Politropik jarayon

---

politropik jarayon
Politropik jarayon 
termodinamik jarayon
deb ataladi , odatda gazlarda sodir bo'ladi, bunda gaz
yoki gazlarni o'z ichiga olgan tizimning ichki qismiga energiya uzatilishi va tashqi muhit bilan
energiya almashinuvi mavjud. 
[ 1
]
Politropik jarayon quyidagi munosabatlarga bo'ysunadi:
Bu erda p - bosim, V - o'ziga xos hajm, n - har qanday haqiqiy son bo'lishi mumkin bo'lgan
politropik indeks va C - doimiy. Politropik jarayon uchun tenglama issiqlik uzatishni o'z ichiga
olgan kengayish va siqish jarayonlarini tavsiflash uchun ayniqsa foydalidir. Bu tenglama n=0 dan
n= gacha bo'lgan keng doiradagi termodinamik jarayonlarni tavsiflashi mumkin
Bunga
quyidagilar kiradi: n=0 ( 
izobar jarayon
), n=1 ( 
izotermik jarayon
), n=g ( 
izentropik jarayon
), n=
(
izoxorik jarayon
) va n ning barcha oraliq qiymatlari . Shunday qilib, tenglama politropik bo'lib, u
bir nechta chiziqlar yoki jarayonlarni tavsiflaydi. Gazlarning harakatini ifodalashdan tashqari,
tenglama suyuqlik yoki qattiq jismlarning muayyan xatti-harakatlarini ifodalash uchun ishlatilishi
mumkin. Yagona cheklov shundan iboratki, jarayon bunday jarayon davomida K=dQ/dW=doimiy
energiya uzatish tezligini ko‘rsatishi kerak. Agar siz bunday cheklovdan chetga chiqsangiz, bu
ko'rsatkich doimiy emasligini ko'rsatadi. Muayyan ko'rsatkich uchun egri chiziq bo'ylab boshqa
nuqtalarni quyidagicha hisoblash mumkin:
Hosil qilish

---

Quyidagi ibora Yusuf xristianlar tomonidan matndan olingan. 
[ 2 ]
Kinetik va potentsial
energiyada arzimas oʻzgarishlarga ega boʻlgan qaytariladigan ichki jarayon ostidagi yopiq
tizimdagi gazni koʻrib chiqaylik. Termodinamikaning 
birinchi qonuni quyidagicha ifodalanadi
:
Bu erda q tizimga qo'shilgan issiqlik uchun ijobiy, w esa tizim tomonidan bajarilgan ish uchun
manfiy.
Energiya uzatish tezligini aniqlashda biz quyidagilarga ega bo'lamiz:
.
Qaytariladigan ichki jarayon uchun ish o'zaro ta'sirining yagona turi Pdv tomonidan berilgan
kengaytirish ish joyini o'zgartirishdir . Shunday qilib, gazning kaloriya jihatidan mukammal (doimiy
o'ziga xos issiqlik) ekanligi ham qabul qilinadi, shuning uchun du = c 
v
 dT . Birinchi qonun ham
yozilishi mumkin:
Ma'lum bo'lgan siqilish omili Z bilan ideal gaz 
holati tenglamasini
ko'rib chiqing : Pv = ZRT . Gaz
konstantasi ham o'zgarmas deb faraz qilsak (masalan, kimyoviy reaksiyalar mavjud). PV = ZRT
holat tenglamasini differensiallash (hosil qilish) mumkin:
Entalpiya
ta'rifidan kelib chiqadigan o'ziga xos issiqlik nisbati asosida ZR atamasi c 
p
- c 
v
bilan
almashtirilishi mumkin . Ushbu belgilar bilan termodinamikaning birinchi qonuni quyidagicha
bo'ladi:
Politropik jarayonlar turli politropik indekslar bilan har xil harakat qiladi. Politropik jarayon boshqa asosiy termodinamik
jarayonlarni ifodalashi mumkin.

---

Bu erda g - o'ziga xos issiqlik indeksi. Bu tenglama politropik jarayonlar uchun tenglamaning
asosini tushunish uchun muhimdir. Endi politropik jarayon tenglamasini ko'rib chiqing:
Tenglamaning har ikki tomonining natural logarifmini olib, ( n ko‘rsatkichi politropik jarayon uchun
doimiy ekanligini tushunib) olamiz:
Buni quyidagicha ajratish va qayta tartiblash mumkin:
Ushbu natijani birinchi qonun bilan olingan natija bilan taqqoslab, biz jarayon uchun energiya