O'zbekistonda shomonlikning zamonaviy ko'rinishlari Shomonlik

Shamanizm yoki Sehrgarlik(Magiya)

Shomonizm- «shomon» tunguzcha so'z bo'lib, u «sehrgarlik», «o'ta xayajonlangan», «jazavali kishi» degan ma'noni anglatadi. Bu so'zlar ruslar orkali butun Sibirga, XVIII asrda esa G'arbiy Yevropaliklar tiliga kirib kelgan.

Sehrgarlik (afsun, magiya)- real natijalar olish uchun ilohiy kuchlarga ta'sir etish maqsadida amalga oshiriladigan ritual urf-odatlar majmuasidir.

Shamanlar - afsungarlik bilan shug'ullangan odamlardir. Ular jazavali va asabiy kishilar bo'lib, odamlar ularning ruhlar bilan muloqotda bo'lishi, ularga jamoaning umid va niyatlarini yetkazishlariga ishonganlar. Ular ma'lum ritual harakatlar orqali ovoz chiqarish, ashula aytish, raqsga tushish yo'li bilan o'zlarini jazavaga solib, jazavani yuqori nuqtaga yetkazish bilan afsungarlik qilishgan. Marosim oxirida u hech narsani ko'rmay, eshitmay qolar edi. U shu holatda ruhlar bilan muloqot qiladi deb hisoblangan.

Odamlar ruhlar shamanlarga hizmat kiladi, uning turli topshiriqlarini bajaradi, shamanlar odamlar bilan ruhlar o'rtasida vositachilik qila oladi, deb ishonganlar.

Sehrgarlikning quyidagi turlari mavjud:

1. Birovga ziyon-zaxmat yetkazish ( albatta dushmaniga)

2. Harbiy sexrgarlik.

3.Muhabbat ( issiq-sovuq kilish, bu jins sehrgarligi ham deyiladi)

4.Davolash sehrgarligi.

5. Ob-xavo sehrgarligi.

6. Xo'jalik sehrgarligi.