O‘zbekiston respublikasi yoshlar siyosati va sport vazirligi o‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti qo‘lyozma huquqi: uo`K: Suloymonov Yodgor Baxtiyor o‘g‘li

Pedagogik tajriba keng ma’noda ta’lim-tarbiya amaliyoti, tor ma’noda pedagoglarning innovatsion faoliyati. Ilg‘or pedagogik tajriba pedagogika nazariyasiga doir ta’lim-tarbiya borasidagi samarali metodlar, vositalar texnologiyalarda ifodalanadi. Pedagogik jarayon ijodiy jarayon, malakali, tashabbuskor, o ‘qituvchi, murabbiylar tajribalari, ta’lim-tarbiya tizimini rivojlantirish faoliyatidir. Ta’lim tarbiya jarayonini demokratlashtirish uzluksiz ta’lim pedagoglarining ijodkorligiga sharoit yaratadi. Shuningdek, mamlakat miqyosida o‘tkazi¡ayotgan olimpiada, yil o‘qituvchisi tanlovlari ommaviy ijodkorlikni rag‘batlantirishga imkon bermoqda.
Iig‘or pedagogik tajribalarni tadqiqotchilar tomonidan o'rganilishi o‘ziga xos xususiyatga ega. Ta’lim-tarbiya natijalarini pedagogic qonunivatlar tamoyillar asosida, samaradorlik mezoni, innovatsiyani dolzarbligi, ilmiy-amaliy ahamiyatini tahlil qilisb, baholash tadqiqotchidan yuksak metodologik bilim talab qiladi. Pedagogik tajriba maxsus tashkil etilgan eksperiment asosida ham bo'lishi mumkin. Ijodkor pedagog erishgan natijalari tajribalari tahlilida metodologik tamoyil alohida o ‘rin tutadi. Pedagogik tajribaning yangiligi, dolzarbligi, ilmiy amaliy ahamiyati asoslanadi, oldingi an’ana tizimga qiyoslanadi. Ilg‘or pedagogik tajribaning asosiy ko‘rsatkichi innovatsion natijasidir. Masalan, o‘quvchi laming bilim darajasi, mustaqil o ‘zlashtirishi, olingan bilimlami erkin qo‘llay olishi, tarbiyalanganlik darajasi, bilish motivi, ezgu maqsadi shakllanganligi. Ilg'or padagogik tajribani ilmiy tahlil etishda vaqt tejamkorligi, tajribaning iqtisodiy afealligi alohida o‘rin tutadi. Ma’lumki, pedagogic mehnatni ilmiy tashkil etish kam mehnat qilib yuqori natija olishdir. Ilg‘or pedagogik tajribalarni o‘rganish ijodkor o ‘qituvchilarni kashf qilish ta’lim-tarbiya nazariyasini va ahamiyatini boyitadi.Ilmiy tadqiqotchi ijodkor o ‘qituvchi bilan yangi tajribalarni yaratishi mumkin, birga izlanish ishlarini tashkil etishi, tajriba yakka va jamoa tarzida bo‘lishi mumkin. Jamoaningning ilg‘or tajribalari maqsadli, kompleks, rejali bo'lishi mumkin. Keyingi yillarda ta’lim muassasalarida metodik kengashlar, birlashmalar ilg‘or tajribalarni umumlashtirish markazlariga aylangan. Ilmiy seminarlarda ilg‘or tajribalar natijasi, innovatsion loyihalar ilmiy amaliy bahosini, tavsiyasini olmoqda. Ilg‘or pedagogika tajribalarni o‘rganish metodi ilmiy tadqiqot muammosidan kelib chiqib har xil usullarda qoMlaniladi. Ta’lim-tarbiya amaliyotiga doir dolzarb tadqiqot, muammonisini tanlashda ilg‘or pedagogik tajribalarga asoslaniladi, ilmiy farazlar ham ilg‘or pedagogic tajribalar asosida shakllanadi. Tadqiqotchi nazariy qarashlami, umumlashtirish, eksperiment o‘tkazish uni keng qoilash, uzluksiz ta’limtarbiya faoliyatida joriy etishda, ilg‘or pedagogik tajribalarga tayanadi. Ilg‘or pedagogik tajribalarni o‘rganish natijasida nazariy va amaliy tavsiyalar yaratiladi. Pedagogik faoliyat o‘z mehnatiga ko‘ra ijodiy tavsifga ega. Pedagogik ijodkorlikning asosiy mohiyati pedagogik faoliyatning maqsadi va xarakteri bilan aniqlanadi. Pedagogik ijodkorlik majmui - pedagogik tajribadir.

3.3-jadval