Педагогика ва психологияда инновациялар

Ноинтерактив технологиялар:
- 
босиб чиқарилган материаллар; 
- 
аудиокассеталар; 
- 
видеокассеталар; 
- 
бир томонлама спутник алоқа; 
- 
телевизион ва радио кўрсатувлари;
- дискета ва СD-RОМлар.
Бугунги кунда мультимедиа технологиялари ўқув жараёнини бойитади ва ахборотни 
идрок этиш жараёнида бўлажак ўқитувчининг сенсор компонентларининг кўпчилигини жалб 
қилиш орқали ўрганишни янада самарали қилади. Мультимедиа ва гипермедиа 
технологиялари кучли тақсимланган таълим ресурсларини бирлаштиради, улар энг аввало 
ахборот-коммуникацияни ўз ичига олган асосий ваколатларни шакллантириш ва намоён 
қилиш учун муҳит яратиши мумкин. Мультимедиа ва телекоммуникация технологиялари 
узлуксиз таълим тизимида тубдан янги методологик ёндашувларни очиб беради.
Мультимедиа -замонавий техник ва дастурий воситалар ёрдамида интерактив 
дастурий таъминот назорати остида визуал ва аудио эффектларнинг ўзаро таъсири бўлиб, 
улар 
матн, 
товуш, 
график, 
расм 
ва 
видеоларни 
ягона 
рақамли 
кўринишда 
бирлаштиради.Гипермедиа-мултимедиали 
объектлар 
орасида 
ҳаракатланиш 
учун 
гиперматнли боғланишлар билан боғланган компютер файлларидан иборат . 

---

ПЕДАГОГИКА ВА ПСИХОЛОГИЯДА ИННОВАЦИЯЛАР | ИННОВАЦИИ В ПЕДАГОГИКЕ И ПСИХОЛОГИИ | INNOVATIONS IN PEDAGOGY AND PSYCHOLOGY
№SI-2 | 2020
9-қисм | Махсус сон 1025 
Таълимда замонавий ахборот ва коммуникация технологияларини кенг жорий 
этилиши:
- фан соҳаларини ахборотлаштиришни;
- ўқув фаолиятни интеллектуаллаштиришни;
- интеграция жараёнларини чуқурлаштиришни;
- 
таълим 
тизими 
инфратузилмаси 
ва 
уни 
бошқариш 
механизмларини 
такомиллаштиришга олиб келади.
Педагогик таълим жараёнларини замонавий ахборот технологиялари асосида 
самарали ташкил этиш:
- масофавий ўқув курсларини ва электрон адабиётларни яратувчи жамоага педагоглар, 
компьютер дастурчилар, тегишли мутахассисларнинг бирлашувини;
- педагоглар ўртасида вазифаларнинг тақсимланишини;
- таълим жараёнини ташкил қилишни такомиллаштириш ва педагогик фаолиятнинг 
самарадорлигини мониторинг этишни тақозо этади.
Замонавий ахборот технологияларининг таълим жараёнларига жорий этилиши:
- бўлажак ўқитувчиларга касбий билимларни эгаллашига;
- ўрганилаётган ҳодиса ва жараёнларни моделлаштириш орқали фан соҳасини чуқур 
ўзлаштирилишига;
- ўқув фаолиятининг хилма-хил ташкил этилиши ҳисобига бўлажак ўқитувчининг 
мустақил фаолияти соҳасининг кенгайишига;
- интерактив мулоқот имкониятларининг жорий этилиши асосида ўқитиш жараёнини 
индивидуаллаштириш ва дифференциялаштиришга;
- сунъий интеллект тизими имкониятларидан фойдаланиш орқали бўлажак 
ўқитувчининг ўқув материалларини ўзлаштириш стратегиясини эгаллашига;
- ахборот жамияти аъзоси сифатида унда ахборот маданиятининг шаклланишига;
- ўрганилаётган жараён ва ҳодисаларни компьютер технологиялари воситасида 
тақдим этиш, бўлажак ўқитувчиларда фан асосларига қизиқишни ва фаолликни оширишга 
олиб келиши билан муҳим аҳамият касб этади. 
Мультимедиа технологияларидан фойдаланиш ўқув жараёнини ташкил этишда, 
шунингдек, бўлажак ўқитувчиларнинг ижодий қобилиятларини ривожлантиришда янги 
имкониятларни очади. Таълим мутахассислари, олимлар, дастурчилар, мултимедиали 
ўқитиш воситалари ишлаб чиқарувчилари ва амалий ўқитувчиларнинг биргаликдаги саъй-
ҳаракатлари янги ахборот таълим муҳитини яратади, унда таълим мазмунига, таълим 
усуллари ва технологияларига таълим ва ахборот ёндашувларининг интеграцияси ҳал 
қилувчи аҳамият касб этади.
Ҳозирги кунда мультимедиа технологиялари таълим жараёнида янги ахборот 
технологияларининг энг жадал ривожланаётган йўналишларидан бири ҳисобланади. 
Биринчи вазифа - билимларни ифодалашнинг шундай моделларини яратишки, унда 
мантиқий тафаккурга хос бўлган объектларни ҳам, образли тафаккур фаолият кўрсатадиган 
расм-расмларни ҳам монотон воситалар билан ифодалаш мумкин бўларди. Иккинчи вазифа-
ҳали имкони бўлмаган инсон билимларини тасаввур қилишни танлаш учун матн 
тушунтирилади. Учинчиси-кузатилаётган тасвирлардан кузатилаётган расмлар динамикаси 
билан яширинган механизмлар ва жараёнлар ҳақидаги гипотезани шакллантиришга ўтиш 
йўлларини излашдир.
Ҳозирги кунда педагог олимлар, медиатаълим – бўлажак ўқитувчиларга бериладиган 
дарс, билим, маълумотнинг тез, тушунарли ва ёдда қоларли бўлишини таъминловчи таълим 
усули эканини эътироф этмоқдалар. Бўлажак ўқитувчи ўқитувчининг оғзаки маърузасидан 
кўра, кўргазмали воситалардан фойдаланиб тушунтиришидан кўпроқ таъсирланар экан. Ана 
шунда улар етказилаётган мавзуни кўпроқ ёдида сақлаб қолади. Олий таълим 
муассасаларида бўлажак ўқитувчиларда бундай дарсларга нисбатан қизиқиш юқори 
даражада бўлади. Демак, деярли барча фанларни ўқитишда бундай илғор усулдан 
фойдаланиш фойдадан ҳоли бўлмайди. Медиатаълим бўлажак ўқитувчиларга таълим бериш 

---

ПЕДАГОГИКА ВА ПСИХОЛОГИЯДА ИННОВАЦИЯЛАР | ИННОВАЦИИ В ПЕДАГОГИКЕ И ПСИХОЛОГИИ | INNOVATIONS IN PEDAGOGY AND PSYCHOLOGY