Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti energetika fakulteti axborot texnologiyalari

13-mavzu. MathCadda dasturlash.

Dasturda o’zgaruvchi, o’zgarmaslar va ularga qiymat berish. Dasturlash funksiyalari, boshqarish strukturasi shu jumladan for va while sikl operatori funksiyasi, if- operatori hamda shu kabi boshqa funktsiya va operatorlardan foydalanish va dasturlash.

Dasturlash funksiyalari, boshqarish strukturasi, function, sum, find hamda boshqa operatorlar imkoniyatlaridan foydalanish va dasturlash.

Qo‘llаnilаdigаn tа’lim texnаlogiyalаri: Diologik yondаshuv, muаmmoli tа’lim. Blits, munozаrа, sаvol–jаvob, o‘z–o‘zini nаzorаt.

Аdаbiyotlаr: А1; А2; А3; А4; А5. Q1, Q2, Q3, Q4, Q5, Q6
14-mavzu. Mathcad va boshqa dasturiy ta’minotlar bilan o‘zaro bog‘liqligi.

Mathcad dasturi imkoniyatlaridan biri boshqa dasturlar bilan o’zaro bog’liqlikda ishlashi. Misol uchun MS Excel electron jadvali, MS Word matn muxarriri va boshqa dasturlar. Bu imkoniyatni yaratib beruvchi boyruqlar, ulaming vazifalari va boshqalar.

Qo‘llаnilаdigаn tа’lim texnаlogiyalаri: Diologik yondаshuv, muаmmoli tа’lim. Blits, munozаrа, sаvol–jаvob, o‘z–o‘zini nаzorаt.

Аdаbiyotlаr: А1; А2; А3; А4; А5. Q1, Q2, Q3, Q4, Q5, Q6

15-mavzu. Matlab dasturi haqida umumiv tushuncha.

Matlab dasturi ishchi oynasi, menyu bo’limlari. Matlab dasturida funksiyalar masteri bilan ishlash. Diagrammalar, ikki hamda uch o’lchovli grafiklar tuzish va boshqa shu kabi imkoniyatlaridan foydalanish.

Kimyo injinering masalalalarini echimini topishda MatLab dasturi imkoniyatlaridan yuqori darajada foydalanish.

Vektorli yoki matrisalar shaklda saqlanadigan ma’lumot hamda element nomlanishi va boshqalar.

Matlab dasturida elemenlar algebraik funksiyalar. standart funksiyalar va trigonomctrik funksiyalardan foydalanish. MATLAB da matematik ifodalar ustida shakl almashtirishlar. Matlabda hisoblash ishlarini bajarish. Matlab dasturida oddiy ariflmetik masalalarni yechish.

Qo‘llаnilаdigаn tа’lim texnаlogiyalаri: Diologik yondаshuv, muаmmoli tа’lim. Blits, munozаrа, sаvol–jаvob, o‘z–o‘zini nаzorаt.

Аdаbiyotlаr: А1; А2; А3; А4; А5. Q1, Q2, Q3, Q4, Q5, Q6
16-mavzu. Matlab dasturida funksiya va grafik.

Matlab dasturida funksiya hamda operator tushunchisi, turlari va ulardan foydalanish. MATLAB dasturida ikki va uch o'lchovli grafiklar qurish.

Chizilgan grafiklar va grafik oynalarni loyihalash va boshqarishda grafik oyna menyu va uskunalar paneli elementlari hamda buyruqlar orqali amalga oshirish.

Qo‘llаnilаdigаn tа’lim texnаlogiyalаri: Diologik yondаshuv, muаmmoli tа’lim. Blits, munozаrа, sаvol–jаvob, o‘z–o‘zini nаzorаt.

Аdаbiyotlаr: А1; А2; А3; А4; А5. Q1, Q2, Q3, Q4, Q5, Q6
17-mavzu. Aspen amaliy dasturi xaqida tushuncha.

Aspen amaliy dasturi xaqida tushuncha. Aspen ishchi oynasi, menyu bo’limlari. Funksiyalar masteri bilan ishlash va boshqa shu kabi imkoniyatlaridan foydalanish.

Qo‘llаnilаdigаn tа’lim texnаlogiyalаri: Diologik yondаshuv, muаmmoli tа’lim. Blits, munozаrа, sаvol–jаvob, o‘z–o‘zini nаzorаt.

Аdаbiyotlаr: А1; А2; А3; А4; А5. Q1, Q2, Q3, Q4, Q5, Q6
18- mavzu. Mathcad, Matlab va Aspen amaliy dasturiy paketlarini kimyo injineringida qo'llanilishi.

Kimyo texnologiyasidagi sodda masalalalami echimini toppishda MathCad dasturdan foydalanish. MathCad dasturini kimyo texnologiyasida qo’llab obekt haqidagi dastlabki vezual tasawumi shakllantirish. Oddiy va murakkab matematik masalalami MathCad dasturi yordamida yechishni o‘rganish. 0‘zgaruvchilar belgilsh, ulardan ishchi oynaning barcha joylarida foydalanish imkoniyati. Foydalanuvchi interfeysi, o‘ziga xos trigonometrik, statistik va algebraik funksiyalar, uch o’lchamli grafik tasvirlami olishni o‘rganish va boshqalar.

MATLAB dasturining m-fayl imkoniyatlaridan foydalanib kimyo injinering masalalarini yechish, hamda boshqa buyruq va operatorlardan foydalanish.

Aspen dasturining imkoniyatlaridan foydalanib kimyo injinering masalalarini yechish, hamda buyruq va operatorlardan foydalanish.

Qo‘llаnilаdigаn tа’lim texnаlogiyalаri: Diologik yondаshuv, muаmmoli tа’lim. Blits, munozаrа, sаvol–jаvob, o‘z–o‘zini nаzorаt.

Аdаbiyotlаr: А1; А2; А3; А4; А5. Q1, Q2, Q3, Q4, Q5, Q6
Amaliy mashg‘ulotlarning mavzusi

Amaliy mashg’ulotlar bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar

«Kimyo injineringida axborot texnologiyalari» fanining paydo bo’lishi. «Kimyo injineringida axborot texnologiyalari» faniga kirish. Algoritmlash asoslari. Algoritm turlari va xossalari. Ularning xaraktcristikalari va xususiyatlari. Zamonaviy ob’ektga mo’ljalangan algoritmik tillar. Chiziqli hisoblash jarayonlarini algoritmlash. C++ algoritmik tili va unda dastur yaratish. Dasturlash muhiti bilan tanishish, ilk dasturni tahlil qilish, xatolar, muammoni yechish. Asosiy ma’lumot turlari. Dasturlash tillari imkoniyatlaridan foydalanib Kimyo injineringidagi masalalarni dasturini dusturlash va ularni yechimini topishda qo’llash.

MS Excel dastur imkoniyatlaridan foydalanib sodda Kimyo injinering masalalarini yechishga qo’llash. MathCad va MatLab dasturlari imkoniyatlaridan foydalanib Kimyo injinering masalalarini yechish.

Kimyo injineringdagi mavjud sodda masalalarni optemallashtirishda MS Excel elektron jadvalining Solver bo’limidan foydalanish.

MatLab va MathCad amaliy dasturiy paketlarini vazifalari va ularning imkoniyatlarini Kimyo injineringi muommolarini yechishga qo’llash. Yuqoridagi dasturlarda ishlash va ularning imkoniyatlaridan foydalanib Kimyo va boshqa soxalar sanoatidagi mavjud masalalarni yechish.

Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha kafedra professor- o‘qituvchilari tomonidan metodik ko'rsatmalar, masalalar variantlari ishlab chiqiladi. Ularda talabalar asosiy ma’ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim va ko‘nikmalarini yanada boyitadilar. Shuningdek, darslik, o‘quv qo’llanmalar, elektron darsliklar yordamida talabalar bilimini mustahkamlashga erishish nazarda tutiladi.

Amaliy mashg‘ulotlarini o‘tkazishda quyidagi didaktik tamoyillarga amal qilinadi:

–amaliy mashg‘ulotlarining maqsadini aniq belgilab olish;

–o‘qituvchining innovatsion pedagogik faoliyati bo‘yicha bilimlarni chuqurlashtirish imkoniyatlariga talabalarda qiziqish uyg‘otish;

–talabada natijani mustaqil ravishda qo‘lga kiritish imkoniyatini ta’minlash;

–talabani nazariy–metodik jihatdan tayyorlash;

–amaliy mashg‘ulotlari nafaqat aniq mavzu bo‘yicha bilimlarni yakunlash, balki talabalarni tarbiyalash manbai hamdir.

Amaliy mashg’ulotlarning ro’yxati

1	« Kimyo injinering uchun axborot texnologiyalar » faniga kirish	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A5,A6, Q1,Q2,Q6
2	Algoritmlash asoslari.	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A4,A5,A6, Q1,Q2,Q5,Q6
3	Algoritm turlari va xossalari. Ulaming xarakteristikalari va xususiyatlari	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A3,A4,A5 , Q1,Q4,Q5,Q6
4	Zamonaviy ob’ektga moMjallangan algoritmik tillar	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1 ,A4,A5 , Q1,Q2,Q3,Q4
5	Chiziqli xisoblash jarayonlarini algoritmlash.	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A5,A6, Q1,Q2,Q6
6	C++ algoritmik tili va unda dastur yaratish.	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
7	Dasturlash muhiti bilan tanishish, ilk dastumi taxlil qilish, xatolar, muammoni yechish	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
8	Asosiy ma’lumot turlari	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
9	Dasturlash tillari imkoniyatlaridan foydalanib kimyo injineringidagi masalalami dasturini dasturlash va ularni yechimini topishda qo'llash	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
10	MS Excel dastur imkoniyatlaridan foydalanib sodda kimyo injinering masalalarini yechishga qo’llash	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
11	MathCad va MatLab dasturlari imkoniyatlaridan foydalanib kimyo injinering masalalarini yechish	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
12	Kimyo injineringdagi mavjud sodda masalalami optemallashtirishda MS Excel elektron jadvalining Solver bo‘limidan foydalanish	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
13	MatLab va MathCad amaliy dasturiy paketlarini vazifalari va ulaming imkoniyatlarini kimyo injineringi muommolarini yechishga qoilash	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
14	Yuqoridagi dasturlarda ishlash va ulaming imkoniyatlaridan foydalanib Kimyo va boshqa soxalar sanoatidagi mavjud masalalami yechish	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
15	MatLAB dasturida arifmetik amallarni yechish	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
16	MatLAB dasturida funksiya va grafika qo’llash	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
17	Simulink. Nazorat tizimlari	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3
18	Aspen amaliy dasturini kimyoviy injineringda qo`llash	Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:	Kichik guruhlarda ishlash, diologik yondashuv, muammoli ta’lim. Blits, munozara, savol–javob, o‘z–o‘zini nazorat.
		Adabiyotlar:	A1,A2,A3,A4,A5 , Q1,Q2,Q3