O'zbekiston tarixi

'0‘zR. MDA, 17-fond, 1-ro‘yxat, 45-ish, 9-varaq. 
2
1917-1934-yillardagi Turkiston Milliy istiqlol harakati va Anvar posho. 
Qo'rboshilar. — Istanbul, 1975. 6-bet.
105 

---

g„alamisligi va madadi bilan ichki kontrrevolyutsiya kuchlari 1918- yil 
yozida o„z faoliyatlarini aktivlashtirib, Sovet hokimiyatiga qarshi qat‟iy 
hujumga o„tdilar. Turkistonda grajdanlar urushi avj olib ketdi»
1
. Huddi shu 
kabi fikmi tarixchi olim O
l
. Sh. Inoyatov ham takrorlaydi: «Butun 
mamlakatda bo„lgani singari Sovet Turkistonida ham Amerika va ayniqsa 
Angliya imperialistlari qoilab-quwatlagan ichki kontrrevolyutsiya kuchlari 
sovet hokimiyatiga qarshi bosh ko„tardi»
2
. Albatta, bunday fikr-xulosalar 
Turkistonda boshlanib ketgan o„lka mehnatkashlarining milliy ozodlik va 
istiqlol uchun kurashi mohiyatini ochib bera olmaydi. 
Biz Sho„ro hukmronligi yillarida shu darajada manqurtlashib 
o'zligimizni yo„qotdikki, ba‟zi bir ziyoli olimlarimiz 0„zbekiston o„z milliy 
mustaqilligini qoiga kiritib mustaqil davlat oiaroq shakllangandan keyin ham 
o„z ilmiy tadqiqot ishlarining nazariy- ilmiy metodologiyasiga marksizm-
leninizmni asos qilib olib milliy mustamlakachi raqiblarimiz tegirmoniga 
suv quyib uni aylantirishda davom etdilar. Bu borada 1992-yilda 0„zbekiston 
FA Tarix instituti Ilmiy Kengashida tarix fanlari nomzodi ilmiy darajasini 
olish uchun «1917-1932-yillarda 0„rta Osiyoda bosmachilikning xorijiy 
tarixshunosligi (ingliz - amerika adabiyoti materiallarida)» mavzusida 
Hakimov Ruslan Ahmedovich tomonidan yoqlangan dissertasiya (Ilmiy 
rahbari tarix fanlari doktori, professor Qodirxo„ja Fozilxo„jayev) 
xarakterlidir. Dissertant xorijiy tarixshunoslar Z.Validi, Kastane, Cho„qayev, 
Zenkovskiy, Karrer Ankoss, Montey, Payps, Park, Pauleyds, Risler, B. Hayit 
va boshqalar asarlarida Oktabr to„ntarishidan so„ng Turkistonda Sho„ro 
hokimiyati o„rnatilgach mustamlakachilik tartib-qoidalarining faqat shakli 
o'zgarganligi, uning mazmun-mohiyati esa o„zgarmasdan eskicha saqlanib 
qolganligi haqidagi xulosalami «tanqid» qiladi va noto„g„ri deb hisoblaydi. 
Muallif «Qizil qo„shinlar 0„rta Osiyoni bosib olgach, bu hududda 
«bosmachilik» harakati vujudga kelganligini inkor etadi. U Oktabr 
to„ntarishidan so„ng Qizil askarlaming bosqinchilik, talonchilik yurishlari 
oqibatida chorizm «0„rta Osiyoni ikkinchi marta bosib olganliklari» 
to„g„risidagi xorij tarixshunoslari fikrlariga qo„shilmasligini bayon etadi. 
«Hech qanday bosib olish