O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

O‘zMU xabarlari Вестник НУУз ACTA NUUz
 
TARIX 
1/2/1 2023 
- 17 -
Tadqiqot metodologiyasi. Tadqiqotda qiyosiy, 
tarixiy va germanevtik taxlil usullari asosida Sirdaryo 
viloyatidagi etnik jarayonlar tadqiq etildi. XX asrda Oʻrta 
Osiyoda, xususan, Oʻzbekiston hududida amalga oshirilgan 
turli islohatlarning deyarli barchasi mintaqaning Mirzachoʻl 
vohasida yanada yaqqolroq oʻz ifodasini topadi. Bungacha 
oʻzbek xonliklari davrida nisbatan km oʻzlashtirilgan va 
aholisi birmuncha tarqoq yashagan vohada yoppasiga 
oʻzlashtirish ishlari boshlab yuboriladi. Sobiq ittifoq davrida 
bu hudud aholi migratsiyasi va urbanizatsiya jarayonlarida 
oʻziga xos “tajriba maydoni”ga aylanadi.
Tahlil va natijalar. Asosiy maqsadi rus tilida 
soʻzlashuvchi “sovet kishisini” yaratish boʻlgan va bu 
maqsadni “internatsionalizm” (baynalmilalchilik), turli xalqlar 
qardoshligi gʻoyasi ostida amalga oshirishga intilgan 
kommunistik hukumat Mirzachoʻlda yangi aholi maskanlari 
tashkil etib, ittifoqning turli hududlaridan aholini keltirib 
joylashtira boshlaydi. Shu oʻrinda aytib oʻtish kerak, Sovet 
hukumati davrida Mirzachoʻl vohasidagi rayon (tuman)lar, 
kolxoz 
va 
sovxozlar 
asosan 
kommunistik 
partiya 
yetakchilarining ism-familiyalari bilan nomlanadi. Bu ham 
sovet hukumatining “yagona sovet xalqi”ni yaratishda 
qoʻllagan usullaridan biri edi. Bu ishni amalga oshirishda 
Markazdagilar turli shiorlarni oʻrtaga tashlab, ittifoqning 
markaziy qismlaridan slavyanlar (rus, belorus, ukrainlar)ni, 
Volgaboʻyidan tatarlarni, Kavkazdan ozarbayjon, armanilar va 
boshqalarni jalb qiladi. Shu bilan birga, mahalliy hukumat 
ham imkon qadar mahalliy aholini Mirzachoʻldagi yangi aholi 
maskanlari siyosatini olib borib, ularning son jihatdan 
oshishini taʼminlaydilar.