Psixologiya-1-amaliy-zafar pdf

7. O‘zbekistonda pedagogik ishning o‘ziga xos xususiyatlari:

---

Milliy pedagogik tizim va o'quv dasturining
xususiyatlarini ko'rib chiqing.
Ta'lim siyosatidagi o'zgarishlar va ularning
o'quv amaliyotiga ta'sirini o'rganing.
Milliy pedagogik tizim va o'quv dasturi bir mamlakat 
yoki millatning o'zining o'quv jarayonlarini tashkil 
etish va o'quvchilarni o'rgatishga oid umumiy 
prinsiplar va ko'rsatmalardir. Ularning xususiyatlari 
mamlakatning madaniy va tarixiy-huquqiy 
asoslariga, milliy va regional xususiyatlarga va 
o'quvchilarning iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy muhitiga 
asoslangan holda belgilanadi. Quyidagi 
xususiyatlarni ko'rib chiqamiz.
1. 
Madaniy va tarixiy-huquqiy asoslar: Milliy 
pedagogik tizimlar va o'quv dasturlari, mamlakatning
madaniy va tarixiy-huquqiy asoslariga muvofiq 
shakllanadi. Bu tizimlar o'quvchilarga milliy tarix, 
madaniyat, adabiyot, san'at, musiqa va boshqa milliy
giyohvandliklarni o'rgatishni o'z ichiga oladi. Ularning
asosiy maqsadi mamlakatning milliy 
identifikatsiyasini ta'minlash va o'z milliy kimligini 
saqlashdir.
2. 
Milliy va regional xususiyatlar: Milliy pedagogik 
tizim va o'quv dasturlari, mamlakatning milliy va 
regional xususiyatlariga e'tibor beradi. Bu 
xususiyatlar mamlakatning geografik, etnik, tili, 
adabiyoti, madaniyati va boshqa milliy hodisalarga 
asoslanganliklarni o'z ichiga oladi. O'quvchilarga o'z 
mamlakatlarining xususiyatlarini o'rgatish va uning 
erkinligini ta'minlash maqsadga muvofiq amalga 
oshiriladi.
3. 
Iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy muhit: Milliy 
pedagogik tizimlar va o'quv dasturlari, mamlakatning
iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy muhitiga e'tibor beradi. 
Bu tizimlar o'quvchilarni o'z mamlakatlarining 
iqtisodiy tizimi, ijtimoiy faoliyati, qonunlar va siyosiy 
muammo-lar bilan tanishtirishga intiladi. Ular 
o'quvchilarni mustaqil, huquqiy va iqtisodiy ravishda 
faol ishtirok etishga tayyorlaydi.
4. 
Milliy tili va adabiyoti: Milliy pedagogik tizimlar va 
o'quv dasturlari o'quvchilarga milliy tilni o'rgatishga 
katta e'tibor beradi. O'quvchilarni o'z 
mamlakatlarining tilini to'g'ri va shuurlanishli talaffuz
qilish, yozish va o'qish, nutqni rivojlantirish va 
adabiyotning milliy xususiyatlariga ega bo'lishga 
intiladi.
5. 
Milliy va jamiyatga moslashtirilgan maqsadlar: 
Milliy pedagogik tizim va o'quv dasturlari milliy va 
jamiyatga moslashtirilgan maqsadlarga muvofiq 
shakllanadi. Bu maqsadlar mamlakatning iqtisodiy, 
ijtimoiy, madaniy va sotsial rivojlanishini ta'minlash, 
fuqarolarini milliy bog'liqlik bilan ta'minlash, milliy 
uning qadriyatlarini saqlash va o'zining o'ziga xos 
rivojlanishini kuchaytirishni o'z ichiga oladi.
6. 
Milliy va jamiyatga moslashtirilgan metodlar: Milliy
pedagogik tizimlar va o'quv dasturlning metodlari 
milliy va jamiyatga moslashtirilgan usullarni o'z 
ichiga oladi. Bu metodlar o'quvchilarga o'z 
Ta'lim siyosatidagi o'zgarishlar o'quv tiziminin 
shakllanishi va amaliyotiga direkt ta'sir qiladi. 
Quyidagi o'zgarishlarni ko'rib chiqamiz:
1. 
O'quv dasturlarining yangilanishi: O'quv 
dasturlarining yangilanishi ta'lim siyosatidagi 
eng katta o'zgarishlardan biridir. Yangi ilmiy va 
pedagogik tadqiqotlar, o'quvchilar va 
jamiyatning talablari asosida o'quv dasturlari 
yanada rivojlanadi. Yangi fanlar, ko'rsatkichlar 
va turli tajribalar o'quv dasturlariga kiritilishi 
mumkin. Bu o'zgarishlar o'quvchilarga eng 
so'nggi bilim va ko'nikmalarni o'rgatishni o'z 
ichiga oladi.
2. 
Talabalar bilimining rivojlanishi: O'quv 
tizimining o'zgartirilishi talabalar bilimining 
rivojlanishiga to'g'ri keladi. O'quv dasturlaridagi
yangilanishlar, o'quv-uslubiy texnologiyalar, 
o'quv jarayonining interaktivligi va talabalar 
bilimini mustahkamlashga qaratilgan boshqa 
tadbirlar o'quvchilarning o'zlashtirish va tahlil 
qilish qobiliyatlarini oshiradi. Bu o'zgarishlar 
o'quvchilarning tafakkur, muhokama va 
muhokamat qilish qobiliyatlarini rivojlantiradi.
3. 
O'qitish-uslubiy texnologiyalarning kiritilishi: 
O'quvchilarning qiziqishlarini o'zgartirish, 
o'rganish jarayonini qulaylashtirish va ularning 
integrativ tajribalarini oshirish maqsadida 
o'qitish-uslubiy texnologiyalari o'quv jarayonida
keng qo'llanilmoqda. Virtual ta'lim vositalari, 
interaktiv darsliklar, onlayn ta'lim platformalari 
va boshqa texnologiyalar o'quvchilarga o'zining
o'zlashtirish va o'zlashtirish qobiliyatlarini 
rivojlantirish imkonini beradi.
4. 
Boshqarmalar va tashkilotlar bilan hamkorlik:
Ta'lim siyosati o'zgartirilishi talabalarning o'quv
jarayonida boshqa tashkilotlar bilan hamkorlik 
qilish imkonini beradi. Masalan, korxona va 
tashkilotlar bilan hamkorlik o'quvchilarga 
amaliy tajribani oshirish, ish bilimini 
rivojlantirish va o'quvchi va ishlab 
chiqaruvchilar o'rtasidagi aloqani kuchi bilan 
ta'minlaydi. Buning natijasida o'quvchilar ish 
bilan bog'liq savollarga yechim topish, o'z ish 
faoliyatini tashkil etish va o'zlashtirish 
qobiliyatlarini rivojlantirishadi.
5. 
O'quvchilarga yo'naltirish va tashvishlarni 
bartaraf qilish: Ta'lim siyosati o'zgartirilishi 
o'quvchilarni o'zlarining qobiliyat va 
qiziqishlariga muvofiq yo'naltirishga imkon 
beradi. Individual o'quv rejalari, kasb-hunar 
tanlovi va o'quvchilarni qiziqishlari asosida 
tashvishlarni bartaraf qilish tizimlari 
o'quvchilarning o'zlashtirish va o'zlashtirish 
qobiliyatlarini oshiradi.

---

mamlakatlarining madaniy, tarixiy, milliy hodisalari 
va qadriyatlari haqida kengaytirilgan bilimlarni, 
qo'riqxonalar, milliy kasblar va sifatli o'quv-
materiallar orqali o'rgatishni o'z ichiga oladi. Bundan 
tashqari, milliy va jamiyatga moslashtirilgan tarzda 
tadbirlar, bayramlar, o'yinlar va ko'rsatmalar 
o'tkazilishi ham tizimning xususiyatlari hisoblanadi.