O'zbekiston tarixi

1
 MLIMPA, 5-fovd, 1-ro‘yxat, 1100-
ish.
98

---

Kompartiyasi Sho„rolar 0„lka Markaziy Ijroiya Qo„mitasining harakat doirasi 
ham cheklanib nazoratga olindi. 
T.Risqulov va uning tarafdorlari izini Turkiston Kompartiyasi va 
Turkiston Sho„rolari muassasalaridan batamom quritish maqsadini ko„zlab 
Turkkomissiya 1920-yil 19-iyulda o„lka qo„mitasini tar- qatib yuborish va 
Turkiston Kompartiyasining muvaqqat Markaziy Qo„mitasini tuzish 
to„g„risida qaror qabul qildi. Uning tarkibiga K.S.Otaboyev, S.Asfandiyorov, 
V.RBilik, X.Ibrohimov, N.T.To„raqulov, K.Hakimov, D.Ustaboyev va 
boshqalar kiradilar. N.T.To„raqulov muvaqqat Markaziy Qo„mita Ijroiya 
byurosining mas‟ul kotibi etib saylandi. Ayni vaqtda qarorda Turkiston 
MIQning tarkibini yangilashga qaror qilindi. Uning raisi etib Abdulla 
Rahimboyev tayinlandi. Ana shu davrdan Turkistonda partiyani va sho„ro 
idoralarini «yot elementlar» va «kontrinqilobchi kuchlar»dan tozalash 
boshlandi. Natijada Turkiston Kompartiyasida 1920-yil oxirida 58 ming a‟zo 
boigan boisa, 1924-yilda ulaming soni 26 ming kishiga tushib qoladi
1
. 
Xullas, 1920-yillarga kelib mustaqillik uchun oshkora kurash olib borish 
mumkin boimay qoldi. Bunday kurash yoiini tanlaganlar to„g„ridan-to„g„ri 
bosmachilar deb eion qilindi. Mafkura sohasida g„oyaviy kurash olib 
borganlarga esa «millatchilar» tamg„asi bosildi. Huddi ana shu davrdan 
e‟tiboran mahalliy milliy ziyolilar va istiqlolchilaming kattagina qismi o„z 
kurash taktikalarini о „ zgartirdilar, ular Kompartiya saflarida boiib, sho„ro 
idoralarida turli mas‟ul lavozimlarda ishlab milliy istiqlol uchun Sho„ro 
hukumatiga qarshi zimdan ish olib borishga o„tdilar. «Biz yashirin ish olib 
borayotgan boisak-da, bu kurashni Sho„ro muassasalarida va kommunistlar