Qaraqalpaq fol`klori

Miflerdin` fol`klorindag`i orni ha`m ilimge qatnasi, a`hmiyeti haqqinda

Fol`klorda miflerdi an`izlar menen shatastirmaw kerek. Sebebi miflerde o`tlesip ketken qiyaliy oylaw, a`jayip ha`diyseler, adam aqilina ug`ras kelmeytug`in waqiyalar basim keledi.
Du`n`yanin` jartilisi tuwrali qiyaliy a`n`gimelerdin` barliq jiynag`in ha`m sonin` menen birge du`n`ya xaliqlari miflerin, olardin` payda boliwi ha`m rawajlaniwin, mazmunin, tarqaliw jag`daylarin u`yretetug`in ilimdi mifologiya dep ataydi.
Mifler ku`ta` erte da`wirlerde alg`ashqi ruwliq ja`miyette payda bolg`an miflerdin` basli maqseti du`n`yani, onin` sirlarin, adamzat ja`miyetinin` payda boliwin,haywanatlar menen o`simlikler du`n`yasin qiyaliy tiykarda tu`sindiriwden ibarat.
Mifler birinshi gezekte sirtqi du`n`yani, olardin` qubilislarin tek su`wretlelep qoymastan tu`sindiriwge ha`reket etedi ha`m tin`lawshini iseniwge shaqiradi. Mif ilim menen baylanisadi. Ilimde miflerdi mifologiya izertleydi. Mifologiya dinnin`, filosofiyanin` ilimnin`, ko`rkem o`nerdin` da`slepki belgilerin qamtiydi. Sonin` menen birge mifologiya ko`rkem so`zdin`, ko`rkem awizeki do`retpelerinin` sag`alarinin` biri bolip tabiladi.
Fol`klorda mifler u`lken a`hmiyetke iye bolip, ko`rkem a`debiy do`retpe boliw menen qatar, adamlardi bir na`rsege isenim jasawshi, pa`klikke,, hadalliqa, jaqsi niyetlerge ta`rbiyalawshi qural.
Miflerde, a`sirese payg`ambar, quday-perishteler haqqindag`i a`psanalarda a`dillik, tuwriliq, jaqsiliq, hu`rmet, siylasiq pa`ziyletleri haqqinda da so`z bolip, adamlar a`psana, miflerden o`zlerine ruwxiy ku`sh, aziq aladi.

Qadag`alaw sorawlari

1. 
   An`izlardin` payda boliw jollari
   
2. 
   An`izlar menen tariyxiy shinliqtin` baylanisi nede?
   
3. 
   Mif penen an`iz arasindag`i o`zgeshelik
   
4. 
   Miflerdin` tu`rleri
   

Tayanish tu`sinikleri

1. 
   Fantaziya - do`retiwshilik yaki qiyaliy oylaw.
   
2. 
   Mif - qudaylar, ha`r qiyli ruxlar, perishteler, jer-suw, aspan ha`m olardin` jaratilisi tuwrali qiyaliy a`n`gimeler.
   
3. 
   Legenda - (an`iz) belgili bir tariyxiy waqiyalardin` yamasa tariyxiy adamlardin` a`tirapinda payda bolg`an a`n`gimeler.
   
4. 
   Shaxs - (jeke adam) ko`rkem do`retpedegi tariyxiy qaharman-tariyxiy shaxs dep ataladi.