
    Sariq rangdagi uchburchakning yuzasini toppish
    

1. 
   25 cm2
   
2. 
   20 cm2
   
3. 
   30 cm2
   
4. 
   15 cm2
   

Yechish:
Sariq rangli uchburchakni yuzasini topish uchun 2 cm qo`shib to`g`ri burchakli uchburchak hosil qilingan. Hosil qilingan shu uchburchakning yuzini topiladi.
8+2=10 (cm) Bu berilgan to`g`ri tortburchakning eni
10x5=50 (cm2) Bu to`g`ri to`rtburchakning yuzasi. Uni 2 ga bo`lamiz.
50:2=25 (cm2) Bu to`g`ti burchakli uchburchakning yuzi
2x5=10 10:2=5 (cm2) Bu bo`yalmagan kichik uchburchakning yuzasi
25-5=20 (cm2) Bu sariq rangdagi uchburchakning yuzasi
Javob: B. 20 cm2

37. 
    Shaklni yuzasini toping
    

1. 
   10 dm2
   
2. 
   8 dm2
   
3. 
   82 dm2
   

Yechish:
Avval o`lchamlarga e`tiborli bo`lish kerak. 20 cm ni 20 dm deb hisoblamaslik kerak. 20 cm=2 dm. Shaklni ikki to`rtburchakka ajratib olamiz.

DC



Tepadagi to`rtburchak yuzasini topib olami. 4-1-1=2 dm bu enining uzunligi. Bo`yi 1 dm
2x1=2 (dm2) Bu 1- to`rtburchak yuzasi
2x4=8 (dm2) Bu 2- to`rtburchakning yuzasi
2+8=10 (dm2) Bu shaklning umumiy yuzasi
Javob: A. 10 dm

38. 
    Berilgan shaklning yuzasini toping
    

1. 
   27 dm2
   
2. 
   26,5 dm2
   
3. 
   18 dm2
   

Yechish:
4x3=12 12:2=6 (dm2) Bu 1-uchburchakning yuzasi
3x3=9 (dm2) Bu o`rtadagi kvadratning yuzasi
2x3=6 (dm2) 6:2=3 (dm2) Bu kichik uchburchakning yuzasi
6+9+3=18 (dm2) Bu berilgan shaklning to`liq yuzasi
Javob: 18 dm2

39. 
    Berilgan shaklning bo`yalgan joyining yuzasini toping.
    

1. 
   1950 cm2
   
2. 
   300 cm2
   
3. 
   1650 cm2
   

Yechish:
To`g`ri to`rtburchakning yuzasini topish uchun enini bo`yiga ko`paytitiladi. Formulasi S=axb
65x30=1950 (cm2) shaklning to`liq yuzasi
20x15=300 (cm2) qirqilgan joy yuzasi
1950-300=1650 (cm2) bo`yalgan joy yuzasi
Javob: C. 1650 cm2

40. 
    ABCD ning perimetri 18 cm, CD=3 CM, KC=4 cm
    

Berilgan ma`lumotlardan foydalanib shaklning yuzasini toping.

1. 
   18 cm2
   
2. 
   12 cm2
   
3. 
   6 cm2
   

Yechish:
1-usuli:
CD=BA 3+3=6 18-6=12 (cm) bu2 ta enining uzunligi
AD=BC 12:2=6 (cm) bu 1ta enining uzunligi
S=ab S=6x3=18 (cm2) Javob: 18 cm2
2-usuli:
18-3x2=18-6=12 (cm) 2ta eni uzunligi
12:2=6 BC-KC=BK 6-4=2 (cm)
3x2=6 (cm2)
3x4=12 (cm2)
6+12=18 (cm2) Javob:18 cm2

41. 
    Dahlizning bo`yini ? o`rnidagi sonni toping.
    

1. 
   4 m
   
2. 
   6 m
   
3. 
   40 m
   

Yechish:
Shaklning yuzasini topish formulasini yodimizga olamiz. S=ab
300+ax10
a=300:10
a=30 (m) bu oshxonaning eni
120:30=4 (m) bu dahlizning bo`yi Javob: 4 m

42. 
    Ekinlarning har birini yuzasini toping
    

Yechish:
KARTOSHKA: 20-6=14 (m) S=ab S=8x14=112 (m2)
BODRING: 6x6=36 (m2)
POMIDOR: 8-6=2 (m) 6x2=12 (m2) Javob: 112m2, 36 m2, 12 m2

43. 
    Berilgan maydonning umumiy yuzasini toping
    

Yechish:
Kvadrat bo`lganligi uchun S=a2 S=100 m2 S=10x10.
100m2 ning eni 90 m2 ning eniga teng. 90=10xb b=90:10 b=9 (m2)
210:10=21 (m2)
Bo`sh joy yuzasi so`ralsa, 9x21=189 (m2)
Umumiy yuzasini topish uchun maydonlarning yuzasini qo`shib chiqiladi.
210+100+90+189=589 (m2) Javob: 589 m2