Protsedura ha'm funksiya

6. 
   Protsedura ha'm funksiya
   

Programma duziw pratsesinde onin' turli jerlerinde ma’nisime ko‘re birdey xarakterge iye bo‘lg'an ha'm islenip atirg'an tiykarg'i maselenin' qandayda bir bo'legin sheshiwdi o‘z moynina alg'an quramali algoritmnen bir qansha maratebe paydalaniwg'a tuwra keledi. Maselen, matritsalardi ko‘beytiriw matritsani vektorg'a ko‘beytiriw, siziqsiz ten'lemeni sheshiw, siziqli algebraliq ten'lemeler dizimim sheshiw, faktorial esaplaw, jiyindi esaplaw ha'm tag'i basqa siyaqli maselerdi sheshiw algoritleri juda ha'm ko‘p maselelerdi sheshiwding bas algaritmlerinde qayta-qayta turli baslang‘ish ma’lumatlar menen qatnasiwi mumkin. Bunday jag'daylarda, tajriybeli programmis programma teksti ixshamlastiriw, programmasinin' isenimlilik darejesin asiriw, programmani redaktorlaw (otladka) di tezlestiriw ha'm programmanin' uliwmalig'in (universallig'in) ta’minlew ushin protsedura ha'm funksiyalardan ken'raq paydalanip, quramali programma jaratiwg'a hareket qiladi.

Protsedura ha'm funksiyalar g'aressiz programmali obektler esaplanadi. Bul g'aressiz programmali obektti programmalawshi o‘z qalewine ha'm odann alinatig'in natiyjelerine ko‘re protsedura yamasa funksiya ko‘rinisinde aniqlawi mumkin. Adette alinatug'in natiyje jalg'iz manisli bo‘lsa funksiyadan, alinatig'un natiyjeler sani bir neshe bo‘lsa protseduradan foydalaniw maqsetke muwapiq.
Protsedurani jaziw strukturasi tap sonday tiykarg'i programma strukturasi siyaqli bo‘lip, tek qana qatarlari meneng'ana parq qiladi:
procedure
();
label ;
const ;
type ;
var ;
;
begin


end;
Protseduralar ha'm funksiyalardi aniqlaw tiykarg'i programmanin' var (o‘zgariwshilernin' turlerini dag'azalaw) bo‘liminde orinlanadi. Protseduradan programmada paydalaniw ushin onin' ati ha'm faktik parametrlar dizimi jaziladi.
Sonda protsedura o‘zine belgilengen jumisti orinlap, o‘zinin' faktik parametrleri arqali tiykarg'i programmag'a o‘z natiyjesin beredi.
Protseduranin' dag'azalaw ha'm og'an murajaat qiliwdi keyimsheli ko‘retug'in misallar arqali o‘zlestirip alamiz.