Pythonni o'rganish uchun shartli masalalarni dasturlash. Kirish

Pythonni o'rganish uchun shartli masalalarni dasturlash.
Kirish.
Hayotda qandaydir shartga bog'liq holda bajariladigan masalalar ko'p uchraydi. Ularni biron dasturlash tilida dasturini tuzish uchun shart operatorlaridan foydalanamiz. Python dasturlash tilida ham tarmoqlanuvchi ya'ni shartli masalalarni dasturlashimiz mumkin. Shartli masalalarda shartning rost yoki yolg'on bo'lishiga qarab kerakli amallar bajariladi. Shartlar sodda yoki murakkab bo'lishi mumkin. Sodda shartlar faqat >, <, ==, !=, >=, <= amallari bilan bog'langan bo'ladi. Murakkab shartlarda esa sodda shartlarni and, or, not operatorlari yordamida bog'laymiz. Shartlar har doim rost(true) yoki yolg'on(false) bo'ladi.

Shartli algaritm.

Python dasturlash tilida shart operatorlari quyidagicha ko'rinishda bo'ladi.
1-sodda ko'rinishi: 
if :, 
shart rost bo'lganda jarayon bajariladi.
2-to'liq ko'rinishi:
if :
else:, 
shart rost(true) bo'lganda jarayon1 bajariladi, shart yolg'on(false) bo'lsa, jarayon2 bajariladi.
3-tanlash operatori ko'rinishida:
if :
elif :
elif :
else:,
shartlarga mos ravishda jarayonlar bajariladi, agar hech qaysi shart bajarilmasa else dan keyingi jarayon bajariladi.
Ushbu operatorlarni quyidagi masalalar yordamida bajarib o'rganamiz va mustahkamlaymiz. 
1-masala. Ikkita a va b sonlaridan kattasini topuvchi dastur tuzing.
a=float(input("a sonni kiriting: "))
b=float(input("b sonni kiriting: "))
if a>b:
print("Katta: ",str(a))
else:
print("Katta: ",str(b))
2-masala. Kiritilgan a sonining manfiy yoki musbat ekanligini aniqlovchi dastur tuzing.
a=float(input("a sonni kiriting: "))
if a>0:print("Musbat")
if a<0:print("Manfiy")
3-masala. Kiritilgan parolning to'g'riligini tasdiqlovchi dastur tuzing.
parol="salom"
s=input("Parolni kiriting: ")
if s==parol:
print("Parol to`g`ri")
else:
print("Parol nato`g`ri")
4-masala. Kiritilgan a son musbat bo'lsa kvadratini hisoblovchi, aks holda o'zgarishsiz chiqaruvchi dastur tuzing.
a=float(input("a sonni kiriting: "))
if a>0:
print("Natija: ",str(a*a))
else:
print("Natija: ",str(a))
5-masala. Kiritilgan a son musbat bo'lsa 10ga kamaytiruvchi, manfiy bo'lsa 10ga oshiruvchi dastur tuzing.
a=float(input("a sonni kiriting: "))
if a>0:print("Natija: ",str(a-10))
if a<0:print("Natija: ",str(a+10))
6-masala. To'rtta a, b, c, d sonlar berilgan bo'lib, nechtasi manfiy ekanligini topuvchi dastur tuzing.
i=0
a=float(input("a sonni kiriting: "))
b=float(input("b sonni kiriting: "))
c=float(input("c sonni kiriting: "))
d=float(input("d sonni kiriting: "))
if a<0:i+=1
if b<0:i+=1
if c<0:i+=1
if d<0:i+=1
print(str(i), "tasi manfiy")
7-masala. Berilgan a soni 5dan katta 10dan kichik bo'lsa, "To'g'ri", aks holda "Nato'g'ri" so'zlarini chiqaruvchi dastur tuzing.
a=int(input("a sonni kiriting: "))
if a>5 and a<10:
print("To`g`ri")
else:
print("Nato`g`ri")
8-masala. Berilgan a soni 10dan katta 20dan kichik yoki 80dan katta 90dan kichik bo'lsa, "To'g'ri", aks holda "Nato'g'ri" so'zlarini chiqaruvchi dastur tuzing.
a=int(input("a sonni kiriting: "))
if (a>10 and a<20) or (80
print("To`g`ri")
else:
print("Nato`g`ri")
9-masala. Kiritilgan a soni toq yoki juft ekanligini aniqlovchi dastur tuzing.
