O‘zgartirgichlar

RAQAMLI-ANALOG YA ANALOG-RAQAMLI

O‘ZGARTIRGICHLAR

Reja: operatsioa kuchaytirgichlar asosidagi qurilmalar. Raqamli-analog

o‘zgaoirgich sxemasi. Anatog raqamli o‘zgaoirgich sxemasi.

Qo‘ llaniladigan ta'lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, inuammoli
ta ’lim. BlilS-.sO ’rob, W HHOZOra, O 'Z-O ’Zini n azora.
Adabiyotlar: [Al. B,289-295]; (A3. B.561-650],
MikroEHMlar stanoklar, tutli avtomaılar, itmiy tajribalanıi olib borishni boshqaradi. Bu va bosh9a qurilmalar, o‘Ichov a5boblari va tizimlanda ozluks iz (ana)og) elektr signa)tarî biran isfıtaydigan elekrr datcfıiklar ishlatiîadi. Datchik va ijro organlari (maselzn, eIektrndvigate1lar)ni mikroEHM bilan bog‘lash nehrin analog signalni shu signal amplitudasiga proportsioanl songa o'zgartirish va aksincha o‘zgartirish talab qilinadi.

OKda bajaritgan jamlovchi RAO‘ sifatida 16. I-rasmda keltiritgan.

E


16.1-msnx OKda bajarilgan janılovchi RAO’ sifatida.

Analog 8haktdagi ma'1umoıni raqamli sbaklga o‘zgartirish printsipini richagli tarozilarda o‘lchosh jarayoni bilan snlishtirish nıumkin. Tarozida o'lchashni amalga osbirish ucbun uning bir yelkasiga nom«’mm og'ir1ikdagi yuk qo‘yi1adi, ikkinchî yelitasiga esa — toshlar. Toshlat _t asalan I g

og‘irlikdagi) tarozi ınuvnzanet holga kelgııncha qo'yilîb boriladi. Toshlar soni
yukning grammlardagi vazniga to’g‘ri keladi. I g. Og‘ir1ikdogi toshlar bilan o‘lchenganda analog kattalik 0,5 g. xetolik, 10 g.li toshlar bilan o'lchanganda esa 5 g. xatolik bilan o’lchanadL Bu xato[ik £vnnffnrfi xnîofigi deb ataladi.

a)


b)

16.2-iøsm. Yuqori aniqlikdagi ARO‘. Sxema (a) va vaqt diagramnusi (b).

O‘lchash algoritmiga mus ravishda richBgli tarozi rolini ik¥i kirishli solishtinsh sxemasi (komparaior) bajaradi. Tatoxining bit yetkasiga o‘zgarma kattalikdagi o’lchanayotgan kuc blnnisli o‘rnatiladi, ikkinc hi yclkasiga raqsinl datchik nazoiati ostida pog‘onasimon ortib borayotgan kuchlanish beriladi Kuchlanishoing har bir pog'onasi tarozi yelkasiga qo‘shimcha tosh qo‘yish amaliga mos keladi. Olingan ma’lumot esa tamzilar muvozanstga kclgach qayd eiiladi.
Raqamli-analog o'fgaDizgirA {ARO‘) mqamli kaitalikni unga proportsioanl bo‘lgan elcktr tok yoki kuchlanish ko‘rinishidagi analog kattalikka o’zgartirish uchun qo’.1laniInrii.
RAO‘ registortariga barqarorlik va nominal aniqligi bo‘yicha jiddit talablar qo‘yilBdi. Ayniqsa ARO’ keng temperaiura intepvBlfda ishlaganda. Bii mil va proportsionat qarshililtli rezisiortami texoologik jihaldan iezistorli matritsali mikrosxemalar ko‘rinishida yasash qulay. Shuning uchun rezistorl matritsali modifikatsiyalangan ARO‘ keng tarqalgan varianl bo‘1ib hisobloneöi U ikki marotaba ko'p son li rezistorlardan tuzilgan bo‘lib, ular atigi ikki norninalga R va 2R teng bo’ladi. Raqamli kodni boshqa irsutlarda kuchlanish va tokka o‘zgartiruvchi ARO’lar hann mavjud.
t6.2-tasmda keltitilgan ARO' sxemasi, i£U n orts iniegr«tfrvc6i ta9on
aniqlilidagi TRO’ deb aialadi.
16.1 -jadvalda ko rib o'i1gan ARO‘ ISlarinig parametrlari keltirilgan.

Ikki marotaba integrallash ARO‘ Parallel ARO’
16.1 -’adva
Razryedlar Hirishdagi


16 50.. .500
1 8 10°

5.