Психологиянинг предмети

 
Характер акцентуацияси – бирор хусусиятнинг бошқалари зарарига 
кучли 
ривожланиши 
ва 
атрофдагилар 
билан 
муносабатларнинг 
ёмонлашувига олиб келишидир. Характер акцентуацияси турли даражада 
енгил ва ҳатто психопатия даражасигача бўлиши мумкин. Ўсмирлар орасида 
характер акцентуацияси кўп (50-80%) учрайди.
К.Леонгард томонидан характер акцентуацияси муаммоси ўрганилиб 
уни шахсда намоён бўлишига қараб қуйидагилар таснифланади: 
ü
Гипертим тип – ҳаддан ташкари алоқага киришувчан, кўп гапиради, 
имо-ишора, мимикага бой, суҳбат мавзусини буриб юборишга мойил, 

---

кўпинча хизматга доир ва оммавий мажбуриятларни унутиб 
қўйганлиги сабабли зиддиятлар келиб чиқади. 
ü
Дистим тип – камгап, мулоқотга киришишга қийналади, пессимист, 
зиддиятлардан ўзини олиб қочади, уйда ёлғиз қолишни ёқтиради.
ü
Циклоид тип – кайфияти тез ўзгаришга мойил, кайфияти яхши пайтда 
– гипертим, ёмон пайтда дистим типга ўхшаб қолади.
ü
Қўзғалувчан тип – мулоқотда пассив, вербал ва новербал реакциялари 
суст, қайсар, баъзан урушқоқ, кўпинча турли можароларнинг 
ташаббускори. 
ü
Кучайтирувчи тип – камгап, ақл ўргатишни ёқтиради, юқори 
натижаларга эришишни ҳоҳлайди, тез хафа бўлади, шубҳаланувчан, 
қасоскор. Кичик-кичик муаммоларни катталаштиришга, бўртиришга 
мойил. 
ü
Педант тип – зиддиятларга кам қўшилади, кўпинча пассив ҳолатда 
бўлади, атрофдагиларга кўплаб расмий талаблар қўяди, тартибли, 
жиддий ишончли ходим. 
ü
Хавотирли тип – камгап, одамови, ўзига ишонмайди, зиддиятлардан 
ўзини олиб қочади, тинчликсевар, ўз-ўзини танқид қилади. 
Топшириқларни вақтида бажаради. 
ü
Эмотив тип – тор доирадаги кишилар билан мулоқотга киришишни 
ёқтирадилар, хафа бўлса ташқаридан сездирмасликка ҳаракат қилади, 
меҳрибон, ғамхўр, маъсулиятни 
ҳис 
қилади. Бошқаларнинг 
ютуқларидан қувонади.
ü