Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi kafedrasi «iqtisodiyot nazariyasi»

2.Kredit asosiy shakllari va turlari
Jahon amaliyotida kreditlarni yagona, umumlashgan tasnifi yo’q. Chunki kreditlarning turli xil shakllari har bir mamlakatning iqtisodiy rivojlanish darajasiga, uning urf-odatlariga, axoli orasida kreditlarni berish va qaytarish bo’yicha tarixan shakllangan (tovar shaklida, pul shaklida, boshqa shakllar va shartlarda ) usullariga bog’liq bo’ladi.
Sudxo'rlik krediti ibtidoiy tuzilmaning yo'qolib ( tarqab ) ketishi, ishlab chiqarish vositalariga xususiy mulkchilikning paydo bo'lishi hamda jamiyatda mulk differensiyatsiyasi natijasida tovar – pul munosabatlarining rivojlanishi davrida vujudga kelmasligidir.
Sudxo'rlik krediti yer garovi asosida natural va pul shaklida berilgan.
Bunday kreditlarning xususiyatlari quyidagilarda aks etadi:
-qarzdorlar sifatida savdo – sanoat ishlab chiqaruvchi shaxslar ishtirok
etganlar;
-qarz mablag'laridan kapilal sifatida, ya'ni, qo'shimcha qiymat olishvositasi sifatida foydalanilgan;
-ssuda foizi manbasi yollanma ishchilarning haq to'lanmagan mehnati qiymatidan iborat bo'lgan.
Umuman kreditning shakllari uning turi va usullariga ko’p jihatdan bog’liq.
Kreditning asosiy turlari:

1. 
   Bank krediti.
   
2. 
   Davlat krediti.
   
3. 
   Iste’mol krediti.
   
4. 
   Tijorat krediti.
   
5. 
   Lizing krediti.
   
6. 
   Xalqaro kredit.
   
7. 
   Ipoteka krediti.
   

Iqtisodiyotda keng tarqalgan kredit munosabatlarining biri bank kreditidir.
Bank kreditini beruvchi kredit muassasalari kreditlash jarayonini amalga oshirish uchun Markaziy bankdan maxsus lisenziya olgan bo’lishi zarur.Bunda kredit munosabatlarining asosini kredit shartnomasi tashkil etadi.
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2000 – yil 2 – martdagi «Tijorat banklari kredit siyosatiga qo’yiladigan talablar to’g’risida» gi Nizomiga asosan,bankning kredit siyostiga qo’yidagicha ta’rif beriladi.