O’zbekiston tarixi
Download 100.78 Kb.
|
2020 йил ДАК лотин1 (2)1 (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mehnat huquqi fani
|
Yuridik xizmat faoliyati
«O’zbekiston Respublikasida yuridik xizmat» fanining ahamiyati nimalarda namoyon bo’ladi? O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi yuridik xizmat faoliyatining huquqiy asosi sifatida qanday ahamiyatga ega? O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi yuridik xizmati faoliyatining qanday asosiy yo’nalishlari mavjud? O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati yuridik xizmati faoliyatining qanday asosiy yo’nalishlari mavjud? Mehnat huquqi fani Quydagilardan qaysi biri majburiy mehnat deb hisoblanadi. Mehnat sohasidagi davlat boshqaruvini qaysi davlat organi olib boradi. O’zbekiston Respublikasi hududida mehnat to’g’risidagi qonunlarning aniq va bir xil ijro etilishi ustidan nazorat olib borish qaysi organ zimmasiga yuklatilgan. Agar O’zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida yoki Xalqaro Mehnat Tashkilotining O’zbekiston tomonidan ratifikatsiya qilingan konvensiyasida xodimlar uchun mehnat to’g’risidagi qonunlar yoki boshqa normativ hujjatlarga nisbatan imtiyozliroq qoidalar belgilangan bo’lsa qaysi normativ hujjat qo’llaniladi. Xodimlarga vakillik qilish hamda ularning manfaatlarini himoya etishni ishonib topshiradigan organnlarni kimlar belgilaydi. Vakillik organlarining faoliyati kimning qarori bilan tugatiladi. Kasaba uyushmalarining va ulardagi saylab qo’yiladigan organlarning davlat va xo’jalik organlari, ish beruvchilar bilan o’zaro munosabatlaridagi huquqlari qaysi normativ hujjatlar bilan tartibga solinadi. Korxonada ish beruvchi bilan xodimlar o’rtasidagi mehnatga oid, ijtimoiy-iqtisodiy va kasbga oid munosabatlarni tartibga soluvchi normativ hujjat - bu............. Muayyan kasb, tarmoq, hudud xodimlari uchun mehnat shartlari, ish bilan ta’minlash va ijtimoiy kafolatlar belgilash borasidagi majburiyatlarni o’z ichiga oluvchi normativ hujjat- bu............ Jamoa shartnomalari va kelishuvlari tuzishning asosiy prinsiplari ko’rsatilgan to’g’ri javobni ko’rsating. Jamoa kelishuvining amal qilishi qancha muddatdan oshmasligi lozim . Jamoa kelishuvlarining bajarilishini tekshirib borish vakolatiga yega bo’lmagan sub’yektlar doirasini ko’rsating. Quydagilardan qaysi biri jamoa kelishuvlarining turiga kiradi. Qanday asoslar mavjud bo’lganda maqbul hisoblanmaydigan ish deb e’tirof etiladi. Ishsizlik nafaqasi qachondan boshlab tayinlanadi. Ishsizlik nafaqasini to’lash bekor qilinadigan xolat keltirilgan javobni belgilang. Ishsiz shaxs ixtisoslashtirilgan davolash-profilaktika muassasasida davolash kursini o’tayotgan bo’lsa bandlik organ qanday harakatni amalga oshiriadi? O’n olti yoshga to’lmagan shaxslarni ishga qabul qilishda kimlarning roziligi olinishi zarur? Homiladorlik va tug’ish nafaqasi qancha muddatga to’lanadi? Ishsiz shaxsning nafaqa olish huquqi u ish qidirayotgan shaxs sifatida ro’yxatdan o’tgan paytdan boshlab necha kunda vujudga keladi. Davlat ijtimoiy sug’urtasi hisobidan beriladigan ta’minot turi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan. Qonunchilikka ko’ra mehnat nizosini ko’rishni so’rab sudga murojaat qilish huquqi mavjud bo’lgan sub’yektni ko’rsating. Mehnat nizolarini qaysi sudlar ko’rib chiqish vakolatiga ega Mehnat shartnomasi texnologiyadagi, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishdagi o’zgarishlar, xodimlar soni yoki ish xususiyatining o’zgarishiga olib kelgan ishlar hajmining qisqarganligi natijasida bekor qilinganda xodimlar bu haqda qancha muddat oldindan ogoxlantirilishi zarur. Muddatli mehnat shartnomasining muddati tugagandan keyin ham mehnatga oid munosabatlar davom etaversa va taraflardan birortasi bir hafta davomida uning bekor qilinishini talab qilmagan bo’lsa ushbu mehnat shartnomasi qancha muddatga tuzilgan deb xisoblanadi. Mehnat shartnomasi ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilinganda xodimga tegishli ish haqi, mehnat shartnomasi bekor qilingan kunga qadar ishlayotgan xodimga qachon to’lab berilishi lozim? Bayram (ishlanmaydigan) kunlarga kiritilmaydigan javobni ko’rsating. Xodimlarga beriladigan yillik asosiy ta’til muddati qanchadan kam bo’lmasligi zarur. Qonunchilikka ko’ra yillik qo’shimcha ta’tillar quydagilardan qaysi biriga berillishi belgilangan. Xodimlar qanday hollarda ta’tilni uzaytirish yoki boshqa muddatga ko’chirish huquqiga egadirlar Davlat pensiyalarining turlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping. Pensiyani turini tanlash huquqi kimlarga beriladi. Yoshidan qat’i nazar imtiyozli pensiya olish huquqiga yega bo’lgan shaxslarni ko’rsating. Liliputlar va pakanalarga yoshga doir pensiyalar necha yil ish stajiga yega bo’lgan taqdirda beriladi. Pensiya miqdori ish stajining muddatiga bog’liq bo’lib, quyidagilardan tarkib topadi. Ish staji to’liq bo’lmagan chog’da nogironlik pensiyalarining eng kam miqdori 1 guruh nogironlari uchun qancha. Urush qatnashchilari va ularga tenglashtirilgan shaxslarning pensiyalarga ustama haqlar quyidagi miqdorlarda belgilanadi. Harakatdagi armiya tarkibiga kiruvchi harbiy qismlar, shtablar va muassasalardagi, jangovar harakatlar davrida partizan otryadlari va qo’shilmalaridagi xizmat va erkin yollanganlar tarkibidagi ish, baynalmilal burchni bajarishda jangovar harakatlarda ishtirok etish stajga necha xissa baravarida imtiyozli tarzda qo’shib hisoblanadi. O’rtacha oylik ish haqini aniqlashning umumiy tartibi to’g’risidagi qoidani to’g’ri ko’rsating. O’zbekiston Respublikasi oldida alohida xizmatlari bo’lgan shaxslarga — xizmatlariga qarab qancha ustamalar qo’llaniladi. Yoshga doir pensiya olish huquqini beradigan yosh senzi va ish staji. Pensiya tayinlash uchun yetarlicha ish stajiga ega bo’lmagan xolda yoshga doir pensiyalar kamida 7 yil ish staji mavjud bo’lgan taqdirda, bor stajga mutanosib miqdorda qo’llanilishi mumkin bo’lgan javobni ko’rsating. Yoshidan qat’i nazar imtiyozli pensiya olish huquqiga yega bo’lgan shaxslarni ko’rsating. Umumiy belgilangan yoshni 5 yilga qisqartirilgan holda imtiyozli pensiya olish huquqiga ega bo’lgan shaxslarni ko’rsating. Nogiron bolalar uchun ixtisoslashgan ta’lim muassasalari, «Mehribonlik» uylari, harbiy akademik litseylar, tarbiya koloniyalari o’qituvchilari — maxsus ish staji kamida 25 yil bo’lgan taqdirda................ Nogironlik guruhlarining qaysilariga pensiya tayinlanadi. II guruh urush nogironlaring pensiyalarga ustama haqlar quyidagi miqdorlarda belgilanadi. Moxovxonalarda, vaboga qarshi muassasalarda, immunodefitsit virusi bilan kasallangan shaxslar davolanadigan yuqumli kasalliklar muassasalarida ishlash ish stajiga necha xissa baravarida imtiyozli tarzda qo’shib hisoblanadi. Chet el fuqarolariga va fuqaroligi bo’lmagan shaxslarga chet eldagi ishi O’zbekiston Respublikasida ishlanganiga to’g’ri keladigan stajning.................... O’rtacha oylik ish haqini aniqlashning umumiy tartibi to’g’risidagi qoidani to’g’ri ko’rsating. Ixtisoslashgan tibbiy muassasalarning shifokorlari va o’rta tibbiy xodimlari — maxsus ish staji qishloq joyda kamida 25 yil va shaharlarda kamida 30 yil bo’lgan taqdirda mumiy belgilangan yoshni necha yilga yilga qisqartirilgan holda imtiyozli pensiya olish huquqiga ega. Korxonaning tugatilganligi munosabati bilan ishdan ozod etilgan va ishsiz deb e’tirof etilgan shaxslar pensiya olish huquqiga ega bo’lagan fuqarolarning ish staji va yoshi qancha bo’lishi kerak. 41 yoshdan 46 yoshga qadar bo’lgan fuqarolarga umumiy kasallik tufayli beriladigan nogironlik pensiyalari ish staj necha yil bo’lgan taqdirda tayinlanadi. Qandday hollarda buva va buvi oilaning mehnatga qobiliyatsiz a’zolari hisoblanadilar. Nuqtalar o’rniga davom ettiring. Mehnatda mayiblanganlik yoki kasb kasalligiga chalinganlik oqibatida vafot etgan boquvchining oilasiga, shuningdek marhum pensionerning oilasiga pensiya boquvchining.......... Bola tug’ilganda beriladigan bir martalik nafaqa miqdori qancha. Homiladorlik va tug’ish bo’yicha nafaqani tayinlash va to’lash uchun nima asos bo’ladi. Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi quyidagilardan qaysi holatda berilmaydi. Ikki yoshgacha bo’lgan farzand uchun bolalai oilalarga to’lanadigan nafaqalar qancha muddatga tayinlanadi? Bolali oilalarga nafaqa, bola parvarishi bo’yicha nafaqa va moddiy yordam ajratish qaysi organ tomonidan amalga oshiriladi. Download 100.78 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|