O'zbekiston tarixi
0‘rta Osiyo Kommunistik tashkilotlarining tarixi. - Т.: 0‘zbekiston, 1969, 295-bet
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
0‘rta Osiyo Kommunistik tashkilotlarining tarixi. - Т.: 0‘zbekiston, 1969, 295-bet. 2 Inoyatov 0‘.Sh. O'zbekistonda Oktabr Revolyusiyasi. 345-bet. 106 boigani yo„q»„ deb qat‟iy fikr bildiradi, dissertant. Bu tarix- chi olim xulosalariga ko„ra, «bosmachilik» harakati «aksilin- qilobiy», «aksilsho„roviy» harakatdir. U milliy-ozodlik harakati yoiboshchilari boigan Ergash qo„rboshi, Madaminbek, Junayid- xonlami «Inqilobdan burungi stajga ega boigan jinoyatchi», «siyosiy bandit»lar deb ta‟riflaydi 2 . Yuqorida keltirilgan fikr- xulosalar 1918-1934-yillar oraligida qariyb 16-yil davom etgan Turkiston o„lkasi xalqlarining kurashi sabablarini toiaqonli aks ettira olmaydi. Zero sovet askar lari tomonidan Qo„qon shahrining ishg„ol etilishi va Turkistonliklaming dushmandan qutilish istagi, Turkistonda ozodlik kurashining yangidan bo 'ilanishiga yo„l ochib bergan edi. Yana shu narsani aytmoqchimizki, Sho„ro qizil qo„shinlari va xususan arman dashnoqlari Qo„qon shahridagi dahshatli qirginlar va yondirish- vayronagarchiliklar bilan cheklanib qolmadilar. Ular Qo„qon fojialari bahonasida butun Farg„ona vodiysini qabristonga va kultepaga aylantirmoqchi boidilar. Bu yoi bilan ular vodiydagi aholini ko„zini qo„rqitib, umuman bosh ko„taraolmaydigan qilib qo„ymoqchi edilar. Tarixchi olim Sh.Shomagdiyev bergan maiumot- larga qaraganda, qizil askarlar va dashnoqlar ana shu maqsadda 1918- yilning boshidagina Farg„ona vodiysidagi 180 shahami yon- dirib kulini ko„kka sovurdilar. Ana shu dahshatli qirgin davrida- gina Margilon shahrida 7000 ga yaqin, Andijon shahrida 6000, Namangan shahrida 2000, Bo„zqo„rg„on va Qo„qon qishloq atrof- larida 4500 turkistonlik musulmonlar shahid boidilar 3 . Bu albatta oika xalqlarining mustamlakachi Sho„ro bosqinchilariga nisbatan qahr-g„azabi va nafratining mislsiz darajada kuchayishiga sabab boidi. Yuqoridagi fikr-xulosalami umumlashtiradigan va tahlil qiladigan boisak, Turkiston o„lkasi xalqlarining milliy ozodlik va mustaqillik uchun qurolli kurashga otlanishiga sabab boigan asosiy omillar quyidagilardir. Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|