Pul va bank

Aholining qo`lida turgan har qanday pul to ishlatilgunga qadar jamg’arish vositasi funksiyasini bajaradi. Korxonalarning joriy hisob raqamlaridagi pul mablag’lari ham to ishlatilgunga qadar jamg’arish vositasi funksiyasini bajaradi. Jamg’arish vositasi funksiyasining alohida holati xazinalarni shakllantirish vositasi vazifasi bo`lgan. Jamg’arish funksiyasining vazifalari (tanga, quyma):

• Aholining qo`lida turgan har qanday pul to ishlatilgunga qadar jamg’arish vositasi funksiyasini bajaradi. Korxonalarning joriy hisob raqamlaridagi pul mablag’lari ham to ishlatilgunga qadar jamg’arish vositasi funksiyasini bajaradi. Jamg’arish vositasi funksiyasining alohida holati xazinalarni shakllantirish vositasi vazifasi bo`lgan. Jamg’arish funksiyasining vazifalari (tanga, quyma):
• • xazinalar pul muomalasini avtomatik ravishda o`z-o`zidan tartibga soluvchi vazifasini bajargan;
• •xazinalar banknotalar muomalasining barqarorligini ta’minlaydi. Zamonaviy oltin xazinalari pulning inflyatsion pasayishidan sug’urta sifatida foydalaniladi. Rasmiy oltin zaxiralari xalqaro likvid aktiv sifatida xizmat qiladi, uni jahon bozorida tovarlarni sotib olish yoki xalqaro qarzni to`lash uchun zarur bo`lgan valyutani olish uchun sotish mumkin. Hozirgi bosqichda xazinalardagi oltinni milliy yoki 30 jahon bozorida to`g’ridan-to`g’ri sotib olish yoki to`lash vositasi sifatida ishlatish mumkin emas.

Xitoy pul tizimi

Pul tizimini unifikatsiya qilishga birinchi urinish 1933 yilda amalga oshirilgan, ammo u muvaffaqiyatga erishmagan: avvalgidek, har bir viloyat o‘z tanga va banknotlarini muomalaga chiqargan. Bundan tashqari, hududning bir qismi bosib olindi va u erda 1938 yildan 1943 yilgacha yapon harbiy iyenasi muomalada bo'lgan.1935 yilgacha yuan kumush standartga, keyin esa oltin standartga bog'langan. Shu bilan birga, pul islohoti natijasida avval muomalaga chiqarilgan pullar banknotlarga almashtirildi. Ularning haddan tashqari emissiyasi giperinflyatsiyaga olib keldi: 1936 yilda 1 AQSh dollari 3,36 yuanga, 1946 yilda esa 3350 yuanga to'g'ri keldi.Inqilobning boshlanishi milliy valyutani butunlay pastga tushirdi. 1948-yil 1-yanvarda Xitoy Xalq banki yuanning oltin tarkibini 0,22217 gramm sof oltin qilib belgilab, birinchi “xalq pullarini” muomalaga chiqardi. Eski banknotlarning kursi 1 yuanga 3 mln. Qolaversa, islohot bir vaqtning o'zida emas, balki viloyatlarni kommunistlar birlashtirgan holda amalga oshirildi. Nihoyat, mahalliy banknotalar yagona valyutaga faqat 1952 yilda, Tibetda esa 1959 yilda almashtirildi.