Qol jazba huqi’qi’nda qaraqalpaq a’debiyat tariyxi’ ha’m folklori’ kafedrasi’ Sultanova Jaziyra

Jumi’si’mi’zdi’n’ maqseti ha’m wazi’ypalari’ 
«Sha’ryar», «Mun’li’q-Zarli’q» da’stanlari’ndag’i’ – miflik obrazlardi’n’ 
tariyxi’y-mifologik tiykarlari’n ani’qlaw, wolardi’n’ eposta tutqan worni’, 
ko’rkem estetikali’q funkciyalari’n u’yreniw jumi’si’mi’zdi’n’ tiykarg’i’ 
maqseti boli’p tabi’ladi’. Bul maqsetimizdi a’melge asi’ri’w ushi’n to’mendegi 
wazi’ypalardi’ wori’nlaw belgilenedi: 
- Mif ha’m yerteklik obrazlar. Wolardi’n’ tariyxi’y shi’g’i’si’n ko’rsetiw. 
- Miflik-yerteklik obrazlardi’n’ atqaratug’i’n xi’zmetleri. 
- 
«Sha’ryar», 
«Mun’li’q-Zarli’q» 
da’stanlari’ndag’i’ 
qaharmanlar 
obrazi’ni’n’ miflik ta’biyati’. 
 Jumi’sti’n’ ilimiy jan’ali’g’i’ 
Qaraqalpaq 
xali’q 
da’stanlari’ 
«Sha’ryar», 
«Mun’li’-Zarli’q» 
da’stanlari’ni’n’ arxaikali’q wo’zgesheligi arnawli’ tu’rde izertlenbedi. Tek 
g’ana ayi’ri’m miynetlerde bul da’stanlardi’n’ yeski yerteklik syujet yekenligi 
basqa tuwi’sqan xali’qlardag’i’ uqsas syujetler menen sali’sti’ri’li’p wo’tildi. 
Dissertaciyami’zdi’n’ ilimiy jan’ali’g’i’ sonnan ibarat, biz bul da’stanlardi’n’ 
tikkeley miflik, yerteklik syujetlerden ibarat yekenligin ko’rsyetip, qaysi’ 
syujetlik waqi’yalar yerteklik, qaysi’ obrazlar miflik xarakterge iye yekenligin 
ani’qlap beremiz. Solay yetip, bul da’stanlardi’n’ yerte da’wirlik wo’zgesheligi 
tiykarg’i’ jan’ali’g’i’ yesaplanadi’. 
Jumi’sti’n’ metodi’ ha’m ilimiy-teoriyali’q tiykarlari’ 
Jumi’si’mi’zda qoyi’lg’an wazi’ypalardi’ wori’nlawda X.T. Zarifov, 
M.Eshonqulov, 
M.Juraev, 
V.Ya.Propp, 
İ.Sag’itov, 
Q.Maqsetov, 
K.Allambergenov, B.Jumaniyazov, T.Raxmanov, B.Sarimsakov, S.Kaskabaev 

---

9
si’yaqli’ folklorist, a’debiyatshi’ ali’mlardi’n’ ilimiy miynetlerinde aytqan 
pikirlerine ha’m ilimiy jumi’slarg’a su’yendik.