Psixodiagnostika Universitetlar uchun darslik


Jadval 3.3 Vazifalarni tahlil qilish uchun namuna matritsasi


Download 0.95 Mb.
bet115/226
Sana18.03.2023
Hajmi0.95 Mb.
#1280764
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   226
Bog'liq
seriya2

Jadval 3.3
Vazifalarni tahlil qilish uchun namuna matritsasi
Biz tekshiramiz
1.
2.
3.
4.

5.
Miqdor
Vazifalar
a
1
0
1
1

0
3
b
1
1

0
0
0

2
bilan
0
0
0
0
0

0
d
1
0
1
0
1
3
e
1
1
1
1
1

5
Miqdor
4
2
3
2
2

13
Keyingi qadam
so'rovnomaning "kaliti" ga muvofiq javob bergan sub'ektlarning ulushini yoki topshiriq
samaradorligining ndexini aniqlaydigan ko'rsatkichni hisoblashdir

1
. Ushbu ko'rsatkich
to'g'ri ("kalit" deb nomlangan) javob bergan sub'ektlar sonini ularning umumiy soniga bo'lish yo'li bilan hisoblanadi
. The idealt har bir ish uchun ushbu indeks joylashgan bo'lishi kerak
0,25 dan 0,75 gacha bo'lgan oraliqda, butun anketa uchun o'rtacha 0,5 ga yaqinlashadi. In-
Dex, 0,25 dan kichik, bu vazifa samarasiz ekanligini ko'rsatadi, chunki u juda ko'p
Ba'zi hollarda u vazifaning murakkabligi indeksi sifatida aniqlanadi; masalan, ko'plab o'lchovlarda aql-
ta umumiy xabardorlikni aniqlash uchun mo'ljallangan va quyidagilardan iborat subtestlar mavjud
"Urugvay poytaxtini nomlang "yoki"sof aql tanqidining muallifi kim?"». Bunday
testlarda qiyinchilik indeksidan foydalanib, deyarli barcha
sub'ektlar (o'pka) javob beradigan va juda kam (murakkab) to'g'ri javob beradigan vazifalar yo'q qilinadi.
3.5 vazifalarni tahlil qilish 1 5 9
bir nechta sub'ektlar unga to'g'ri javob berishadi va 0,75 dan yuqori bo'lsa,
bu vazifa uchun juda ko'p to'g'ri javoblar olinganligini ko'rsatadi. Jadvalda. 3.3
vazifalarni tahlil qilish har bir topshiriq uchun samaradorlik indeksi
quyidagicha olinadi: (a) 3/5 - 0,6; (b) 2/5 - 0,4; (C) 0/5 - 0; (d) 3/5 - 0,6 va (e) 5/5 \ u003d 1. Bundan kelib chiqadiki
, so'rovnomaning yakuniy versiyasidan (C) va (e) vazifalarni yo'q qilish kerak
.
Shuningdek, siz vazifalarni tahlil qilish jadvalidagi natijalarni ko'rib
chiqib, yaxshi samaradorlik ko'rsatkichi, ya'ni
.haddan tashqari baholar o'rtasida biron bir joyda yotish nafaqat
har bir sub'ektning baholash doimiyligida o'rtacha baholarni tanlashni anglatmaydi, balki har xil baholarning o'zgarishini anglatadi
.
Vazifalar (savollar, bayonotlar) shundan keyingina
so'rovnomaning yakuniy versiyasiga kiritilishi kerak, chunki ular
ushbu topshiriq uchun mo'ljallangan boshqalar bilan bir xil shaxsiy xususiyatlarni o'lchaydilar.
Vazifalarning diskriminativligini aniqlash uchun har bir topshiriqning

butun testning umumiy balli bilan korrelyatsiya koeffitsienti qo'llaniladi. Korrelyatsiya koeffitsienti qanchalik yuqori
bo'lsa, topshiriqning diskriminantligi shunchalik yuqori bo'ladi, topshiriq shunchalik yaxshi bo'ladi. Bu asosiy mezon. Qanday qilib-
lo, minimal korrelyatsiya talab qilinadi 0,2. Salbiy yoki
nol korrelyatsiyaga ega bo'lgan vazifalar deyarli har doim chiqarib tashlanadi.
Ushbu ko'rsatkichni hisoblash uchun ko'pincha
Pearson momentlarining mahsulot koeffitsienti qo'llaniladi (e'tibor bering
, bu besh yoki undan ortiq javob variantlariga ega bo'lgan vazifalarni baholash uchun eng maqbuldir va ikkilamchi
vazifalarda nuqta-biserial korrelyatsiya qo'llaniladi). Hisoblash odatda
ular maxsus kompyuter dasturlari yordamida amalga oshiriladi, ammo har
bir test ishlab chiqaruvchisi kamida bir marta qo'lda hisob-kitoblarni amalga oshirishi kerak. Bu
test topshiriqlari bilan nima sodir bo'lishining ma'nosiga kirishga imkon beradi.
Ushbu protsedurani amalga oshirishga harakat qiladigan o'quvchilarga shuni eslatib
o'tamizki, korrelyatsiya koeffitsientlari har doim +1 dan kam yoki undan ko'p - 1 . Agar
ushbu intervaldan tashqariga chiqadigan koeffitsient qiymati olingan bo'lsa, unda hisob-kitoblarda xato
qilingan. Pearson momentlari mahsuloti koeffitsientining formulasi quyidagicha:
bu erda r-korrelyatsiya koeffitsienti; X — har bir topshiriq uchun natija; y—
test davomida ball(natija); n — juft mahsulotlar soni; 2 — yig'indisi.
Momentlar mahsulotining korrelyatsiya koeffitsientini hisoblash uchun
Pearson, kerak: har bir topshiriq uchun sub'ektlarning ballari yig'indisi
to'p miqdori-
baliq ovlash, sinov davomida sub'ektlar
mavzular bo'yicha kvadrat ballar yig'indisi
har bir topshiriq
so'rov davomida mavzularning kvadrat ballari yig'indisi-
ku
har bir topshiriq va barcha topshiriqlar uchun ballar mahsuloti yig'indisi
Ro'yxatdagi ko'rsatkichlarning qiymatlarini formulaga almashtirish orqali
korrelyatsiya koeffitsienti hisoblanadi. Quyidagi misol
ushbu koeffitsientni olishning oddiy usulini ko'rsatadi. Xatolarni oldini olish uchun rekomen-
har bir topshiriq uchun takroriy hisoblash amalga oshiriladi.

160 3-bob. Psixodiagnostikaning psixometrik asoslari: asosiy bosqichlar...
Topshiriqni testning yakuniy versiyasiga kiritish masalasini hal qilishda
ko'p omillarni hisobga olish kerak.
Samaradorlik va diskriminantlikni o'rganishdan tashqari
, yakuniy versiya uchun zarur bo'lgan vazifalar sonini aniqlash kerak (kamida 20-30 ta vazifa!) va
ular ilgari xamir uchun yaratilgan panjaraga qanchalik "mos keladi". Masalan,
kam diskriminatsiyaga ega bo'lgan vazifalarni kiritish mumkin, agar ozgina bo'lsa
muayyan o'lchov sohasidagi vazifalar. Bundan tashqari, ba'zida
so'rovnomaning yakuniy versiyasiga
etarlicha diskriminantlik mavjud bo'lsa, samaradorlik ko'rsatkichi etarlicha yuqori bo'lmagan vazifani kiritish mantiqan
to'g'ri keladi. Taxminan teng miqdordagi to'g'ridan-to'g'ri va
teskari vazifalarni ta'minlash ham muhimdir. Turli jinsdagi sub'ektlar uchun ajratish kerak-
vazifalarni tahlil qilish protseduralari.
Mavzular zada ball-zada ball-butun uchun ball butun ish uchun ball
niyu niyu kvad testida kvadrat balli test-
rathe niyu va hamma narsa
sinov
p X X
2
Y Y
2
XY
Vazifalarni takomillashtirish usullari faqat
test dizaynining ushbu bosqichida aniqlanadi. Masalan, topshiriqdagi javob formulasini "ba'zan"
dan "har doim" ga o'zgartirish samaradorlik ko'rsatkichini oshirishi mumkin. Biroq, barcha
savollardagi (bayonotlarda) bu o'zgarishlar testning ishonchliligi va haqiqiyligiga ta'sir qilishi mumkin.
Vazifalarni tahlil qilish tartibi har bir vazifaning parametrlari to'g'risida kerakli ma'lumotlarni beradi
. Shunga qaramay, yaratilgan testning maqsadini amalga oshirish uchun qaysi mezon eng muhim ekanligi to'g'risida faqat tadqiqotchi qaror qabul qilishi mumkin
.
1980-yillarning boshlarida an'anaviy vazifalarni tahlil qilish protseduralaridan tashqari,-
keyinchalik murakkab, ulardan foydalanish etarli kuchsiz mumkin emas-
kompyuter ta'minoti. Bularga birinchi navbatda nazariya kiradi

Download 0.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   226




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling