ПолистиролбетонингэнергиясамарадорбинолардақЎлланишинимуаммолари

Қўлланилган материаллар(Materials).(Мақолала ёзишда бу талаб йўқ)Полистиролбетон ГОСТ 33929-2016 техник шартларига жавоб бериши ва белгиланган тартибда тасдиқланган технологик ҳужжатларга мувофиқ ишлаб чиқарилиши керак.Полистиролбетон учун қуйидаги физик - механик хоссаларини аниқланади:

• 
  Ўртача зичлик;
  
• 
  Сиқилишдаги мустаҳкамлиги ;
  
• 
  Совуққа чидамлилиги;
  
• 
  Иссиқлик ўтказувчанлиги;
  
• 
  Буғ ўтказувчанлиги;
  

Полистиролбетон структураси (кўринадиган ғовакларсиз ва ёриқларсиз) бўлиши керак. Ўртача зичлик қийматига кўра қуруқ ҳолатда полистиролбетон қуйидаги турларга бўлинади: D150; D175; D200; D225; D250; D300; D350; D400; D450; D500; D550 ва D600. Эксплутация жараёнида музлаш ва эритиш таъсирига учраган полистиролбетон учун совуққа чидамлилиги бўйича қуйидаги кўрсаткичлар белгиланади: F35; F50; F75; F100; F150; F200 ва F300. Cовуққа чидамлилиги бўйича полистиролбетон маркаси ГОСТ 31359-2007 бўйича намуналарни музлатиш ва эритиш цикллари сонига кўра қабул қилинад. Полистиролбетоннинг ўртача зичлигига қараб, унинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги, совуққа чидамлилиги 1-жадвал талабларини ҳисобга олган ҳолда, қурилиш нормаларига мувофиқ белгиланади [6].
1-жадвал. Полистиролбетоннинг физик-механик хоссалари

Ўртача зичлик маркаси	Cиқилишдаги мустаҳкамликмаркаси	Сиқилишдаги кучланиш [МПа]	Совуқга чидамлилик маркаси	Иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти [Bт / м^0 С]
D150	М2	-	F35	0,055
D175	М2,5	-	F50	0,05
D200	М3,5	-	F75	0,065
D225	В0,35 (М5)	0,27	F75	0,07
D250	В0,5	0,38	F100	0,075
D300	В0,75	0,53	F150	0,085
D350	В1	0,63	F150	0,095
D400	В1,5	0,65	F150	0,10
D450	В1,5	0,68	F200	0,115
D500	В2	0,70	F200	0,125
D550	В2	0,74	F200	0,135
D600	В2,5	0,76	F300	0,145

(ГОСТда келтирилга малумотларни мақолада тўлиқ келтириб булмайди . Асосий ғояга боғлиқ бўлган малумотлар келтириш керак)

Юқоридаги жадвалдан кўриниб турибдики полистиролбетон блокларининг ўртача зичлигининг ўзгариши бетоннинг физик-механик хоссаларининг ўзгаришига сабаб бўлмоқда. Полистиролбетоннинг сиқилиш мустаҳкамлмги газобетон ва пенобетон мустаҳкамлигига нисбатан 2 баробар кичикроқ (Бу хулоса нимага асосланган?), аммо полистиролбетон қоришмасига турли хил модификаторларни қўшиб, унинг физик-механик хоссаларини яхшилашимиз мумкин.

Полистиролбетон учун тўлдирувчи сифатида кўпчитилган полистирол гранулалариишлатилиши керак, бу суспензияли кўпикли полистиролнинг бир ёки кўп босқичли кўпикланиш маҳсулотидир. Шунингдек , чиқинди пенопласт маҳсулотларини майдалаш орқали олинган пенопласт доналари полистиролбетонга тўлдирувчи сифатида фойдаланишга рухсат берилади.Кўпчитилган полистирол гранулаларининг иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти0.030-0.040 Вт /м⁰C ва ўртача зичлиги 15-40кг/м³га тенгдир. Шу билан бирга, Кўпчитилган полистиролнинг гранулаларининг мустаҳкамлиги сабабли? (фикит тйўлиқ еритилмаган), узоқ вақт давомида сезиларли юкларни кўтарадиган конструктив элемент сифатида ишлатишга имкон беради?. Кўпчитилган полистирол гранулалари гигроскопик эмас, буғ ўтказувчанлиги жуда паст (зичлигига қараб, минерал толага нисбатан 40-70 марта паст). 7 кун давомида сувга тўлиқлигича солинганда,умумий ҳажмга нисбатан 0,5-1,5% сувни шимганини кўриш мумкин.Кўпчитилган полистирол гранулалар таркибида 20 мм дан катта доналарнинг мавжудлигига йўл қўйилмайди.
Боғловчи сифатида ГОСТ 10178-85 давлатаро стандарт талабларига жавобберадиганпортландсементёкишлаклипортландсементишлатилишикерак [2].
Полистиролбетон учун ишлатиладиган модификаторлар(ҳавонитутибтурувчи, пластификацияловчи, қотишинитартибгасолувчи) ГОСТ 24211-2008давлатаростандарт талабларигажавобберишикерак.Қуруқ ҳолатда полистиролбетоннинг иссиқлик ўтказувчанлик коеффициенти стандарт талаб қиладиган қийматлари 10% дан ошмаслиги керак.
ГОСТ 25192-2012 давлатаростандарт талабларига мувофиқ полистиролбетон буюмлари ишлатилиш шароитларига қараб, зич, ғовакли ёки йирик ғовакли тузилишга ега бўлиши мумкин. Зич ва ғовакли тузулишлиполистиролбетон аралашмаларидаги кўпчитилгангранулалар орасидаги бўшлиқлар ҳажми 3% дан ошмаслиги керак. Полистиролбетонаралашмасидагиҳавомиқдоринормаллаштирилмайди.Минерал тўлдирувчилардан фарқли ўлароқ, кўпчитилган полистирол гранулалалари тўлдирувчисининг миқдори масса билан емас, балки ҳажми билан белгиланади.Полистиролбетон аралашмасининг зичлигини камайтириш, ташиш ва қолипларга ётқизиш пайтида қисман ҳаво йўқотилиши туфайли хажмининг ортиши 7% дан ошмаслиги керак[3].
Маҳаллий ва хорижий манбаларни? ([х,х,х ва бошкалар)].Қайсиманбаларни?) таҳлил қилиш орқали,турли хил хусусиятларига эга бўлган қурилиш материалларини яратиш зарурати тўғилганлигига гувоҳлик беради.Қурилишнингбугунги кундаги талаби зичлиги 100 дан 900 кг/м³ гача бўлган полистиролбетон блокларини ишлаб чиқарилиши ва ишлатилишига туртки бўлмоқда. Битта материалдаиссиқлик химоясива конструктив хусусиятларинингмавжудлилиги, қурувчиларга юк кўтарувчи хоссалари, иссиқлик химояси ва товушдан химояқилишнинг мақбул комбинациясидан фойдаланишга имкон беради[4].