Qarshi davlat universiteti kimyo-biologiya fakulteti zooogiya kafedrasi

Ishning bajarilishi. Fiksatsiya qilingan tok shilliqini shisha plastinka yoki Petri 
kosachasiga solib, asosiy organlari: Chig’anoq, muskulli oyoq, paypaslagichlar, 
ko’zlar, og’iz, jinsiy teshik va boshqa qismlarini topib, ularning tuzilishiga 

---

e'tiboringizni harating. So’ngra shilliqni stol ustiga qoyib, chig’anoqini extiyotlik 
bilan bolg’acha yordamida urib sindiring va maydalangan chig’anoq bo’laklarini 
pintset yordamida olib tashlang. Oyoq kafti bilan vannachaga joylashtirib, ninalar 
bilan vannacha tubiga qadab ustidan suv quying. So’ngra qaychi yordamida tanani 
yorib ichki organlarini aniqlang.Tirik dala shilliqini shisha bo’lakchalari ustiga 
qoyib, uning harakatini kuzating. Shishaning ustida siljib ketayotgan 
mollyuskaning izida holayotgan shilimshiq moddani kuzating. Shilliqqurtning 
paypaslagichlariga nina tegizib, ta'sirlanishiga e'tibor bering. qo’l lupasi yordamida 
paypaslagichlardagi ko’zlarni, jinsiy va nafas olish teshikchalarini toping. 
O’zbekistonda uchraydigan chig’anoqli shilliqlarning vakillarini ham o’rganing. 
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 
1. Qorinoyoqli mollyuskalar yer yuzida tarqalishi. 
2. Chuchuk suv shillig‘ining yashash muhiti va tana uzunligi. 
3. Sezgi organlarining tuzilishini yoritib bering. 
4. Ishning tartibini aytib bering. 
 
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari 
1. Qorinoyoqli mollyuskalarning qanchaga yaqin turi bor. 
A) 10 000 B) 100 000 S) 1 000 D) 200 000 
2. Qorinoyoqlilarning bir qancha turlari qayerda yashaydi. 
A) dengizlarda B) tuproqda S) okeanlarda D) chuchuk suvda 
16 – mashg’ulot. 
Mavzu: Ikki pallalilar (Bivalvia) sinfi. Vakil: Baqachanoq (Anodonta sygnea). 
Tashqi va ichki tuzilishi.