a=int(input("a sonni kiriting: "))
if a%2==0:
print("Juft")
else:
print("Toq")
10-masala. Kiritilgan a soni juft bo'lsa, 2ga bo'luvchi, aks holda 2ga ko'paytiruvchi dastur tuzing.
a=int(input("a sonni kiriting: "))
if a%2==0:
print("Natija:", str(a/2))
else:
print("Natija:", str(a*2))
11-masala. To'rtta a, b, c, d sonlar berilgan bo'lib, eng kattasini topuvchi dastur tuzing.
a=float(input("a sonni kiriting: "))
b=float(input("b sonni kiriting: "))
c=float(input("c sonni kiriting: "))
d=float(input("d sonni kiriting: "))
katta=a
if kattaif kattaif kattaprint("Katta:", katta)
12-masala. Ikkita a va b son hamda +, -, *, / belgilari kiritilganda mos arifmetik amallarni bajaruvchi dastur tuzing.
a=float(input("a sonni kiriting: "))
b=float(input("b sonni kiriting: "))
c=input("arifmetik belgini kiriting: ")
if c=="+":j=a+b
if c=="-":j=a-b
if c=="*":j=a*b
if c=="/":j=a/b
print("Natija:", j)
13-masala. Ranglarni(qizil, sariq, yashil) tekshiruvchi svetafor dasturini tuzing.
r=input("rang nomini yozing(qizil, sariq, yashil): ")
if r.lower()=="qizil":print("To`xtang")
if r.lower()=="sariq":print("Tayyor turing")
if r.lower()=="yashil":print("O'tishingiz mumkin")
14-masala. Hafta kuni tartib raqami kiritilganda nomini chiqaruvchi dastur tuzing.
a=int(input("Hafta kuni tartib raqamini kiriting: "))
if a==1:print("Dushanba")
elif a==2:print("Seshanba")
elif a==3:print("Chorshanba")
elif a==4:print("Payshanba")
elif a==5:print("Juma")
elif a==6:print("Shanba")
elif a==7:print("Yakshanba")
else:print("Nato`g`ri raqam kiritdingiz")
15-masala. Oylarning tartib raqami kiritilganda nomini chiqaruvchi dastur tuzing.
a=int(input("Yil oylari tartib raqamini kiriting: "))
if a==1:print("Yanvar")
elif a==2:print("Fevral")
elif a==3:print("Mart")
elif a==4:print("Aprel")
elif a==5:print("May")
elif a==6:print("Iyun")
elif a==7:print("Iyul")
elif a==8:print("Avgust")
elif a==9:print("Sentabr")
elif a==10:print("Oktabr")
elif a==11:print("Noyabr")
elif a==12:print("Dekabr")
else:print("Nato`g`ri raqam kiritdingiz")
16-masala. Kvadrat tenglamani hisoblovchi dastur tuzing. ax^2+bx+c=0.
import math
a=int(input("a ni kiriting: "))
b=int(input("b ni kiriting: "))
c=int(input("c ni kiriting: "))
d=b**2-4*a*c
if d<0:
print("Tenglama yechimga ega emas")
elif d==0:
x=(-b+math.sqrt(b**2-4*a*c))/2*a
print ("Tenglama bitta yechimga ega:", x)
else:
x1=(-b+math.sqrt((b**2)-(4*(a*c))))/(2*a)
x2=(-b-math.sqrt((b**2)-(4*(a*c))))/(2*a)
print ("Tenglama yechimlari x1:", x1, "x2:", x2)
17-masala. Quyidagi funksiyani hisoblovchi dastur tuzing:


x=float(input("xni kiriting: "))
if x<0:f=x+10
else:f=x-10
print("Natija:", f)
18-masala. Quyidagi funksiyani hisoblovchi dastur tuzing:


x=float(input("xni kiriting: "))
if x<0:f=10
elif x==0:f=20
else:f=30
print("Natija:", f)
19-masala. Quyidagi funksiyani hisoblovchi dastur tuzing:


import math
x=float(input("xni kiriting: "))
if x>2:f=4*x+5*math.sqrt(x-2)
elif x<2:f=x**2-math.sqrt(x+4)**(1/4)
else:f=4*x**3-math.cos(x)
print("Natija:", f)
20-masala. Quyidagi funksiyani hisoblovchi dastur tuzing:


import math
x=float(input("xni kiriting: "))
if x==math.pi/4:f=math.cos(math.pi/2*x)
if x==3*math.pi/4:f=math.cos(2*x)
print("Natija:", f)