O`zbekiston respublikasi xalq ta‟limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

          Jismlarni muvozanati. Oddiy mexanizmlar. 

 

 

Qadim  davrlardan  beri  inson  o'z  mehnatini  yengillashtirish  yo'llarini 

qidiradi.  Qurilishlar  olib  borishda  og‗ir  ustunlar,  yo‘nilgan  marmar  toshlarni 

siljitish, ko'tarish uchun turli mexanik qurilmalardan foydalanib kelgan. Uch ming 

yil  oldin  qadimgi  Misrda  piramidalar  qurilishida  og‗ir  tosh  plitalarni  richaglar 

yordamida  bir  joydan  ikkinchi  joyga  siljitishgan  va  ancha  balandga  ko'tarishgan. 

Ko‗p  hollarda  og‗ir  yukni  biror  balandlikka  ko'tarish  o'rniga  uni  shu  balandlikka 

qiya  tekislik  bo‗yicha  dumalatib  yoki  sudrab  olib  chiqishgan.  Samarqand  va 

Buxoro  shaharlaridagi  minoralar,  madrasalar,  saroy  va  masjidlar  qurilishida 

yuklami bloklar, chig‗iriqlar yordamida ko'targanlar. 

Turmushda, 

zavodlarda 

katta-katta 

metall 

taxtalarni 

kesadigan, 

shtamplaydigan stanoklarda, ko'tarma kran, yer qazuvchi, tekislovchi mashinalarda 

ham  oddiy  mexanizmlar  bor.  Bunday  mexanizmlar  zamonaviy  audio  va  video 

apparaturalar, murakkab avtomatlarda ham uchraydi. 

Oddiy mexanizmlar ishi bilan tanishsangiz, murakkab mashinalar tuzilishini 

tushunishingiz oson bo'ladi.