O'zbekiston tarixi
Turkiston Kommunistik partiyasi syezdlarining rezolyutsiya va qarorlari. Toshkent
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
Turkiston Kommunistik partiyasi syezdlarining rezolyutsiya va qarorlari. Toshkent, 1958, 17-bet. Osipov isyoni Turkiston sho„rolar hukumatini ag„darish maqsadida 1919-yil yanvarda amalga oshirilgan harbiy isyonga K. Osipov boshchilik qildi. Osipovning o„zi kim, degan savolning qo„yilishi tabiiydir, albatta. Sho„ro davrida yaratilgan tarix darsliklari, qo„llanma va tarixga oid adabiyotlarda Osipov isyonini Angliya razvedkasi va Rossiyadagi kontrrevolyutsion kuchlar tayyorladi, u aslida rus harbiy qo„shinining ofitseri edi, degan fikr ilgari surilgan. Albatta, bu fikr asossiz ed i. Masalan, «0„rta Osiyo kommunistik tashkilotlarining tarixi» kitobida quyidagi jumlalami o„qiymiz: «Ular (ya‟ni ingliz josusi Beyli va Rossiyadagi kontrrevolyutsion kuchlar - (muall.) Turkiston Respublikasining harbiy komissari, aldov yoii bilan bolshevistik partiyaga kirib olgan avantyurist, sobiq praporshik Osipovdan isyonning rahbari sifatida foydalanishga qaror qildilar» 1 . Bu fikrlarga ishonish qiyin. Chunki K.Osipov bolsheviklar partiyasida tasodifiy a‟zo emas, u 1913-yildan bu partiyaga haqiqiy a‟zo boiib, bolsheviklaming barcha «sinovlari»dan muvaffaqiyatli o„tgan edi. Shu sababdan ham uni Turkiston Respublikasining harbiy komissari lavozimiga tayin etgan edilar. K.Osipov o„taketgan shovinist, mansabparast, Turkiston oikasi musulmonlarining ashaddiy dushmani edi. Turkiston muxtoriyatini tor-mor keltirishda va Qo„qon shahridagi dahshatlarda K.Osipovning qonli panjalari izi bor. U Skobelevdan 4 ta zambarak, 4 ta pulemyot va 140 ta askar bilan Qo„qonga kelib o„z insoniy haq-huquqi uchun bosh ko„targan mahalliy aholini qonga botirishda faol qatnashadi. Toshkentda Sho„rolarga qarshi isyon ko„tarishdan K.Osipov qanday maqsadni ko„zlagan edi, degan savol tugiladi. Uning bosh maqsadi Turkistonda harbiy diktatura o„matishdan iborat edi. Turkiston Sho„rolari rahbariyatidagi hokimiyatni talashish o„yinlari K.Osipovga yoqmayotgan edi. U oikada butun hokimiyatni yakka o„z qoiida markazlashtirib olishni istar edi. Ana shu maqsadda 1919-yil 18 dan 19-yanvarga o„tar kechasi Toshkentda K.Osipov boshchiligida Sho„rolarga qarshi isyon boshlandi. Uni Sho„ro hukumati a‟zolaridan Agapov va Uspenskiylar qoilab-quwatladilar. Isyonchilar Turkiston Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|