|
PUL FUNKSIYALARI
|
QISQA TUSHUNCHA
|
MISOLLAR
|
1
|
Qiymat o’lchovi vositasi
|
Bunda tovar xizmatining almashuv qiymati pul vositasida
Hisoblanadiva baholanadi.
Shuningdek iqtisodiy resurs sarf xarajatlari va daromadlarni hisoblashning yagona o’lchov birligi puldir.
|
1.pul Tovar ishlaab chiqarishga sarflangan ijtimoiy mehnatini ifodalaydi.
2.Shu mehnat asosida tovarning qiymati belgilanadi
|
2
|
Muomila vositasi
funksiyasi
|
Bunda esa pul tovarlar muomilasi jaroyonida vositachi sifatida maydonga chiqadi yani vositachi vazifasini bajaradi.
|
1.Bunda Tovar va pul xarakati bir vqtda yuzga keladi.
2.pul muomila vositasi bo’lish uchun avvalambor qiymat o’lchovi bo’lishi lozim bo’ladi.
|
3
|
To’lov vositasi
(Almashinuv vositasi)
|
Tovarlar nasiyaga to’lov muddati kechiktrilib sotilganda va turli to’lov majburiyatlari amalga oshirilganda pul bu vazifani bajaradi.
|
1.Tovar xarakati amalga oshganda malum vaqt otganidan keyin pulning xarakati sodir bo’ladi.
2.Bunda istemolchi tovarga ega bo’lgandan keyin ham u bilan mol sotuvchi o’rtasidagi munosabat uzoq vaqt davom etadi .bu munosabat esa oz’ navbatidakreditor deb aytiladi
Istemolchi-qarzdor,
Sotuvchi -kriditor hisoblanadi.
|
4
|
Jamg’arish vositasi
(Boylik to’plash)
Vositasi
|
Pul muomiladan chiqarib olinganda bu vazifani bajaradi.
Real ravishda oltin pul va oltin buyimlar boylik to’plash vazifasini bajaradi.
|
1.Pul yuqori darajadagi likvidillikka ega bo’lgani uchun, uni hohlagan vaqtda, xoxlagan to’lovni to’lashga yo’naltrilishi mumkun bo’lgani uchun nominalni o’zgartrmasligi uchun pul jamg’arma va xazina to’plash jarayonini bajaradi.
|
5
|
Jaxon pullar vositasi.
|
Oltin pulga tegishli bazi nufuzli valutalar ham ideal ravishda bu vazifani bajaradi.
|
1.1867-yilda
Parijda qabul qilingan keluvshuvga asosan oltin davlatlar o’rtasida yagona pul sifatida qabul qilingani aytib otishimiz mumkun.
2.1922-yilda
Genuyada o’tkazilgan kanfrensiyadagi valyuta bitimiga asosan AQSH dollari va Angilya Funt Sterlingi oltinning o’rin bosari sifatida e’lon qilinadi va xalqaro to’lovlarda esa amalga oshiriladi yani bu pullar muomilad bo’ladi.
|
