Keksayish davri 61 yoshdan 74 yoshgacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Bu yoshdagi kishilar shaxslararo munosabatlarda boshqa yoshdagi kishilardan ajralib turadi. Ularni shartli ravishda ikki guruhga bo`lish mumkin: • 1) mutlaqo istefoga chiqqan, ijtimoiy faol bo`lmagan erkak va ayollar; • 2) nafaqaga chiqqan erkak va ayollar, lekin ijtimoiy hayotning turli sohalarida faoliyat ko`rsatayotgan keksalar. - 9.2. Biologik keksayish Nafaqa Yoshiga to‘lgan kishilarning ishni davom etgirish istash va ulardan foydalanish ehtiyoji tibbiyot va ruhiyat ilmi oldiga bir qancha talablar qo‘yadi. Bu talablar M.D.Aleksandrova va uning shogardlari ta’kiddaganidek, 60 Yoshdan oshgan odamlarning somatik sihatliligi ularning ishlab chiqarishda qatnashishiga qanchalik imkon berishini, insonning ruhiy salomatligi ishlashda qay darajada yordamlashishini, sog‘lom keksa odamning psixo- fiziologik funksiyalari, psixik jarayonlari, shaxsiy xususiyat- lari va kasb-korlik uchun zarur talablarga mos kelish-kelmas- ligini aniqlashdan iboratdir.. .
Keksayish davrida shaxs psixologiyasi Insonning uzoq umr ko‘rishi bevosita undagi biologik va psixologik jarayonlarning kechishiga bog‘liqligi hech kimga sir emas.
Masalaning mohiyatini biologik jihatdan tahlil qiladigan bo‘lsak, keksalik haqida bir qancha nazariyalar ilgari surilgan.
Gerontologlarning fikricha, bu modda almashinuvining buzilishi, ya’ni organizmning tashqi muhitga moslashish qobiliyatining susayis - Keksalik davridagi shaxsning psixologik xususiyatlari Keksalik davriga 75−90 yoshdagi erkak va ayollar (buva va buvilar) kiradi va bunday odamlarning boshqa yosh davrlaridagi odamlardan keskin farqlanadigan xususiyatlari yaqqol ko‘zga tashlanadi. Keksalarni jismoniy va aqliy faollikka moyil hamda passiv turmush tarziga ko‘nikkan qariyalar guruhlariga ajratish mumkin. Ijtimoiy faollik fahriyalar jamoasida, kasbiy jamoalar faoliyatida qatnashishda o‘z ifodasini topadi
- Hozirgi sharoitda odamda qarilikning dastlabki belgilari yetuklik davrida, ya’ni 60-65 yoshda yuz bermoqda.
- Ammo tamaki chekadigan va muntazam spirtliichimlik iste’mol qiladiganlarda bu jarayon boshqalarga qaraganda 15-20 yil oldin boshlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
