Q. Rahmonov Sh. K. Narbayev Z. M. Muqimov yer resurslarini
Yerdan foydalanishni boshqarish tamoyillari
Download 3.16 Mb. Pdf ko'rish
|
5. Yerdan foydalanishni boshqarish tamoyillari
Yerdan foydalanish murakkab boshqariladigan tizim sifatida uning asosiy, boshlang’ich holatini aniqlovchi tamoyillarga mos tarzda amalga oshiriladi. Ularning mazmuni tabiatdan foydalanishning umumiy tizimida Yerdan foydalanishning roli va o 'm i bilan, tabiat va jam iyatning o 'zaro ta ’sirlarining mohiyati bilan, jamiyatning rivojlanishida yer resurslarining ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati bilan, Yerlardan oqilona foydalanish, qayta tiklash va m uhofaza qilish usullari va uslublari bilan aniqlanadi. Yerdan foydalanish tamoyillari, uning tizimi ham ulardan bir nechasi shakllantirilgan va maxsus adabiyotlarda keltirilgan b o iis h ig a qaramasdan to 'la o'rganilgan yechimda tizim ga keltirilgan yemas. Jumladan, yer tuzishning tamoyillari qarab chiqilgan: Yerlardan oqilona foydalanish, umumxalq boyligi, muhim ishlab 63 chiqarish vositasi hamda tabiiy resurs sifatida; qishloq x o ‘ja lik Yerlarining ustunligi: ishlab chiqaruvchi kuchlar va ishlab chiqarish munosabatlarining rivojlanishiga mos ularni doimiy shakllantirish asosida qishloq xo'jalik korxonalarining barqarorligini ta ’minlash; Yerning kenglik xususiyatlarini, xo ‘ja lik va tuman: Y erning kenglik xususiyatlarini, x o ‘ja lik v a tuman: mintaqalarining tabiiy, iqtisodiy vai jtim oiy sharoitlarini q at’iy hisobga olish. Y uqorida sanab o'tilgan tamoyillar yerdan foydalanishning mazmuni va mohiyatini to ‘la yoritm aydi, k o ‘p jihatdan ular yer tuzishning asosiy qoidalarini yoritadilar. Bu holat prof. Yu.M .Rogatnyov tomonidan ham qayd qilinadi: Yerdan foydalanishni tashkil etishning mavjud nazariyasi va amaliyoti uni faqatgina ishlab chiqarish vositasi sifatidagina e ’tirof etadi. Shu bilan birga qayd qilish lozimki, Yerlardan oqilona va samarali foydalanish bir qator olim lar tomonidan Yerdan foydalanish tam oyillaridan biri deb e ’tirof etiladi, bunday hulosa bilan kelishish mumkin em as. Bundan tashqari rejali iqtisodiyot sharoitida Y erdan foydalanishning bozor tam oyillarini o ‘rnatish mumkin bo'lm agan, Y erdan foydalanishning ijtimoiy, rekreatsion va ekologik qirralari ju d a kam yoritilgan. Yerdan foydalanishni tabiiy majmuaning ham da ijtimoiy-iqtisodiy voqeilikning kichik tizimi sifatida qarash quyidagi tam oyillarini o'rnatishga imkon berdi: -yer m unosabatlarini davlat tomonidan muvofiqlashtirish; -yer resurslaridan foydalanishni integratsion boshqarish; -mulkchilik shakllarini ham da yer huquqi turlarini rang-barangligi; -yer resurslaridan k o ‘p maqsadli, tarm oqlararo foydalanish; -jam iyat va tabiiy majmualarning bir-birlari bilan o ‘zaro ta ’siri; -yerdan foydalanishning ijtimoiy yunalishligi; -yerdan foydalanishning pulliligi; -yer bozorining mavjud b o ‘lishi (huquq); -qishloq x o ‘ja lik yerlarining ustunligi; -yerdan x o'jalik yuritishni tashkiliy-huquqiy shakillarining rang-barangligi, yer uchastkalarining barqarorligi; 64 -hududni tabiiy, ijtimoiy va iqtisodiy sharoitlari bo'yicha mintaqalash ham da rayonlashtirish. Download 3.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling