Petrografiya

       Metamorfik tog’ jinslarining teksturasi 

Metamorfik  jinslarga  quyidagi  teksturalar  xosdir:  massiv,  yo'l-

yo'l, slanessimon, xol-xol, ochkovaya  va  bodomsimon. 

Massiv  teksturali  jinslarga  quyidagilar  xosdir:  jinsni  tashkil 

qiluvchi minerallar tartibsiz joylashgan bo'lib, ular markazga qarab 

va  ma'lum  yo'nalish  bo'yicha  yo'nalmagan  bo'ladi.  Bu  tekstura  

bir  xil  materialli  jinslarning  qayta  kristallanishi  natijasida  hosil 

bo'ladi. Massiv tekstura marmar va kvarsitlarga xosdir. 

Yo'l-yo'l  tekstura  jinslarda  yo'llarning  ket-ket  kelishi  xos 

bo'lib,  yo'llar  bir  -  birlaridan  mineral  tarkibi,  strukturasi  va 

boshqa  belgilari  bilan  farq  qiladi.  Ularning  kelib  chiqishi  har  xil 

bo'ladi.  Ular  qoldiqli  tekstura  bo'lib,  birlamchi  qatlamli  jinslar 

(qumtosh, ohaktosh, gillar va boshqalar) hisobiga hosil bo'ladi. 

Bu  tekstura  yana  metamorfizm  jarayonida  minerallarning  qayta 

joylanishi hisobiga hosil ham  bo'ladi. 

Gneyssimon tekstura  yo'l-yo'l teksturaning turi bo'lib, gneys 

va migmatitlar teksturasini alohida ta'kidlash uchun ishlatiladi. 

Slanessimon  tekstura  jinsda  parallel  joylashgan  yo'llar  borligi 

bilan  ajralib  turadi.  Bu  teksturali  jinsda  plastinkali,  cheshuykali,  

---

 

34 

uzun  yo'nalgan  minerallarni  hamda  linzasimon  agregatlarning 

parallel  joylashganligi  xosdir.  Slaneslanish  birlamchi  va  ikkilamchi 

bo'ladi. Birlamchi slaneslanish sedimentatsiya va diagenez davrida 

hosil  bo'ladi. Ikkilamchi slaneslanish metamorfizm jarayonida hosil 

bo'ladi.  Minerallar  bir-biriga  uzun  tomoni  bilan  parallel  joylashib 

bo'lib,  ular  maksimal  bosim  yo'nalishiga  perpendikulyar  holda 

o'sadilar. 

Xol-xol tekstura  jinslarga  xollarning borligi xos bo'lib, ular 

asosiy  massadan  o'zining  tarkibi,  ayrim  hollarda  strukturasi  bilan 

ajralib turadi. Bu struktura  rogoviklarga  xosdir. 

Ochkovaya  teksturali  jinslarda  dumaloq,  yoki  uzun  tuzilishga 

ega bo'lgan agregatlarning borligi xosdir. Ular bir yoki bir necha 

minerallardan  tashkil  topgan  bo'lib,  slaneslanishga    parallel 

joylashadi. Jins tashkil  qiluvchi yirik minerallarni mayda donalar  

o'rab  oladi.  Ochkovaya  tekstura  odatda  slaneslangan  va 

milonitlashgan  granit,  granito-gneys  va  porfiro-blastlarga  nisbatan 

ishlatiladi.  Bu  tekstura  qoldiq  tekstura  bo'lib,  dinamometamorfizm 

jarayonida hosil bo'ladi.