Qabul qildi: Teshaboyev Muhiddin
Download 225.78 Kb. Pdf ko'rish
|
Mansurbek Falsafa
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG’ONA FILIALI Fakulteti: Kompyuter injinering Kafedra: Kompyuter injinering Falsafa fanidan 1-topshiriq Guruh: 611-22 Bajardi: Mamasidiqov Mansurbek Qabul qildi:Teshaboyev Muhiddin. JORIY NAZORAT SAVOLLARI: 1-5 mavzu yuzasidan savollar 1. Falsafa fani predmeti. 2. Sharq Uyg‘onish davri falsafasi. 3. G‘arb Uyg‘onish davri falsafasi. 4. Borliq tushunchasi va uning mohiyati 5. Falsafa qonunlari 1. Falsafaning predmeti: Falsafa - bu bilim, voqelik va borliqning asosiy mohiyatini o'rganadigan bilim sohasi. U hayotning mazmuni, axloqi, axloqi, borliq va voqelikning o‘z mohiyati haqidagi savollarga javob berishga intiladi. Faylasuflar bu savollarni oʻrganish va xulosalar chiqarish uchun mantiq, tanqidiy fikrlash va argumentatsiya kabi turli usullardan foydalanadilar. . Falsafa predmeti: Falsafa juda keng va fanlararo soha boʻlib, metafizika, gnoseologiya, etika, mantiq va estetika kabi koʻplab turli sohalarga ega. Har bir filial turli xil savollar va tushunchalar to'plami bilan shug'ullanadi. Masalan, metafizika haqiqatning tabiati va narsalarning mavjudligi haqidagi savollar bilan shug'ullanadi. Mantiq fikrlash va argumentatsiya bilan, axloq esa to'g'ri va noto'g'ri xatti-harakatlar bilan bog'liq. Falsafiy nazariyalar amaliyotda fikr-mulohazalarni o‘rganish, muammolarni yechish, hujjatlarni yaratish va tahlil qilishda ishlatiladi. Bu nazariyalar mamlakat boshqarish, iqtisodiyot, huquqshunoslik, ijobiy salohiyat va boshqa sohalarda amaliyotda ishlatiladi. Falsafa va diniy tafakkur aloqasi, insonning olijanobligi, maqsadlari va mavjudligi kabi masalalarda aloqadorligi ko‘rsatadi. Falsafiy nazariyalar bilan diniy tafakkur o‘zaro muvofiqlashadi va ularning o‘zaro ta’sirchanligi bor. Falsafa va ilm-fan aloqasi, bilimning falsafiy asoslariga e’tibor beradi. Falsafiy nazariyalar ilm-fan faoliyatining yuqori darajada tashkil etilishiga yordam beradi. Bu aloqa, ilm-fan va falsafa o‘rtasidagi tarixiy uyg‘unlik sababli rivojlansa ham, ularning o‘zaro ta’sirchanligi ham mavjud. Falsafa va siyosat aloqasi, inson hayotida muhim ahamiyat kasb etgan masalalarni yechishda ishlatiladi. Bu aloqa, falsafiy nazariyalar va siyosat tahlillari o‘zaro ta’sirchanligi bor. Siyosatning o‘zida falsafiy nazariyalarning o‘ziga xos o‘rni bor. Falsafiy nazariyalarning inson hayotidagi ahamiyati juda katta. Bu nazariyalar insonning olijanobligini, hayot maqsadlarini aniqlashda, shaxsiy va jamiyatga oid muammolarni yechishda, insoniyatning qadriyatini saqlashda yordam beradi. Falsafiy nazariyalar inson hayotidagi muhim masalalarni yechishda, insoniyatning o‘ziga xosliklari va uning huquq-muqaddasliklarini saqlashda muhim ahamiyat kasb etadi. 