Qadimgi savdo yo`llarining Markaziy Osiyo xalqlari tarixida tutgan o`rni

1997-yil mayda Oʻrta Osiyoni Eron bilan bogʻlagan Saraxs — Mashhad temir yoʻl uchastkasi qurilishi tugallandi, bu bilan Oʻrta Osiyo mamlakatlari Fors qoʻltigʻiga, Yevropa mamlakatlari esa Oʻrta Osiyoga chiqish imkoniga ega boʻldilar. Ilmiy va madaniy dasturlardan tashqari Buyuk ipak yoʻli y.ni tiklash boʻyicha jahonshumul ahamiyatga ega boʻlgan loyiha amalga oshirilmoqda (qarang Yevropa-Kavkaz-Osiyo transport yoʻlagi (TRACECA)). Navbatdagi vazifa — Oʻzbekiston va Xitoy oʻrtasidagi temir yoʻl uchastkasini qurishdir. Mana shu reja amalga oshgudek boʻlsa, Atlantika okeanidan tortib Tinch okeanigacha boʻlgan masofada Buyuk ipak yoʻlining „temir yoʻl“ varianti toʻla tiklangan boʻladi.

• 1997-yil mayda Oʻrta Osiyoni Eron bilan bogʻlagan Saraxs — Mashhad temir yoʻl uchastkasi qurilishi tugallandi, bu bilan Oʻrta Osiyo mamlakatlari Fors qoʻltigʻiga, Yevropa mamlakatlari esa Oʻrta Osiyoga chiqish imkoniga ega boʻldilar. Ilmiy va madaniy dasturlardan tashqari Buyuk ipak yoʻli y.ni tiklash boʻyicha jahonshumul ahamiyatga ega boʻlgan loyiha amalga oshirilmoqda (qarang Yevropa-Kavkaz-Osiyo transport yoʻlagi (TRACECA)). Navbatdagi vazifa — Oʻzbekiston va Xitoy oʻrtasidagi temir yoʻl uchastkasini qurishdir. Mana shu reja amalga oshgudek boʻlsa, Atlantika okeanidan tortib Tinch okeanigacha boʻlgan masofada Buyuk ipak yoʻlining „temir yoʻl“ varianti toʻla tiklangan boʻladi.
• 1-asrda Ipak yoʻliOʻzbekistonda Buyuk ipak yoʻlini tiklashga katta eʼtibor qaratilmoqda. 1995-yil 2-iyunda Oʻzbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti Islom Karimovning Buyuk ipak yoʻlini qayta tiklashda Oʻzbekistonning ishtirokini avj oldirish va respublikada xalqaro sayyohlikni rivojlantirish borasidagi chora-tadbirlar toʻgʻrisidagi farmoni eʼlon qilindi (yana qarang: Buyuk ipak yoʻli sayyohlik yoʻnalishlari)."

Markaziy Osiyo mintaqasi etnologiyasini o‘rganish ham dolzarb ahamiyat kasb etadi. Chunki, asrlar davomida ushbu bepoyon mintaqada yashayotgan xalqlaming o‘ziga xos tarixi, an'analari va milliy qadriyatlari mushtarakligi asosida qurilgan do‘stlik hamda o‘zaro hamkorlikda hayot kechirib kelmoqda. Tarixdan ayonki, o‘zbek, tojik, turkman, qozoq, qirg‘iz, qoraqalpoq va uyg‘ur kabi xalqlaming ajdodlari Markaziy Osiyo hududida asrlar davomida yonma-yon, ko‘p hollarda aralash yashab kelgan. Markaziy Osiyo mintaqasida yashayotgan etnoslarning o‘zaro do4stlik rishlalarining azaliyligi va har qanday xalqning tarixi hamda madaniyati qo‘shni qardosh xalq tarixi hamda madaniyati bilan uzviy bog‘liq ekanligini aniq dalillar asosida yoritib berish dolzarb masalalardan biriga aylandi. Shu bois ham mazkur darslikda Markaziy Osiyo xalqlarining etnogenezi va etnik tarixi, an'anaviy xo4jaligi, moddiy va ma'naviy madaniyatining eng muhim xususiyatlari aks etgan. Shuningdek, qo‘llanmadan o‘quv reja bo‘yicha ma'ruza matnlari, mustaqil ishlar (TMI), referat, kurs ishi mavzulari, namunaviy test savollari, talaba lug‘ati, tavsiya etiladigan eng asosiy manba hamda adabiyotlar rolyxati ham o‘rin olgan.

• Markaziy Osiyo mintaqasi etnologiyasini o‘rganish ham dolzarb ahamiyat kasb etadi. Chunki, asrlar davomida ushbu bepoyon mintaqada yashayotgan xalqlaming o‘ziga xos tarixi, an'analari va milliy qadriyatlari mushtarakligi asosida qurilgan do‘stlik hamda o‘zaro hamkorlikda hayot kechirib kelmoqda. Tarixdan ayonki, o‘zbek, tojik, turkman, qozoq, qirg‘iz, qoraqalpoq va uyg‘ur kabi xalqlaming ajdodlari Markaziy Osiyo hududida asrlar davomida yonma-yon, ko‘p hollarda aralash yashab kelgan. Markaziy Osiyo mintaqasida yashayotgan etnoslarning o‘zaro do4stlik rishlalarining azaliyligi va har qanday xalqning tarixi hamda madaniyati qo‘shni qardosh xalq tarixi hamda madaniyati bilan uzviy bog‘liq ekanligini aniq dalillar asosida yoritib berish dolzarb masalalardan biriga aylandi. Shu bois ham mazkur darslikda Markaziy Osiyo xalqlarining etnogenezi va etnik tarixi, an'anaviy xo4jaligi, moddiy va ma'naviy madaniyatining eng muhim xususiyatlari aks etgan. Shuningdek, qo‘llanmadan o‘quv reja bo‘yicha ma'ruza matnlari, mustaqil ishlar (TMI), referat, kurs ishi mavzulari, namunaviy test savollari, talaba lug‘ati, tavsiya etiladigan eng asosiy manba hamda adabiyotlar rolyxati ham o‘rin olgan.