Kimyoviy reksiyalarning issiqlik effekti entropiya va uni kimyoviyjarayonlarda oʻzgarishi TAYYORLADI:bekmurodov valijon QABUL QILDI:
Termokimyoviy hisoblashlarda muhim amaliy ahamiyatga ega bo’lgan xulosalarni Gess qonunidan keltirib chiqarish mumkin. - Termokimyoviy hisoblashlarda muhim amaliy ahamiyatga ega bo’lgan xulosalarni Gess qonunidan keltirib chiqarish mumkin.
- 1-Xulosa. Qandaydir kimyoviy moddaning parchalanish issiqlik effekti uning teskari ishora bilan olingan hosil bo’lish issiqlik effektiga teng bo’-ladi (Lavuaze–Laplas qonuni). Bu tasdiq bevosita shundan kelib chiqadiki, aylanma jarayonning issiqlik effekti nolga teng bo’lishi kerak.
- 2-Xulosa. Agar dastlabki turli holatdan oxirgi bitta holatga oib keladigan ikki reaksiya amalga oshirilsa, bu reaksiyalar issiqlik effektlari orasidagi farq dastlabki bir holatdan ikkinchi holatga o’tish issiqlik effekti bo’lib hisoblanadi.
3-Xulosa. Agar bir xil dastlabki holatdan turli oxirgi holatga olib keluvchi ikki reaksiya amalga oshirilsa, u holda bu reaksiyalar issiqlik effektlari orasidagi farq oxirgi bir holatdan ikkinchi holatga o’tish jarayoni issiqligiga teng bo’ladi. Masalan, vodorodning yonishidan 1 mol suvning hosil bo’lishi uning oxirgi fizik holatiga qarab quyidagi effektlarga ega bo’ladi - 3-Xulosa. Agar bir xil dastlabki holatdan turli oxirgi holatga olib keluvchi ikki reaksiya amalga oshirilsa, u holda bu reaksiyalar issiqlik effektlari orasidagi farq oxirgi bir holatdan ikkinchi holatga o’tish jarayoni issiqligiga teng bo’ladi. Masalan, vodorodning yonishidan 1 mol suvning hosil bo’lishi uning oxirgi fizik holatiga qarab quyidagi effektlarga ega bo’ladi
- H2 + 1/2O2 = H2O(g) + 241,83 kJH2 + 1/2O2 = H2O(s) + 285,84 kJ
- H2 + 1/2O2 = H2O(q) + 291,67 kJ
- Demak:
- H2O(q) = H2O(s) – 5,83 kJH2O(s) = H2O(g) - 44,01 kJ
- H2O(q) = H2O(g) – 49,84 kJ
4-Xulosa. Standart sharoitdagi reaksiyaning issiqlik effekti reaksiya mahsulotlarining tegishli stexiometrik koeffisientlariga ko’paytirilgan hosil bo’lish issiqlik effektlari yig’indisi bilan dastlabki moddalarning hosil bo’lish issiqlik effektlari yig’indisi orasidagi farqga teng bo’ladi: - 4-Xulosa. Standart sharoitdagi reaksiyaning issiqlik effekti reaksiya mahsulotlarining tegishli stexiometrik koeffisientlariga ko’paytirilgan hosil bo’lish issiqlik effektlari yig’indisi bilan dastlabki moddalarning hosil bo’lish issiqlik effektlari yig’indisi orasidagi farqga teng bo’ladi:
- ΔH0 r 298 = νi ΔH0 f 298(mah) - νi ΔH0f 298(dast)
- Misol. Quyidagi reaksiyaning issiqlik effektini aniqlang.
- 1/2H2(g) + 1/2I2(g) HI(g) ΔHr 298 =?
- Yechish. Bu reaksiyaning issiqlik efffekti HI ning hosil bo’lish issiqligiga teng bo’ladi.
- Chunki, oddiy moddalar - H2 va I2 ning hosil bo’lish issiqliklari nolga teng. Ya’ni:
- ΔH0 r 298 = ΔH0 f 298(HI) – 1/2ΔH0f 298(H2) – 1/2ΔH0 f 298(I2) = ΔH0 f 298(HI) =26,04 j/mol
5-Xulosa. Reaksiyaning standart sharoitdagi issiqlik effekti dastlabki moddalarning tegishli stexiometrik koeffisientlariga ko’paytirilgan yonish issiqliklari yig’indisi bilan reaksiya mahsulotlarining yonish issiqliklari yig’indisi orasidagi farqga teng bo’ladi: - 5-Xulosa. Reaksiyaning standart sharoitdagi issiqlik effekti dastlabki moddalarning tegishli stexiometrik koeffisientlariga ko’paytirilgan yonish issiqliklari yig’indisi bilan reaksiya mahsulotlarining yonish issiqliklari yig’indisi orasidagi farqga teng bo’ladi:
- ΔH0 r 298 = νi ΔH0 C 298(dast) - νi ΔH0C 298(maxs)
- Misol. Quyidagi reaksiyaning standart issiqlik effekti standart yonish issiqliklaridan foydalanib toping:
- CH4(g) + CO2(g) = 2CO(g) + 2H2(g)
- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- Koen Shelli. (2020 yil 18-may). Gess qonuni. Kimyo LibreMatnlari. Qayta tiklangan: chem.libretexts.org
- Klark Jim. (2010). Gess qonuni va Entalpi o'zgarishini hisoblash.
- Helmenstine, Anne Mari, tibbiyot fanlari doktori (2020 yil 11-fevral). Gess qonunining ta'rifi. Foist Laura. (2020). Gess qonuni: ta'rif, formulalar va misollar. O'qishQuimiTube. (2014). Nazariya 14 Termokimyo: Gess qonuni bo'yicha reaktsiyaning entalpiyasini hisoblash
Do'stlaringiz bilan baham: |