2. Sharq Uyg'onish falsafasi: Sharq Uyg'onish falsafasi - Sharq madaniyatidagi falsafiy tiklanish davrini ifodalash uchun ishlatiladigan atama. Bu davr Xitoy, Hindiston va Yaqin Sharqni o'z ichiga olgan mintaqada 8-17-asrlarda sodir bo'ldi. Bu davrda faylasuflar oʻzlarining anʼanaviy eʼtiqodlarini qayta koʻrib chiqishdi, bu esa intellektual jonlanish va fan, matematika va adabiyot sohalarida yaxshilanishlarga olib keldi. . Sharq Uyg'onish falsafasi: Sharq Uyg'onish davrida faylasuflar o'z madaniyatlarining asosiy tushunchalarini o'rganishga e'tibor qaratdilar. Masalan, Xitoy faylasuflari konfutsiylik, daosizm, buddizm kabi tushunchalarga e’tibor qaratdilar. Hindistonda faylasuflar atman tushunchasini, abadiy o'zini va buddistlarning Nirvana tushunchasini o'rgandilar. Yaqin Sharqda faylasuflar islom ilohiyoti va falsafasini, jumladan Al-Farobiy, Avitsenna va Averroes asarlarini oʻrgandilar. 3. G'arbiy Uyg'onish falsafasi: G'arb Uyg'onish falsafasi asosan Italiyada 14-17-asrlarda sodir bo'lgan falsafiy uyg'onish davrini anglatadi. Bu davr falsafa, san’at, adabiyot va fanda yangi yutuqlarga olib kelgan qadimgi yunon va rim matnlarining qayta kashf etilishi bilan tavsiflanadi. G'arb Uyg'onish falsafasi: G'arb Uyg'onish davrida faylasuflar ilhom olish uchun qadimgi yunon va rim falsafasining klassiklariga murojaat qilishgan. Bu Platon va Aristotel asarlariga, shuningdek, gumanizm va ilmiy inqilob kabi yangi falsafiy oqimlarga qayta qiziqish uyg'otdi. Bu sohalarga Frensis Bekon, Galileo Galiley va Rene Dekart kabi faylasuflar katta hissa qo‘shgan. 4. Mavjudlik tushunchasi va uning mohiyati: Borliq tushunchasi falsafaning asosidir. Bu haqiqatdagi mavjudlik yoki mavjudlik holatiga ishora qiladi. Mavjudlikning mohiyati shu borliq yoki mavjudlik holatining asosiy mohiyatini bildiradi. Borliqning tabiati va uning mohiyati haqidagi savollar qadimdan falsafiy tadqiqotlarda markaziy o‘rinni egallagan. . Mavjudlik tushunchasi va uning mohiyati: Borliq tushunchasi borlik tushunchasi bilan chambarchas bog'liq. Faylasuflar, odatda, mavjudlik har qanday narsaning mazmuni yoki ahamiyatiga ega bo'lishi uchun zaruriy shart ekanligiga qo'shiladilar. Borliqning mohiyati ancha murakkab va munozarali masala. Ba'zi faylasuflar borliqning mohiyati yo'q, deb hisoblasa, boshqalari esa borliq ma'lum sifatlar yoki xususiyatlar bilan belgilanadi, deb hisoblashadi. 5. Falsafa qonunlari: Falsafa qonunlari falsafiy tadqiqotlarni boshqaradigan asosiy tamoyillar va qoidalarga ishora qiladi. Bu qonuniyatlarga qarama-qarshilik qonuni, yetarli sabab tamoyili, sababiylik tamoyili kabi tamoyillar kiradi. Faylasuflar bu tamoyillardan oʻz fikrlashlarini yoʻnaltirish va toʻgʻri xulosalar chiqarish uchun foydalanadilar. Falsafa qonunlari: Falsafa qonunlari falsafiy tadqiqotlarni boshqaradigan asosiy tamoyillardir. Masalan, qarama-qarshilik qonuni taklif bir vaqtning o'zida ham to'g'ri, ham yolg'on bo'lishi mumkin emasligini ta'kidlaydi. Etarli sabab printsipi har bir narsaning sababi yoki sababi bo'lishi kerakligini ta'kidlaydi. Bu qonunlar qat’iy qoidalar bo‘lishi shart emas, balki to‘g‘ri va mazmunli falsafiy xulosaga kelish uchun amal qilinishi kerak bo‘lgan umumiy tamoyillardir . Download 225.78 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling