O‘zbekistonda bozor munosabatlarining shakillanishi. Reja

Gaz-kimyo  va  yengil  sanoat.  1995—  yil  oktabroyida  O'zbekiston  bilan  AQSH 

ning  «ABB  Lummus  Global»  kompaniyasi  o'rtasida  Sho'rtan  gaz-kimyo 

majmuasini qurish bo'yicha hamkorlik yo'lga qo'yildi. Qurilish ishiari 1997-2001 - 

yillarda  amalga  oshirildi,  majmua  qurilishida  lmlrd.  AQSH  dollari  hajmida 

sarmoya  o'zlashtirildi.  2001—  yil  dekabrda  Sho'rtan  gaz-kimyo  majmuasi  ishga 

tushirildi. Majmua  yiliga  i 25  ming tonna polietilen, 137  ming  tonna suyultirilgan 

gaz va 126 ming tonna gaz kondensati ishlab chiqarish quvvatiga ega. 

     Yengil va to'qimachilik sanoati tez sur'atlar bilan rivojlanib bor-moqda. Paxtani 

qayta  ishlovchi  «Qabul-O'zbekKO»,  «Kosonsoy-Tekmen»,  «Papfen»,  «Asnam 

tekstil»,  «Karakulteks»,  «Chinoz  to'qimachi»,  «Qabul-Farg'ona»,  «Oq  saroy 

to'qimachi»  qo'shma  korxonlari  barpo  etildi.  Faqat  2004—  yilda  17  ta  yengil 

sanoat  korxonalari  qurilib  ishga  tushirildi.  Bu  tarmoqda  xafq  ist'emol  mollari 

ishlab  chiqarish  kengaydi,  minglab  yangi  ish  o'rinlari  yaratildi.  Agar  1991—  yili 

respublikamizda paxta tolasini qayta ishlash 12 foizni tashkil etgan bo'lsa, 2004— 

yilda  bu  ko'rsatkich  28  foizga  yetdi.  Kalava,  ip,  paxta  va  shoyi  gazlamalarini 

eksport qilish hajmlari ancha oshdi. 

Mustaqillik  yillarida  «Zarafshon-Nyumont»  korxonasi,  Qizilqum  fosforit 

kombinati,  Qo'ng'irot  soda  zavodi,  Quvasoy  kvars  zavodi,  Yangiyo'l  va  Andijon 

spirt zavodlari, Toshloq  ip  yigiruv  fabrikasi  va boshqa ko'plab korxonalar bunyod 

etildi. 

Don  mustaqilligi. Qishloq  xo'jaligida  ishlab chiqarish tarkibini takomillashtirishga 

e'tibor berildi. Xo'jaliklar ekin ekish sohasida mustaqil bo'ldilar. Respublikada don 

mustaqifligiga  erishish,  shakar  va  boshqa  oziq-ovqat  mahsulotlari  tayyorlashni 

tiklash  yo'li  izchillik  bilan  amalga  oshirildi.  Paxta  ekiladigan  maydonlar  tegishli 

suratda  qisqartirilib,  donli  ekinlar  maydoni  kengaytirildi.  Umumiy  ekin 

maydonlarida  donli  ekinlar  salmog'i  1991—  yilda  18,8  foizni  tashkil  etgan  bo'lsa, 

2000— yilda 42 foizga o'sdi. 

Respublikamizda  don  mustaqilligiga  erishish,  shakar  va  boshqa  oziq-ovqat 

mahsulotlari  tayyorlash  izchillik  bilan  amalga  oshirildi.  Agar  1991—  yilda 

mamlakatimizda  1,9  mln.  tonna  don,  shu  jumladan,  609,5  ming  tonna  bug'doy 

---

tayyorlangan bo'lsa, 2003—yilda 6,1 mln. tonna don, shu jumladan 5,4 mln. tonna 

bug'doy yetishtirildi. O'zbekiston g'alla mustaqilligiga erishdi. 

Andijon  paxtakorlari  tashabbusi  bilan  chigitni  plyonka  ostiga  ekish  texnologiyasi 

joriy etildi. Bu usul paxtadan sifatli va yuqori hosil yetishtirish imkonini yaratdi. 

Iqtisodiyotda  barqaror  yuksalish.  Iqtisodiyot  tarkibidagi  tub  o'zgarishlar,  yangi 

korxonlalarning  bunyod  etilishi  sanoat  mahsulotlari  ishlab  chiqarish  sohasida 

samarali  natijalarberdi.  1991-2002—  yillarda  1872  korxona  va  boshqa  ishlab 

chiqarish  muassasalari  qurildi,  mahsulotning  9,5  mingdan  ortiq  yangi  turlarini 

ishlab  chiqarish  o'zlashtirildi.  1990—  yilda  respublika  bo'yicha  ishlab  chiqarilgan 

sanoat  mahsulotlari  hajmini  100  foiz  deb  olsak,  undan  keyingi  yillarda  kamayib, 

1992— yilda 94,7 foizga, 1993— yilda 98,1 foizga tushgan edi. 1995— yilga kelib 

makroiqtisodiyotda  barqarorlikka  erishildi  va  1996—  yildan  boshlab  barqaror 

o'sish  ta'minlanmoqda.  Sanoat  mahsulotlari  ishlab  chiqarish  hajmi  oldingi  yilga 

nisbatan  1997—  yilda  106,5  foizga,  1998-  yilda  105,8  foizga,  1999-  yilda  106,1 

foizga,  2000-  yilda  106,4  foizga,  2001-  yilda  108,1  foizga,  2002-yilda  108,1 

foizga, 2003- yilda 108,4 foizga, 2004- yilda 109,4 foiz, 2005— yilda 7,3 ga o'sdi. 

Un va un mahsulotlari, kiyim-kechak, poyabzal, shakar va qand mahsulotlari ishlab 

chiqarish sezilarli darajada ko'paydi, iste'mol buyumlari importi kamaydi. 

Yalpi ichki mahsulot ishlab chiqarish 1991-1995— yillarda pasayib bordi, 1996— 

yildan  boshlab  o'sish  boshlandi.  Oldingi  yilga  nisbatan  1996-  yilda  YalM  101,7 

foizga,  1997-  yilda  105,2  foizga,  1998-yilda  104,4  foizga,  1999-  yilda  104,4 

foizga, 2000— yilda 104 foizga, 2001- yilda 104,5 foizga o'sdi. 2004-2005 yillarda 

bu ko'rsatkich 7 foizdan oshib bordi.Natijada, 2001— yilda birinchi bor yalpi ichki 

mahsulotning  1991-  yilga  nisbatan  103  foiz  o'sishiga  erishildi.  MDH  davlatlari 

orasida  birinchi  bo'lib  O'zbekiston  iqtisodiy  barqarorlikka  erishgan,  iqtisodiy 

ko'rsatkichlari  izchil  o'sib  borayotgan  mamlakatdir.  2005—  yilda  iqtisodiyotning 

o'sish  ko'rsatkichi  2000—  yilga  nisbatan  30,1  foizini  1991—  yilga  taqqoslaganda 

esa  28,2  foizni  tashkil  etdi.  Natijada,  O'zbekistonning  umumiy  eksport  hajmida 

tayyor  mahsulot  va  xizmatlar  ulushi  50  foizdan  oshdi,  tashqi  savdoda  1,3  mlrd. 

AQSH  dollari  miqdoridagi  ijobiy  saldoga  erishildi.Shahar  va  qishloqlarimizning 

qiyofasi  o'zgarib,  aholi  turmush  saviyasi  o'sib  bordi.  Yirik  inshootlar, 

korxonalarning  bunyod  etilishi,  iqtisodiyotdagi  tarkibiy  o'zgarishlar,  izchil  o'sish 

sur'atlari  odamlar-ning  moddiy  va  ijtimoiy  hayotini,  farovoniligini  yildan-yilga 

yaxshila-nishiga  zamin  bo'lib,  xizmat  qilmoqda.  Aholini  tabiiy  gaz,  ichimlik  suvi 

bilan  ta'minlash  darajasi  salmoqli  darajada  o'sdi.  Birgina  1999—  yilda  4,5  ming 

km  gaz  tarmog'i-shundan  4,3  ming  kilometri  qishloq  joylarida,  2  ming  km.dan 

ziyod  ichimlik  suv  tarmog'i  -  shundan  1,9  ming  kilometri  qishloq  joylarida  ishga 

tushirildi. 

Jahondagi  yetakchi  firmalarning  havo  kemalari  bilan  ta'minlan-gan  O'zbekiston 

Havo  yo'llari  aviakompaniyasi  dunyoning  25  mam-lakati  bilan  havo  aloqalarini 

o'rnatgan, u mustaqillik yillarida 25 mil-Hondan ko'p yo'lovchiga xizmat qildi. 

Ijtimoiy  hayot.  Aholini  ijtimoiy  himoyalashga  alohida  e'tibor  berilmoqda. 

O'zbekistonda  islohotlar  boshlangan  dastlabki  paytdayoq,  uning  asl  maqsadi 

insonga  munosib  turmush  va  faoliyat  sharoitlarini  vujudga  keltirishdan  iborat  deb 

belgilangan  edi.  Bozor  munosabatlariga  o'tishning  ilk  davridan  boshlab  aholini 

---

oldindan  ijtimoiy  himoyalash  yuzasidan  zarur  chora-tadbirlar  ko'rib  borildi.  Shu 

maqsadda,  miqdori  muntazam  o'zgartirib  turilgan  ish  haqi,  pensiyalar,  turli 

nafaqalar,  stipendiyalar,  kompensatsiya  to'lovlari  tarzidagi  pul  to'fovlari  keng 

qo'llanildi.Mamlakatning  2  mln.  640  ming  fuqarosi  pensiya  va  moddiy  yordam 

oladi. Bunday to'lovlar miqdori 2000— yilda 187,8 mlrd. so'mni tashkil etdi. 

Faqat  2000—  yilning  o'zida  aholining  kam  ta'minlangan  qismiga  fuqarolarning 

o'zini  o'zi  boshqarish  organlari  -  mahalla  yig'inlari  orqali  54,2  mlrd.  so'm 

miqdorida nafaqa, ko'mak va boshqa turdagi yordamlar berildi. 

Mustaqillik  yillarida  mamlakatda  70  mln.  kv.m.  turarjoylar,  19,5  ming  o'rinli 

kasalxonalar, 95,7 ming marta tashrifli poliklinikalar, 805,9 ming o'rinli maktablar, 

15,3 ming o'rinli akademik litseylar, 126,5 ming o'rinli kasb-hunar kollejlari qurilib 

foydalanishga topshirildi. 

Aholini  ichimlik  suvi  bilan  ta'minlash  va  gazlashtirish  bo'yicha  keng  qamrovli 

dasturlar amalga oshirilmoqda. 1991-2000— yillarda 22,6 ming km. suv quvurlari 

va  54,1  ming  km.  gaz  tarmoqlari  yotqizildi.  Aholining  uy-joylarini  gazlashtirish 

darajasi  46,2  foizgacha,  ichimlik  suvi  bilan  markazlashgan  holda  ta'minlash  esa 

64,2 foizdan 77,6 foizgacha ko'tarildi. 

Yosh oilalarni qo'llab-quvvatlash  amalga oshirilmoqda. 

Respublikada  aholiga  tibbiy  va  ijtimoiy  xizmat  ko'rsatishning  rivojlangan  tizimi 

bunyod etildi. Mustaqillik yillarida ambulatoriya-poliklinika muassasalarining soni 

3 mingdan 4,8 minggacha yoki 1,6 baravar ortdi. Qishloq joylarda 1600 ta vrachlik 

punktlari ochildi.Aholiga 81,5 mingdan ortiq shifokorlar turli ixtisosliklar bo'yicha 

malakali  tibbiy  yordam  ko'rsatmoqda.1994—  yilda  aholining  dori-darmonga 

bo'Igan  ehtiyoji  respublikada  ishlab  chiqarilgan  mahsulot  hisobiga  bor-yo'g'i  4,5 

foizga  qondirilar  edi.  2003—  yilga  kelib,  katta  miqdorda  sarmoya  jalb  etilganligi 

hisobidan, bu ko'rsatkich 25 foizgacha o'sdi.  

“Ishlayotgan  pensionerlarga  pensiyani  to‘liq  to‘lash  tartibi  joriy  etildi.  Ijtimoiy 

yordamga  muhtoj  va  ehtiyojmand  aholi  uchun  nafaqa  miqdori  2  barobar 

ko‘paytirildi.  “Obod  qishloq”  va  “Obod  mahalla”  dasturlari  doirasida  479  ta 

qishloq  va  ovulda,  shaharlardagi  116  ta  mahallada  keng  ko‘lamli  qurilish  va 

obodonlashtirish ishlari bajarildi. Bunga 6,1 trillion so‘m yoki 2018-yilga nisbatan 

1,5 trillion so‘m ko‘p mablag‘ sarflandi. 

Qishloq  joylarda  –  17  ming  100  ta,  shaharlarda  –  17  ming  600  ta,  jami  34  ming 

700  ta  yoki  2016  yilga  nisbatan  salkam  3  barobar  ko‘p  arzon  va  shinam  uylar 

qurildi. 

Kam  taminlangan  va  uy-joy  sharoitini  yaxshilashga  muhtoj  5  mingta  oilaga, 

jumladan, nogironligi bo‘lgan ayollarga  ipoteka krediti asosida arzon uy-joy sotib 

olish  uchun  116  milliard  so‘mdan  ziyod  boshlang‘ich  badal  to‘lab  berildi”. 

(Respublikamiz  Prezidenti  Shavkat  Mirziyoyevning  2020  yil  24-yanvardagi  Oliy 

Majlisga qilgan Murojaatnomasidan) 

1. 

.”Harakatlar strategiyasi” yangi taraqqiyot bosqichi. 2017-yil  7-fevralda 

2017-2021  yillarda  O’zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning  beshta  ustuvor 

yonalishi  boyicha  HARAKATLAR  STRATEGIYASI  qabul  qilindi.  Unda  5  ta 

ustuvor yo‘nalish belgilandi: 

 1.Davlat vajamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlari. 

---

2,  Qonun  ustuvorligini  taminlash  va  sud-huquq  tizimini  yanada  isloh  qilishning 

ustuvor yonalishlari. 

3.Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yonalishlari 

2. 

Ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yonalishlari 

3. 

Xavfsizlik,  millatlararo  totuvlik  va  diniy  bagrikenglikni  taminlash  hamda 

chuqur  oylangan,  O’zaro  manfaatli  va  amaliy  tashqi  siyosat  sohasidagi  ustuvor 

yonalishlaridir.  HARAKATLAR  STRATEGIYASIda  iqtisodiy  masalalari  alohida 

o‘rin egallagan. 

          3.1. Makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustahkamlash va yuqori iqtisodiy 

osish suratlarini saqlab qolish: 

makroiqtisodiy  mutanosiblikni  saqlash,  qabul  qilingan  orta  muddatli  dasturlar 

asosida tarkibiy va institusional ozgarishlarni chuqurlashtirish hisobiga yalpi ichki 

mahsulotning barqaror yuqori osish suratlarini taminlash; 

xarajatlarning  ijtimoiy  yonaltirilganini  saqlab  qolgan  holda  Davlat  byudjetining 

barcha  darajalarida  mutanosiblikni  taminlash,  mahalliy  byudjetlarning  daromad 

qismini 

mustahkamlashga 

qaratilgan 

byudjetlararo 

munosabatlarni 

takomillashtirish; 

soliq  yukini  kamaytirish  va  soliqqa  tortish  tizimini  soddalashtirish  siyosatini 

davom 

ettirish, 

soliq 

mamuriyatchiligini 

takomillashtirish 

va 

tegishli 

ragbatlantiruvchi choralarni kengaytirish; 

ilgor  xalqaro  tajribada  qollaniladigan  instrumentlardan  foydalangan  holda  pul-

kredit  siyosatini  yanada  takomillashtirish,  shuningdek  valyutani  tartibga  solishda 

zamonaviy  bozor  mexanizmlarini  bosqichma-bosqich  joriy  etish,  milliy 

valyutaning barqarorligini taminlash; 

bank  tizimini  isloh  qilishni  chuqurlashtirish  va  barqarorligini  taminlash, 

banklarning kapitalashuv darajasi  va depozit bazasini  oshirish, ularning  moliyaviy 

barqarorligi  va  ishonchliligini  mustahkamlash,  istiqbolli  investisiya  loyihalari 

hamda  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  subektlarini  kreditlashni  yanada 

kengaytirish; 

sugurta, lizing va boshqa moliyaviy xizmatlarning xajmini ularning yangi turlarini 

joriy  qilish  va  sifatini  oshirish  hisobiga  kengaytirish,  shuningdek  kapitalni  jalb 

qilish  hamda  korxona,  moliyaviy  institutlar  va  aholining  erkin  resurslarini 

joylashtirishdagi muqobil manba sifatida fond bozorini rivojlantirish; 

xalqaro  iqtisodiy  hamkorlikni  yanada  rivojlantirish,  jumladan,  etakchi  xalqaro  va 

xorijiy  moliyaviy  institutlar  bilan  aloqalarni  kengaytirish,  puxta  oylangan  tashqi 

qarzlar siyosatini amalga oshirishni davom ettirish, jalb qilingan xorijiy investisiya 

va kreditlardan samarali foydalanish. 

3.2.  Tarkibiy  ozgartirishlarni  chuqurlashtirish,  milliy  iqtisodiyotning  etakchi 

tarmoqlarini 

modernizasiya 

va 

diversifikasiya 

qilish 

hisobiga 

uning 

raqobatbardoshligini oshirish: 

milliy  iqtisodiyotning  mutanosibligi  va  barqarorligini  taminlash,  uning  tarkibida 

sanoat,  xizmat  korsatish  sohasi,  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  ulushini 

kopaytirish; 

---

ishlab  chiqarishni  modernizasiya  qilish,  texnik  va  texnologik  jihatdan  yangilash, 

ishlab  chiqarish,  transport-kommunikasiya  va  ijtimoiy  infratuzilma  loyihalarini 

amalga oshirishga qaratilgan faol investisiya siyosatini olib borish; 

yuqori  texnologiyali  qayta  ishlash  tarmoqlarini,  eng  avvalo,  mahalliy  xomashyo 

resurslarini  chuqur  qayta  ishlash  asosida  yuqori  qoshimcha  qiymatli  tayyor 

mahsulot  ishlab  chiqarishni  jadal  rivojlantirishga  qaratilgan  sifat  jihatidan  yangi 

bosqichga otkazish orqali sanoatni yanada modernizasiya va diversifikasiya qilish; 

iqtisodiyot tarmoqlari uchun samarali raqobatbardosh muhitni shakllantirish hamda 

mahsulot va xizmatlar bozorida monopoliyani bosqichma-bosqich kamaytirish; 

prinsipial jihatdan yangi mahsulot va texnologiya turlarini ozlashtirish, shu asosda 

ichki va tashqi bozorlarda milliy tovarlarning raqobatbardoshligini taminlash; 

ishlab  chiqarishni  mahalliylashtirishni  ragbatlantirish  siyosatini  davom  ettirish 

hamda,  eng  avvalo,  istemol  tovarlar  va  butlovchi  buyumlar  importining  ornini 

bosish, tarmoqlararo sanoat kooperasiyasini kengaytirish; 

iqtisodiyotda energiya va resurslar sarfini kamaytirish, ishlab chiqarishga energiya 

tejaydigan  texnologiyalarni  keng  joriy  etish,  qayta  tiklanadigan  energiya 

manbalaridan  foydalanishni  kengaytirish,  iqtisodiyot  tarmoqlarida  mehnat 

unumdorligini oshirish; 

faoliyat  korsatayotgan  erkin  iqtisodiy  zonalar,  texnoparklar  va  kichik  sanoat 

zonalari samaradorligini oshirish, yangilarini tashkil etish; 

xizmat 

korsatish 

sohasini 

jadal 

rivojlantirish, 

yalpi 

ichki 

mahsulotni 

shakllantirishda  xizmatlarning  orni  va  ulushini  oshirish,  korsatilayotgan  xizmatlar 

tarkibini, eng avvalo, ularning zamonaviy yuqori texnologik turlari hisobiga tubdan 

ozgartirish; 

turizm  industriyasini  jadal  rivojlantirish,  iqtisodiyotda  uning  roli  va  ulushini 

oshirish,  turistik  xizmatlarni  diversifikasiya  qilish  va  sifatini  yaxshilash,  turizm 

infratuzilmasini kengaytirish; 

eksport  faoliyatini  liberallashtirish  va  soddalashtirish,  eksport  tarkibini  va 

geografiyasini  diversifikasiya  qilish,  iqtisodiyot  tarmoqlari  va  hududlarning 

eksport salohiyatini kengaytirish va safarbar etish; 

yol-transport  infratuzilmasini  yanada  rivojlantirish,  iqtisodiyot,  ijtimoiy  soha, 

boshqaruv tizimiga axborot-kommunikasiya texnologiyalarini joriy etish. 

3.3. Qishloq xojaligini modernizasiya qilish va jadal rivojlantirish: 

tarkibiy  ozgartirishlarni  chuqurlashtirish  va  qishloq  xojaligi  ishlab  chiqarishini 

izchil  rivojlantirish,  mamlakat  oziq-ovqat  xavfsizligini  yanada  mustahkamlash, 

ekologik toza mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish, agrar sektorning eksport 

salohiyatini sezilarli darajada oshirish; 

paxta  va  boshoqli  don  ekiladigan  maydonlarni  qisqartirish,  boshagan  erlarga 

kartoshka,  sabzavot,  ozuqa  va  yog  olinadigan  ekinlarni  ekish,  shuningdek,  yangi 

intensiv  bog  va  uzumzorlarni  joylashtirish  hisobiga  ekin  maydonlarini  yanada 

optimallashtirish;fermer  xojaliklari,  eng  avvalo,  qishloq  xojaligi  mahsulotlarini 

ishlab chiqarish bilan bir qatorda, qayta ishlash, tayyorlash, saqlash, sotish, qurilish 

ishlari  va  xizmatlar  korsatish  bilan  shugullanayotgan  kop  tarmoqli  fermer 

xojaliklarini ragbatlantirish va rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish; 

---

qishloq  xojaligi  mahsulotlarini chuqur qayta ishlash, yarim tayyor  va tayyor oziq-

ovqat  hamda  qadoqlash  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  boyicha  eng  zamonaviy 

yuqori  texnologik  asbob-uskunalar  bilan  jihozlangan  yangi  qayta  ishlash 

korxonalarini qurish, mavjudlarini rekonstruksiya va modernizasiya qilish boyicha 

investisiya  loyihalarini  amalga  oshirish;qishloq  xojaligi  mahsulotlarini  saqlash, 

tashish  va  sotish,  agrokimyo,  moliyaviy  va  boshqa  zamonaviy  bozor  xizmatlari 

korsatish  infratuzilmasini  yanada  kengaytirish;sugoriladigan  erlarning  meliorativ 

holatini  yanada  yaxshilash,  meliorasiya  va  irrigasiya  obektlari  tarmoqlarini 

rivojlantirish,  qishloq  xojaligi  ishlab  chiqarish  sohasiga  intensiv  usullarni,  eng 

avvalo,  suv  va  resurslarni  tejaydigan  zamonaviy  agrotexnologiyalarni  joriy  etish, 

unumdorligi yuqori bolgan qishloq xojaligi texnikasidan foydalanish; 

kasallik va zararkunandalarga chidamli, mahalliy er-iqlim va ekologik sharoitlarga 

moslashgan  qishloq  xojaligi  ekinlarining  yangi  seleksiya  navlarini  hamda  yuqori 

mahsuldorlikka  ega  hayvonot  zotlarini  yaratish  va  ishlab  chiqarishga  joriy  etish 

boyicha ilmiy-tadqiqot ishlarini kengaytirish; 

global  iqlim  ozgarishlari  va  Orol  dengizi  qurishining  qishloq  xojaligi  rivojlanishi 

hamda aholining hayot faoliyatiga salbiy tasirini yumshatish boyicha tizimli chora-

tadbirlar korish. 

3.4.  Iqtisodiyotda  davlat  ishtirokini  kamaytirish,  xususiy  mulk  huquqini  himoya 

qilish  va  uning  ustuvor  mavqeini  yanada  kuchaytirish,  kichik  biznes  va  xususiy 

tadbirkorlik  rivojini  ragbatlantirishga  qaratilgan  institusional  va  tarkibiy 

islohotlarni  davom  ettirish:xususiy  mulk  huquqi  va  kafolatlarini  ishonchli  himoya 

qilishni  taminlash,  xususiy  tadbirkorlik  va  kichik  biznes  rivoji  yolidagi  barcha 

tosiq  va  cheklovlarni  bartaraf  etish,  unga  toliq  erkinlik  berish,  “Agar  xalq  boy 

bolsa,  davlat  ham  boy  va  kuchli  boladi”  degan  tamoyilni  amalga  oshirish;kichik 

biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni  keng  rivojlantirish  uchun  qulay  ishbilarmonlik 

muhitini  yaratish,  tadbirkorlik  tuzilmalarining  faoliyatiga  davlat,  huquqni 

muhofaza  qiluvchi  va  nazorat  idoralari  tomonidan  noqonuniy  aralashuvlarning 

qatiy oldini olish; 

davlat  mulkini  xususiylashtirishni  yanada  kengaytirish  va  uning  tartib-taomillarini 

soddalashtirish,  xojalik  yurituvchi  subektlarning  ustav  jamgarmalarida  davlat 

ishtirokini kamaytirish, davlat  mulki  xususiylashtirilgan obektlar bazasida xususiy 

tadbirkorlikni  rivojlantirish  uchun  qulay  shart-sharoitlar  yaratish;investisiya 

muhitini  takomillashtirish,  mamlakat  iqtisodiyoti  tarmoqlari  va  hududlariga 

xorijiy, eng avvalo, togridan-togri xorijiy investisiyalarni faol jalb qilish;korporativ 

boshqaruvning zamonaviy standart  va  usullarini joriy etish, korxonalarni strategik 

boshqarishda aksiyadorlarning rolini kuchaytirish; 

tadbirkorlik subektlarining muhandislik tarmoqlariga ulanishi boyicha tartib-taomil 

va mexanizmlarni takomillashtirish va soddalashtirish; 

mamlakatning  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanish  jarayonlarini  tartibga  solishda  davlat 

ishtirokini  kamaytirish,  davlat  boshqaruvi  tizimini  markazlashtirishdan  chiqarish 

va  demokratlashtirish,  davlat-xususiy  sheriklikni  kengaytirish,  nodavlat,  jamoat 

tashkilotlari va joylardagi ozini ozi boshqarish organlarining rolini oshirish. 

3.5.  Viloyat,  tuman  va  shaharlarni  kompleks  va  mutanosib  ijtimoiy-iqtisodiy 

rivojlantirish, ularning mavjud salohiyatidan samarali va optimal foydalanish: 

---

ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanishni  jadallashtirish,  xalqning  turmush  darajasi  va 

daromadlarini oshirish uchun har bir hududning tabiiy, mineral-xomashyo, sanoat, 

qishloq  xojaligi,  turistik  va  mehnat  salohiyatidan  kompleks  va  samarali 

foydalanishni  taminlash;hududlar  iqtisodiyotini  modernizasiya  va  diversifikasiya 

qilish  kollamini  kengaytirish,  rivojlanish  darajasi  nisbatan  past  bolgan  tuman  va 

shaharlarni,  eng  avvalo,  sanoat  va  eksport  salohiyatini  oshirish  yoli  bilan  jadal 

rivojlantirish  hisobiga  mintaqalar  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanish  darajasidagi 

farqlarni kamaytirish; 

yangi  sanoat  korxonalari  va  servis  markazlarini  tashkil  etish,  kichik  sanoat 

zonalarini  tashkil  qilish,  yirik  xojalik  birlashmalarining  mablaglarini,  banklarning 

kreditlarini  va  xususiy  xorijiy  investisiyalarni jalb qilish  hisobiga kichik shaharlar 

va shaharchalarni jadal rivojlantirish; 

sanoat  va  xizmatlar  korsatish  sohasini  jadal  rivojlantirish  hisobiga  subvensiyaga 

qaram  tuman  va  shaharlarni  kamaytirish  va  mahalliy  byudjetlarning  daromad 

bazasini kengaytirish; 

sanoat  korxonalari  va  boshqa  ishlab  chiqarish  obektlarini  joylashtirishga  qulay 

shart-sharoitlar yaratish, xususiy tadbirkorlikni keng rivojlantirish hamda aholining 

turmush sharoitini yaxshilash maqsadida hududlarning ishlab chiqarish, muhandis-

kommunikasiya  va  ijtimoiy  infratuzilma  tarmoqlarini  yanada  rivojlantirish  va 

modernizasiya qilish. 

 

2019  yil  yakunlariga  ko‘ra,  yalpi  ichki  mahsulotning  (YaIM)  o‘sish  surati 

5,4  foiz  belgilangan  prognoz  ko‘rsatkichi  o‘rniga  5,5  foizni  tashkil  etdi  hamda 

2018 yilda erishilgan 5,1 foiz ko‘rsatkichidan yuqori bo‘ldi. 

YaIM o‘sish surati asosan sanoatning 6,4 foizga (prognoz – 5,2 foiz), qurilish 11,8 

foizga (8,4 foiz) va xizmatlarning 6,1 foizga (6,3 foiz) oshishi hisobiga taminlandi. 

Aholi  jon  boshiga  YaIM  hajmi  1  741  dollarni  tashkil  etib,  2018  yilga  qaraganda 

13,6  foizga  oshdi  (2018  yilda  –  1  533  dollar).YaIM  umumiy  o‘sishida  1,9  foiz 

bandi  xizmatlar,  1,5  foiz  bandi  sanoat,  0,9  foiz  bandi  qishloq  xo‘jaligi,  0,6  foiz 

bandi qurilish va 0,6 foiz bandi mahsulotga sof soliqlar hissasiga to‘g‘ri keldi. 

Iqtisodiy  o‘sishning  barqarorligi  iqtisodiyot  tarmoqlari  tomonidan  yalpi  taklif  va 

ichki talab o‘rtasidagi o‘zaro muvozanati, investitsiyalarni yuqori suratda yani 28,6 

foizga  hamda  aholi  real  daromadlarini  10  foizga  o‘sishini  qo‘llab-quvvatlash 

hisobiga taminlandi. 

HARAKATLAR  STRATEGIYASI  doirasida  keyingi  3  yilda  boshqa  sohalar 

singari iqtisodiyot sohasida ham juda katta o‘zgarishlar ro‘y berdi. Aholi o‘zining 

turmush tarzidan mamnun yashay boshladi.