O'zbekiston tarixi


S’ezd Narodov Vostoka. Stenograficheskiy otchet. - Petrograd, 1920, 90-91- betlar


Download 6.43 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/563
Sana02.06.2024
Hajmi6.43 Mb.
#1833543
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   563
Bog'liq
a Sagdullayev uzb tarix

1
S’ezd Narodov Vostoka. Stenograficheskiy otchet. - Petrograd, 1920, 90-91- betlar.
2
SSSR ORMDA, 130-fond, 746-ish, 1-varaqning orqasi; MLI MPA, 19-fond, I-г., 320-
varaq.
3
MLI MPA, 122-f, I-г., 7-ish, 90-varaq.
4
0‘rta Osiyo Kommunistik tashkilotlarining tarixi. - Т.: 0‘zbekiston, 1969, 399-bet.
95 


degan edi: «Turkiston xalqlari bilan to„g„ri munosabat bog„lash endilikda 
Rossiya Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi uchun, hech mubolag„asiz 
aytish mumkinki, juda katta jahonshumul-tarixiy ahamiyatga egadir. 
...Bizning Turkiston komissiyamizga katta ishonch bilan qara- 
shingizni va uning direktivalariga, ya‟ni huddi shu ruhda unga Butun 
Rossiya Markaziy Ijroiya Komiteti tomonidan berilgan direktivalarga qattiq 
rioya qilishlaringizni sizlardan juda iltimos qilaman»
1

Mazkur xat asosida Turkkomissiya tub yerli musulmon millat- lariga 
o„z ta‟sir kuchini o„tkazish uchun qator tadbirlarni ko„rdi. Ulaming barcha 
diqqat-e‟tibori o„lkani Rossiyaning mustamlaka asoratida saqlab qolishga 
qaratildi. Komissiya a‟zolari keskinlikni yumshatish uchun 1920-yil 
yanvarda T.Risqulovni Turkiston MIQ raisligiga ko„tardi va boshqa 
tadbirlarni ko„rdi. Ammo Turkkomissiya rahbarligida oikada amalga 
oshirilgan bir qator tadbirlar ommaning mustaqillikka boigan intilishini 
kuchaytirib yubordi. Bu borada 1920- yil 12-18-yanvarda boiib o„tgan 
Turkiston Kompartiyasining VOika konferensiyasi xarakterlidir. Unda qator 
masalalar bilan birga milliy masala va milliy kommunistik seksiyalar 
to„g„risidagi masala ham muhokama qilindi. Turkkomissiya a‟zolari ushbu 
masala bo„yicha ayyorlik bilan sopini o„zidan chiqarib Turor Risqulovni 
ma‟mzachi etib tayinlaydi. Natija ular kutganchalik boiib chiqmadi. 
Ma‟ruzachi Turor Risqulov konferensiyada Kompartiya va Sho„ro 
hukumatining oikada yurgizayotgan shovinistik siyosatini ayovsiz tanqid 
qildi, bir qator amaliy takliflar kiritdi. Turor Risqulov V Oika partiya 
konferensiyasining ochilishi arafasida o„z takliflarini musulmon partiya 
tashkilotlari III konferensiyasining vakillari muhokamasiga qo„yib, bu 
takliflami quwatlash bo„yicha ulaming va‟dasini olgan edi. Turor Risqulov 
ilgari surgan bu amaliy takliflar nimalardan iborat edi? Ular quyidagilardir: 

Download 6.43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   563




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling