Psixologik himoya mexanizmlari va ularni diagnostika metodlari. O’rgatish psixologiyasida terapiyaning prinsplari. O‘rgatish va sotsial kognitiv va tafovutlar
Download 345.19 Kb. Pdf ko'rish
|
1 2
Bog'liqPsixologik himoya mexanizmlari va ularni diagnostika metodlari
Psixologik himoya mexanizmlari va ularni diagnostika metodlari. O’rgatish psixologiyasida terapiyaning prinsplari. O‘rgatish va sotsial kognitiv va tafovutlar Psixologik himoya mexanizmlari • Freyd va uning izdoshlarining fikriga ko'ra, bizning ruhiyatimiz instinktiv undovlar va g'ayratlar (id), ushbu impulslarni (ego) qondirish uchun haqiqat tomonidan qo'yilgan cheklovlar va jamiyat normalari (superego) o'rtasidagi jang maydonidir. Ushbu doimiy nizo Freyd "nevrotik tashvish" (boshqaruvni yo'qotishdan qo'rqish) va "axloqiy tashvish" (ayb va uyat) deb atagan. • Bilish (fikrlar, tushunchalar, g'oyalar) hech qachon hissiyotdan ajralmaydi. Kognitiv tarkibni (masalan, bezovta qiluvchi yoki tushkunlikka soluvchi g'oyani) uning emotsional korrelyatsiyasidan ajratish orqali to'qnashuvning oldini olish mumkin. Mavzu haqiqatni yoki muammoli vaziyatning intellektual o'lchovlarini to'liq biladi, ammo uyqusirab o'zini his qiladi. Tahdid qiluvchi va bezovta qiluvchi his- tuyg'ularni tashlash bu qisqa vaqt ichida mojaroga qarshi kurashishning kuchli usuli. Bu odat tusiga kirganidan keyingina o'zini mag'lubiyatga uchratdi • Barchamiz qanday bo'lishimiz kerakligi haqida tasavvurga egamiz. Freyd buni "Ego Ideal" deb atagan. Ammo ba'zida biz his-tuyg'ularni va disklarni boshdan kechiramiz yoki shaxsiy xususiyatlarga egamiz, ular ushbu ideallashtirilgan konstruktsiyaga mos kelmaydi. Projeksiyon - bu bizda mavjud bo'lgan ushbu qabul qilinmaydigan, noqulay va yarashmagan his-tuyg'ular va xususiyatlarni boshqalarga berishimiz. Shunday qilib, biz ushbu kelishmovchilik xususiyatlaridan voz kechamiz va boshqalarni ularni borligi yoki namoyish qilgani uchun tanqid qilish va jazolash huquqini ta'minlaymiz. Butun kollektivlar (millatlar, guruhlar, tashkilotlar, firmalar) loyihani amalga oshirganda, Freyd uni kichik farqlarning narzisizmi deb ataydi. • Ekspermental xulq-atvorga o‘rgatishda boshqaning (modelning) harakatini kuzatishning ahamiyati ko‘rsatilgan bu yangi reaktsiyani paydo bo‘lgunga qadar vaqtni qisqartirishda, sinov va xatolar sonini kamayishida ifodalaydi. Klassik bexiviorizm nazariyachilaridan farqli ravishda ijtimoiy o‘qitish nazariyalari xulq-atvorda ichki motivatsiyaning rolini tan olib avvalo uning qo‘zg`atuvchi funktsiyasini muhimligini ta`kidlaydilar, ular organik ehtiyojlardan kelib chiquvchi (ochlik, suvsizlik, og`riq) birlamchi qo‘zg`atuvchilarni dravy, jahl, ayb, harakatlariga ehtiyoj, qo‘rquv, xavotirlanish ikkimlamchi qo‘zg`atuvchilarni ajratganlar. Psixoanalizda xulq– atvorning asosiy regulyatori qoniqish tamoyili ular tomonidan qo‘llab-quvvatlash tamoyiliga (rag`batlantirish) o‘zgartirilgan. Dastlab ijtimoiy o‘rgatish nazariyasi qat`iy ob`ektiv (pozitiv) empirik bilimlarini egallash metodlarini ishlab chiqishga yaqqol ifodalangan yaqqol ifodalanga orivintatsiya bilan pozitiv va nopozitiv falsafiy asosiga qurilgan. • Shaxsiy qabul qilinmaydigan fikrlar yoki impulslarga qarshi bo'lgan pozitsiyani va xulq-atvorni qabul qilish, qarama-qarshi fikrlar va e'tiqodlarni ifoda etish. Masalan: yashirin (shkaf) gomoseksual jinsiy afzalligini achinarli va sharmandali (ego-distonik) deb biladi. U gomofobiya uchun dam oladi. U gomoseksuallarni tanqid qiladi, haqorat qiladi va o'lja qiladi. Bundan tashqari, u o'zining jinsiy qudratini ta'kidlab yoki osonlikcha qabul qilish va zabt etish uchun yakkalik barlarni ko'paytirib, o'z heteroseksualligini maqtashi mumkin. Shu tarzda u o'ziga yoqmagan gomoseksualizmni o'z ichiga oladi va undan qochadi. O’rgatish psixologiyasida terapiyaning prinsplari • Download 345.19 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling