Pedagogik web-dizayn fanidan Topshiriq ishi-1

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

AKTsKTf kafedrasi
Pedagogik web-dizayn fanidan

Topshiriq ishi-1

Bajardi: 651-19 guruh talabasi

Rahmatov Jaloliddin
Tekshirdi:Hamrayeva Gulnoza

Toshkent 2023

1-Topshiriq.
Grafikdagi rang va palitralar.
Rang psixologiyasi. Ranglarning kombinatsiyasi. Kompyuterning rang palitrasi.
2-Topshiriq.
CorelDraw-da ishlash asoslari.
CorelDraw dastur interfeysi. CorelDraw dasturida standart ob'ektlarni yaratish va ular ustida ishlash uchun vositalar bilan ishlash


Grafikdagi rang va palitralar.
Kompyuter grafikasida rang. Rang bilan ishlashda quyidagi tushunchalar qo'llaniladi: rang chuqurligi (u rangning aniqligi deb ham ataladi) va rang modeli. Rasm pikselining rangini kodlash uchun boshqa sonli bitlarni ajratish mumkin. Bu bir vaqtning o'zida ekranda qancha rang ko'rsatilishi mumkinligini aniqlaydi. Rangli ikkilik kod qancha uzun bo'lsa, chizmada shunchalik ko'p ranglardan foydalanish mumkin. Rang chuqurligi- bitta piksel rangini kodlash uchun ishlatiladigan bitlar soni. Ikki rangli (qora va oq) tasvirni kodlash uchun har bir pikselning rang tasviri uchun bitta bitni ajratish kifoya. Bitta baytni ajratish sizga 256 xil rang soyalarini kodlash imkonini beradi. Ikki bayt (16 bit) 65536 xil rangni aniqlash imkonini beradi. Ushbu rejim High Color deb ataladi. Rangli kodlash uchun uchta bayt (24 bit) ishlatilsa, bir vaqtning o'zida 16,5 million rang ko'rsatilishi mumkin. Ushbu rejim True Color deb ataladi. Rang chuqurligi tasvir saqlanadigan fayl hajmini aniqlaydi. Tabiatdagi ranglar kamdan-kam oddiy. Ko'pgina rang soyalari asosiy ranglarni aralashtirish orqali hosil bo'ladi. Rang soyasini uning tarkibiy qismlariga bo'lish usuli deyiladi rang modeli. Rangli modellarning ko'p turlari mavjud, ammo kompyuter grafikasida, qoida tariqasida, uchtadan ko'p foydalanilmaydi. Ushbu modellar nomlar ostida ma'lum: RGB, CMYK, HSB.
Ranglar bilan ishlash uchun bir qator tizimlar ishlab chiqilgan. Ulardan birinchisi qo`shiluvchi ranglar tizimi deb ataladi. Xonadagi bir nechta chiroqlarni yoqsak, ular taratayotgan yorug`liklar qo`shiladi va xona yanada yorishadi. Agar bu chiroqlar turli rangda bo`lsa, bu ranglar qo`shilib, xona ulardan ko`ra yorqinroq (ochroq) rangga kiradi. Boshqa ranglarni uchta asosiy rang: qizil (Red), yashil (Green) va ko`k (Blue) ranglarni turli nisbatda qo`shish bilan yaratish mumkin. Bu ranglarning nomlaridan qo`shiluvchi ranglar tizimi nomi RGB olingan: RGB rang modeli. Eng tushunarli va tushunarli model bu RGB. Ushbu modelda monitorlar va maishiy televizorlar ishlaydi. Har qanday rang uchta asosiy komponentdan iborat deb hisoblanadi: qizil (qizil), yashil (yashil) va ko'k (ko'k). Ushbu ranglar asosiy deb ataladi. Bundan tashqari, bir komponent boshqasiga o'rnatilganda, umumiy rangning yorqinligi oshadi, deb ishoniladi. Uch komponentning kombinatsiyasi neytral rangni (kulrang) beradi, u yuqori yorqinlikda oq rangga intiladi. Bu biz monitor ekranida kuzatadigan narsalarga mos keladi, shuning uchun bu model har doim ekranda ko'rsatish uchun mo'ljallangan tasvirni tayyorlashda ishlatiladi. Agar tasvir kompyuterda grafik muharrirda qayta ishlansa, u ham ushbu modelda taqdim etilishi kerak. Tarkibiy komponentlarning yorqinligini yig'ish orqali yangi rang olish usuli deyiladi qo'shimcha usuli. U rangli tasvirni uzatilgan yorug'likda ("orqali") ko'riladigan hamma joyda qo'llaniladi: monitorlarda, slayd proyektorlarda va hokazo. Yorqinligi qanchalik past bo'lsa, soya quyuqroq bo'lishini taxmin qilish oson. Shuning uchun, qo'shimcha modelda komponentlarning nol qiymatiga ega bo'lgan markaziy nuqta (0,0,0) qora rangda (monitor ekranida porlashning yo'qligi). Oq rang komponentlarning maksimal qiymatlariga mos keladi (255, 255, 255). RGB modeli qo'shimcha hisoblanadi va uning tarkibiy qismlari: qizil (255.0.0), yashil (0.255.0) va ko'k (0.0.255) deyiladi. asosiy ranglar.

Bu ranglarning har birining yorqinligi 0 dan 255 gacha bo`lishi mumkin. Natijada 256*256*256 ta (o`n olti milliondan ko`proq) ranglar hosil qilish mumkin. Masalan, yashil va ko`k ranglar qo`shilganda havo rang (ingliz tilida Cyan deb ataladi), qizil va ko`k ranglar qo`shilganda pushti (Magenta), qizil va yashil ranglar qo`shilib sariq (Yellow) ranglar paydo bo`ladi. Uchta asosiy rang qo`shilganda oq rang chiqadi. Qo`shiluvchi ranglar yordamida televizor va kompyuter monitori ekranidagi tasvirlarning ranglari hosil qilinadi. Rasm darslaridan bilamizki, oq qog`ozni bir necha rangdagi bo`yoqlar bilan bo`yasak, bu ranglar qo`shilib, to`qlashadi. Masalan, sariq va pushti ranglar bilan qog`ozni bo`yasak, qog`oz qizil rangga kiradi. Bunda ranglar oq rangdan ayriladi va bu ranglar tizimi ayriluvchi ranglar tizimi deb ataladi.
Bu tizimda asosiy ranglar sifatida havo rang, pushti va sariq ranglar olingan. Bu uchta rang oq qog`ozga surtilganda qog`oz qora rangga kiradi. Lekin toza bo`yoqlar olish juda qiyinligi sababli bu uchta rangdan hosil qilingan qora rang biron bir bo`yoq tusiga kirib qoladi. Buning oldini olish uchun ayiriluvchi ranglar tizimida yuqoridagi uchta rang bilan birga qora rang ham ishlatiladi. Natijada qora ranglar ko`p bo`lgan tasvirlarni yaratishda boshqa rangdagi bo`yoqlarning sarflanishi ham keskin kamayadi. Ranglarning bu tizimidan rangli printerlarda, plotterlarda hamda nashriyotning bosma mashinalarida foydalaniladi. Bu tizim undagi asosiy ranglar nomlaridan olingan bo`lib, CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Black) deb ataladi. Bu tizimda har bir asosiy rang foizda ko`rsatiladi. CMYK rang moduli subtraktiv modulga tegishli bo`lib, u nashrni chop etishga tayyorlashda qo`llaniladi. CMYK rang komponentlari sifatida, asosan oq rangdan ayirish natijasida hosil bo`lgan quyidagi ranglar xizmat qiladi:
— havorang (cyan) = oq — qizil = yashil + ko`k;
— to`q qizil {magenta) = oq — yashil = qizil+ko`k;
— sariq (yellow) = oq — ko`k = qizil+yashil.