Psixofiziologiya faning xozirgi davrda rivojlanishi


Download 0.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/2
Sana07.01.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1082633
1   2
Bog'liq
Psixofizilogiya faning xozirgi davrda rivojlanishi 601-gurux Zokirova I

jamiyati),"Psixofiziologiya" jurnali ( Psixofiziologiya); Amaliy 
psixofiziologiya va fikr-mulohazalarni o'rganish assotsiatsiyasi (Amaliy 
psixofiziologiya va biofeedback assotsiatsiyasi),"Amaliy 
psixofiziologiya va fikr-mulohazalar" jurnali (Amaliy psixofiziologiya va 
biofeedback) va boshqalar (Andreassi, 2007). Ilmiy matbuotda ushbu 
bilim sohasining bunday keng ko'lamli ifodalanishi tasodifiy emas. 



Inson miyasining tuzilishi va tamoyillari hozirgi 
vaqtda jahon fanining asosiy muammolaridan biri 
hisoblanadi. XXI asrning birinchi o'n yilligidagi 
kashfiyot shundan dalolat beradi. bir qator global 
miya tadqiqot loyihalari: loyihalar Ulanish(2005-
2015, AQSh), Moviy miya(2006, Shveytsariya), 
Inson miyasi loyihasi (HBP)(2012-2022, Yevropa 
Ittifoqi), Miya boshlanishi ( 2014-2024, AQSh) va 
bir qator boshqalar. Ushbu loyihalarning asosiy 
maqsadi miyaning asosiy tamoyillarini, uning 
tuzilishining fizik va biokimyoviy asoslarini 
aniqlashning asosiy muammosidir. 



Psixologik bilimlarning eng vakillik sohalaridan biri bo'lgan kognitiv psixologiya 
so'nggi o'n yilliklarda sezilarli o'zgarishlarga duch keldi. Uning chegaralari kengayib, 
miya haqidagi fanlar bilan deyarli birlashdi. Yo'nalishlar kabi neyrokognitsiya- miya 
tamoyillari va mexanizmlariga asoslangan bilish (Solso, 2006). Bundan tashqari, 90-
yillardan beri. XX asr "Mujassamlangan / ildizli" deb atalmish bilish sohasidagi 
tadqiqotlar faol rivojlana boshladi - mujassamlashgan bilish, shuningdek, 
"kontekstli/situatsion" bilish - o'rnatilgan bilish(Spiridonov, Falikman, 2012). Ushbu 
yo'nalishlarning birinchisida inson bilishini organizmning atrof-muhit bilan o'zaro 
ta'siri tajribasiga asoslash g'oyasi ustunlik qiladi. Bunda inson tanasining atrof-muhit 
bilan fazoviy munosabatlarida asosiy bilim manbai hisoblanadi. Ikkinchisida esa 
asosiy e'tibor inson borlig'ining voqeligiga qaratiladi, uning doirasida bilish amalga 
oshiriladi. Ularning rivojlanishidagi bu yo'nalishlar psixofiziologiya psixologiyaning 
o'zgaruvchan egosi (boshqa I) ekanligiga ishonch hosil qiladi, chunki har qanday 
aqliy tashabbus inson tanasida davom etishi va (yoki) rivojlanishiga ega. Shu asosda 
intensiv o'sish davrini boshdan kechirgan holda, miya fanlari, shu jumladan 
psixofiziologiya, ilgari tadqiqot uchun imkoni bo'lmagan muammolarni hal qilishga 
yaqinlashdi. Bularga, masalan, odam va hayvonlar miyasidagi ma'lumotlarni 
kodlashning fiziologik mexanizmlari va qonuniyatlari, kognitiv faoliyat jarayonlarining 
xronometriyasi, inson aqliy faoliyati kodlarini o'rganish va boshqalar kiradi. 



Psixofiziologiya o'z vazifalarining to'liq ko'lamini hisobga olgan holda uchta 
nisbatan mustaqil qismni o'z ichiga oladi: umumiy, yosh va differentsial. 
Ularning har birining o'ziga xos o'rganish mavzusi, vazifalari va uslubiy 
texnikasi mavjud. Umumiy psixofiziologiyaning predmeti psixik faoliyat va 
inson xulq-atvorining fiziologik asoslari (korrelyatsiyalari, mexanizmlari, 
qonuniyatlari) hisoblanadi. Umumiy psixofiziologiya kognitiv jarayonlarning 
fiziologik asoslarini, shaxsning motivatsion-ehtiyoj sohasini, hissiyotlar va 
funktsional holatlarni o'rganadi. Rivojlanish psixofiziologiyasining predmeti 
psixika va inson xulq-atvorining fiziologik asoslarining ontogenezi 
hisoblanadi. Differentsial psixofiziologiya - bu psixika va inson xatti-
harakatlaridagi individual farqlarning tabiiy ilmiy asoslari va zaruriy 
shartlarini o'rganadigan bo'lim. Amaliy psixofiziologiyaning butun bir sohasi 
ham vujudga keldi, u ijtimoiy psixofiziologiya, kasbiy faoliyat 
psixofiziologiyasi, klinik psixofiziologiya, ekologik va psixologiyaning boshqa 
sohalarini o'z ichiga oladi, bunda psixik faoliyatning substratini o'rganish 
alohida ahamiyatga ega. 

Document Outline

  • Слайд номер 1
  • Слайд номер 2
  • Слайд номер 3
  • Слайд номер 4
  • Слайд номер 5
  • Слайд номер 6
  • Слайд номер 7
  • Слайд номер 8
  • Слайд номер 9
  • Слайд номер 10

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling