Qaraqalpaq xalıq qosiqları Qaysi bir xaliqtin` a`debiyatin alip qarasaq ta, ol a`debiyatta xaliq qosiqlari ko`rnekli orin iyeleydi. Biz da`slep «qosiq degen ne»

Qaraqalpaq xalıq qosiqları
Qaysi bir xaliqtin` a`debiyatin alip qarasaq ta, ol a`debiyatta xaliq qosiqlari ko`rnekli orin iyeleydi. Biz da`slep «qosiq degen ne» degen sorawg`a juwap izleymiz. Qosiq-bul belgili ta`rtipke tu`sken uyqasi ritmi bar emotsional` ga`p. Xaliq qosiqlarinin` tiykarg`i ta`rbiyaliq a`hmiyeti qosiqlar barliq waqitta adamnin` go`zzalliqqa degen su`yiwshiligin arttirip, o`zinin` en` jaqsi ideyalari menen xaliqqa estetikaliq ta`rbiya berip, zawiq bag`ishlaydi. Qaraqalpaq xalqinin` o`mir su`riw da`wirinde joldas bolip kiyatirg`an ruwxiy baylig`inin` biri-xaliq qosiqlari bolip esaplanadi. Xalqimiz bir neshshe a`sirler boyi ha`r qiyli esap-sansiqosiqlar do`retti. Qaraqalpaqlardin` qosiqshiliq o`neri haqqinda qazaq ilimpazi Sh.Wa`liyxanov qire-jili «Qaraqalpaqlar dalada shayirliqta ha`m qosiqshiliqta birinshi orindi aladig`» dep jazsa, rus ilimpazi Belyaev qoqe-jili «qaraqalpaqlar sahranin` bu`lbiliq» dep atadi.
Qosiqlar o`zinin` payda boliwi jag`inan fol`klordin` en` eski, en` qa`dimgi janrlarinin` biri. Qosiq ha`r bir xaliqtin` ruwxiy baylig`i. Xaliq qosiqlari mazmuni, qurilisi, ko`rkemligi jag`inan a`piwayilig`i ha`m suliwlig`i menen ayrilip turadi. «Qaraqalpaq xalqi o`zinin` qayg`ili ku`nlerinde de, quwanishli ku`nlerinde de qosiqsiz, sazsa`wbetsiz, awizeki poeziyasiz jasay almadi. Adamg`a o`zi tuwilg`an ku`nnen baslap, ba`rqulla qosiq joldas boldi»n` dep jazadi N.Da`wqaraev. Qaraqalpaq xalqi o`zinin` ku`ndelikli o`mir tirishiligine baylanisli qosiqlar do`retti. Xaliq qosiqlari o`zinin` tematikasi ha`m mazmuni jag`inan og`ada bay. Qaraqalpaq xaliq qosiqlarin jiynaw qoe0-jillardan baslandi. qor0-jili O.Qojurov ta`repinen baspag`a tayarlang`an «Qaraqalpaq xaliq tvorchestvosi» toplaminda xaliq qosiqlarinin` u`lgileri basilip shiqti.a`.Ta`jimuratov o`zinin` ha`m fol`klor sektorinin` xizmetkerleri jiynag`an materiallar tiykarinda qoytjili «Qaraqalpaq xaliq qosiqlari» kitabin bastirip shig`ardi. Kitapta qaraqalpaq xaliq qosiqlari, tekstleri onnan basqa xaliq qosiqlarina ken` tu`rdegi alg`i so`zberildi. Q.Ayimbetovtin` qoyi-jili shiqqan «Xaliq danalig`i» kitabinin` birinshi ha`m Xaliq betashardin` ku`shi menen o`z a`wladlarin adamgershilikke, dosliqqa, sabirliliqqa, miynet su`yiwshilikke ta`rbiyalag`an. Bul da`stu`r arqali biz bu`gingi ku`nimizde de jaslardi en` jaqsi bag`darda trbiyalawimizg`a boladi. Al joqlaw arqali adamzatqa marhumlardi siylaw kerekligi, ha`mme waqit eske alip, o`lini hu`rmet etiw siyaqli tu`sinikler keleshek jaslarg`a da uqtiriliwi tiyis. ekinshi bo`limleri xaliq qosiqlarina arnalg`an. Avtor bul miynetinde da`stu`r qosiqlarina tallaw jasaydi. Sonin` menen birge «Jaydari» qosiqlar menen «Miynet jirlar» ina da misallar menen toqtap o`tedi.