Psixologiya-1-amaliy-zafar pdf

6.Psixologiya va pedagogika:
O'qitish va tarbiya jarayonida psixologiya va 
pedagogikaning o'zaro bog'liqligini o'rganing.
Ta'limning psixologik jihatlarini va ularning
pedagogik usullarga ta'sirini tahlil qiling.
O'qitish va tarbiya jarayonida psixologiya va 
pedagogika o'zaro erkin bog'liqlikka ega bo'lgan 
ilmiy sohalardir. Bu ikki sohada o'quvchilarning 
o'rganish va rivojlanish jarayonlarini tushunish, tahlil
qilish va o'rgatish uchun psixologik prinsiplarni va 
pedagogik usullarni o'rganish bilan bog'liqdir.
1. 
Psixologiya va O'qitish: Psixologiya o'quvchilarning
o'rganish, o'zlashtirish va rivojlanish jarayonlarini 
tushunishga va tahlil qilishga yordam beradi. 
O'qituvchilar psixologik prinsiplardan foydalanib, 
o'quvchilarning o'rganish usullarini va o'zlashtirish 
jarayonlarini o'rganishda amal qilishadi. Masalan, 
psixologiya o'qituvchilarga o'quvchilarning tarkibiy 
va individual xususiyatlari, o'zlashtirish va 
motivatsiya turlarini, o'rganish usullarini tushunishga
yordam beradi.
Psixologik prinsiplar o'quvchilarning o'rganish 
jarayonlarini tahlil qilish, o'quvchilarning o'zining 
kognitiv, jismoniy, mavzuli, ijtimoiy va o'z-o'zini 
tushunish qobiliyatlarini oshirish, motivatsiyani 
rivojlantirish va o'quvchilarni o'zlashtirishga 
qaratilgan usullarni belgilashda yordam beradi.
2. 
Pedagogika va Tarbiya: Pedagogika 
o'quvchilarning o'rganish jarayonlarini tashkil etish, 
o'zlashtirish va rivojlantirishga yo'l-yo'riq beradi. Bu 
soha o'quvchilarning o'quv qobiliyatlarini oshirish, 
o'rganishni ta'minlash, individual talablarga mos 
ta'lim berish, ta'lim sifatini oshirish va 
o'quvchilarning rivojlanishini oshirishga yo'l-yo'riq 
beruvchi usullarni o'rganish bilan bog'liqdir.
Pedagogik prinsiplar o'quvchilarning o'rganish 
jarayonlarini tahlil qilish, o'quvchi markazlik, tashqi 
motivatsiya, o'z-o'zini baho qilish, tuzilish va tahlil 
qilish qobiliyatlarini rivojlantirish, o'quvchilarga mos 
ta'lim berish, amaliyotga asoslangan o'rganish 
usullarini belgilashda katta ahamiyatga ega bo'ladi.
Ta'limning psixologik jihatlarini tahlil qilish va 
ularning pedagogik usullarga ta'sirini o'rganish 
talabalarning o'rganish jarayonlarini tushunish 
va o'zlashtirishda muvaffaqiyatga erishishda 
muhimdir. Quyidagi psixologik jihatlar ta'lim 
jarayonlarida ahamiyatga ega bo'ladi:
1. 
O'quvchilarning motivatsiyasi: 
O'quvchilarning motivatsiyasi o'rganish 
jarayonida katta ahamiyatga ega bo'ladi. 
Psixologik jihatdan, o'quvchilar motivatsiyani 
oshirish uchun o'quvchilar o'ziga yo'l-yo'riq 
berish, maqsadlarini belgilash, ularga maqsadli 
va qiziqarli darslar tashkil etish, o'quvchilarga 
muhimlik berish va ularga yaxshi natijalar 
uchun tanqid va tashvish berish kabi usullardan
foydalanish kerak.
2. 
Kognitiv tushunchalar va o'rganganliklarni 
qo'llash: O'quvchilar o'rganish jarayonida 
o'zlarining kognitiv tushunchalarini va 
o'rganganliklarini qo'llashadi. Bu psixologik jihat
o'quvchilarning o'z bilimlarini qo'llab-
quvvatlash, tushunishlarini oshirish, qanday 
qilib ma'lumotlarni o'rganganliklariga bog'liq 
qilishlari va yangi bilimlarni o'rganishlari uchun 
o'quvchilarga qulaylik yaratishda muhim rol 
o'ynaydi.
3. 
Jismoniy va tajribaviy o'rganish: Psixologik 
tahlil asosida, o'quvchilar o'rganish jarayonida 
jismoniy faoliyatni va tajribaviy o'rganishni 
qabul qilishadi. O'quvchilarni amaliyotga 
asoslangan o'rganish yordamida o'quvchilar 
o'zlarini o'rganish jarayonida jismoniy ravishda 
ishtirok etishga imkon beriladi. Bu jihat 
o'quvchilarning o'zlashtirish va bilimlarini 
amaliyotga o'tkazishda yordam beradi.
4. 
O'quvchilarning o'z-o'zini tashkil etish va 
o'zlashtirish: Psixologik jihatdan, 
o'quvchilarning o'z-o'zini tashkil etish va 
o'zlashtirish jarayonlarida o'quvchilarning o'z 
fikrlarini bildirish, o'z rejalari va maqsadlari 
uchun ishlar bajarish, o'z fikrlarini va fikr 
bildirishlarini qabul qilish, o'z-o'ziga ishonish va 
o'zlashtirishni oshirish uchun o'quvchilarga 
imkon berish muhimdir.