O’zbekistonda sport musobaqalarini yaratilishining o’ziga xos xususiyatlari

Estafetali yugurish. 

Estafetali yugurish o`tkazilgan barcha hollarda ishtirokchilar estafeta 

tayoqchasini qo`llarida tutib borishlari va bosqich almashayotgan vaqtda uni 

belgilangan joyda qo`ldan –  qo`lga berishlari zarur. Tayoqchani dumalatib 

yuborishyoki otish mumkin emas.  

Estafeta topshirilayotgan vaqtda jamoaning bir ishtirokchisi tomonidan 

boshqaishtirokchiga har qanday yordam berilishi, masalan, itarib yuborish 

taqiqlanadi.  

---

 

75 

So`ngi bosqichda yugurayotgan ishtirokchilar marra tekasligini estafeta 

tayoqchasi bilan kesib o`tishlari kerak.  

Jamoaning har bir a`zosi faqat bitta bosqichni yugurib o`tishga xaqlidir.  

Bitta bosqichda ishtirokchi yo`qligi tufayli masofani tugata olmagan jamoa 

startga kelmaganlikka tenglashtiriladi.  

Estafetani topshirgan ishtirokchi yo`lkani boshqa jamoalarning 

ishtirokchilariga halaqit bermaydigan ravishda tark etishi kerak.  

Bosqichlari 200 m dan  bo`lgan estafeta(dan)li yugurishda har bir jamoa 

butun masofani alohida yo`lkalar bo`ylab yugurib o`tadi.       

4 x 200, 4 x 400 m va 400-300-200-100 m estafetali yugurish 

o`tkazilganda, har bir jamoa alohida yo`lkalar bo`ylab dastlabchi uch burilishini 

yugurib o`tadi, keyin yugurishni umumiy yo`lkada davom ettiradi.  

Birinchi darajali musobaqalarda 4 x 200 m estafetali yushurishda jamoalar 

har to`rt bosqichni alohida yo`lkalar bo`ylab yugurib o`tadilar.  

Ayrim  4 x 400 m yoki 400-300-200-100 m estafetali yugurishda, agar 

poygada uchtadan ortiq jamoa qatnashmayotgan bo`lsi menejerning varori bilan 

alohida yo`lkalar bo`ylab birinchi burilishning ohirigacha yugurib borishga 

ro`xsat etiladi. Bunda har bir yo`lkaning start chiziqlari tegishli ravishda, ayrim 

hollarda esa umuiy yo`lka bo`ylab, (umumiy startdan) belgilangan bo`lishi lozim.  

Bosqichlari uzunroq bo`lgan estafetalani yugurishda, butun masofa 

umumiy yo`lka bo`ylab o`tkaziladi, ammo burilishdagi startda alohida yo`lkalar 

bo`ylab birinchi burilishning oxirigacha yugurib borish tavsiya etiladi.  

Estafeta tayoqchasi 20 m li uzatish zonasida topshirilishi kerak. Estafetani 

vabul qilib olayotgan ishtirokchi yugurishni (start olishni) uzatish zonasi 

chegarasida boshlashi lozim, tayoqcha uni qabul qilib olayotgan sportchi(da)ning 

qo`liga o`tgan lahzada uzatish nihoyasiga yetgan hisoblanadi. 200 m li va undan 

qisqa bosqichlarda alohida yo`lkalar bo`ylab yuguriganda, estafetani qabul qilib 

oluvchilarga uzatish zonasidan 10 m beridan yugura boshlashga (start olishga) 

ro`xsat etiladi.  

---

 

76 

Alohida yo`lkalar bo`ylab o`tkaziladigan estafetali yugurishda 

ishtirokchilar o`z yo`lkalariga belgi qo`yishlari mumkin. Buning uchun 

yopishqoq tasmadan foydalanishga ro`xsat beriladi. Bir yoki bo`yoq qo`llash 

ta`qiqlanadi. Estafetali yugurishning qolganqolgan turlarida ishtirokchilar hech 

qanday belgi qo`yishi mumkin emas. 4 x 400 m estafetada  estafetani qabul 

qiluvchi yuguruvchilar III va IV –  bosqichlarida  hakam rahbarligida dastlabki 

holatni egallab joylashishlari, 200 m ga yugurish starti oldidagi yo`lka belgisidan 

yugurib o`ta turib qanday tartibda joylashgan bo`lsalar, o`sha tartibda turishlari 

hamda to estafeta qabul qilish boshlanguncha o`z holatlarini o`zgartirmasliklari 

kerak.  

Estafeta tayoqchasi yerga, jumladan, alohida yo`lkalar bo`ylab 

yugurganda, qo`shni yo`lkaga tushib ketgan hollarda,  tushirib yuborgan 

ishtirokchi uni boshqa jamoa a`zolariga halaqit bermay ko`tarib olishi va 

tayoqchani olgan joydan yugurishni davom ettirishi lozim (uzatish paytida uni 

uzatuvchi ko`tarib oladi).  

Estafetali yugurig bo`yicha musobaqalar uchun jamoa tarkibidan toshqari 

yana ko`pi bilan ikkita zaxiradagisportchi talabnomma berishi mumkin 

musobaqalarning alohida davrasidava istalgan bosqichda talabnoma bergan 

ishtirokchilardan har biri qatnashishga haqli. Jamoaning aniq tarkibi hamda 

ishtirokchiining bosqichlardagi joylashuvi tartibi start oldidan rasmiy ravishda 

e`lon qilishi kerak. Avvalgi davrada startga qatnashayotgan ishtirokchi 

almashtirilgan bo`lsa, u jamoa tarkibiga fayta olinmayd.