Pul tizimi: mazmuni, turlari va elementlari. O’zbekiston Respublikasi pul tizimi va uning elementlari

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• O‘zbekiston Respublikasi amaliyotida, taraqqiy etgan mamlakatlar amaliyotidan farqli o‘laroq, to‘lovlarning maqsadli ketma-ketligi qo‘llaniladi. Taraqqiy etgan mamlakatlarda esa, to‘lovlarning kalendar' ketma-ketligi qo‘llaniladi.

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• Respublikamizda tijorat banklari milliy valyutada gorizontal vakillik hisobraqamlariga ega bo‘lmaganligi sababli, ular o‘rtasidagi barcha to‘lovlar Markaziy bank orqali o‘tadi. Chunki, barcha tijorat banklarining so‘mdagi “Nostro” vakillik hisobraqami Markaziy bankning balansida ochilgan va u vertikal hisobraqam, deb ataladi. Shu sababli, banklararo to‘lovlar Markaziy bankning ruxsati asosida amalga oshiriladi.

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki mamlakat hududida hisob-kitob shakllaridan foydalanish tartibini belgilaydi. Hozirgi davrda hisob-kitoblarni amalga oshirishning to‘lov talabnomasi, to‘lov topshiriqnomasi, cheklar, hujjatlashtirilgan akkreditivlar va inkasso shakllaridan foydalanishga ruxsat etilgan. Ammo naqd pulsiz hisob-kitoblar ajmida to‘lov topshiriqnomalari yuqori salmoqni
• egallaydi (50,1%).

2. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimining elementlari

• O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki mamlakatimizda pul tizimini tartibga soluvchi rasmiy organ hisoblanadi.
• «O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida»gi qonunning 23-moddasiga muvofiq, Markaziy bank «pul massasi yillik o‘sish sur'atining aniq maqsadli ko‘rsatkichlarini» belgilaydi

2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar startegiyasida pul tizimini rivojlantirish bo‘yicha vazifalar

• 1. Ilg‘or xalqaro tajribada qo‘llaniladigan instrumentlardan foydalangan holda pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirish.
• 2. Valyutani tartibga solishda zamonaviy bozor mexanizmlarini bosqichma-bosqich joriy etish.
• 3. Milliy valyutaning barqarorligini ta'minlash.
• 4. Bank tizimini isloh qilishni chuqurlashtirish va barqarorligini ta'minlash.
• 5. Naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini rivojlantirish.
• 6. Naqd pullarning banklardan tashqari aylanmasini qisqartirish

Tavsiya etilayotgan adabiyotlar

• 1. O‘zbekiston Respublikasi bank tizimi. To‘ldirilgan ikkinchi nashri. – Toshkent:O‘zbekiston, 2011. – 368 b.
• 2. Omonov A.A., Qoraliev T.M. Pul, kredit va banklar. Darslik. – Toshkent: Iqtisod-Moliya, 2012. – 324 b.
• 3. Bobakulov T.I, Abdullaev U.A. Xalqaro valyuta-kredt munosabatlari. Darslik. – Toshkent: Sano-standart, 2014. – 232 b.

• E’tiboringiz uchun
• raxmat
•