Qoraqqalpoq Davlat Universiteti Geografiya va tabiiy resurslar fakulteti

Qoraqqalpoq Davlat Universiteti

Geografiya va tabiiy resurslar fakulteti

3-b geografiya talabasi Satimov Zafarbekning

“Jahon geografiyasi” fanidan tayyorlagan

PREZENTATSIYASI

Mavzu: O’rta Osiyoning yirik suv omborlari

Mavzu: O’rta Osiyoning yirik suv omborlari

Reja:

1. Maydoni nisbatan katta suv omborlari.

2. Suv sig’imi katta bo’lmagan suv omborlari.

Buxtarma suv ombori — Qozogʻiston Respublikasining Sharqiy Qozogʻiston viloyatidagi suv ombori. Irtish daryosida 1960—67 yillarda Buxtarma GES uchun toʻgʻon qurilishi natijasida hosil boʻlgan. Buxtarma suv ombori oʻzidan yuqorirokdagi Zaysan koʻli bilan tutashib ketgan. Maydoni 490 km², hajmi 49,6 km³, uzunligi 425 km dan koʻproq, eng keng joyi 35 km, oʻrtacha chuq. 9,6 m, vodiylarda uzunligi 30–50 km va eni 10 km gacha boʻlgan qoʻltiqlar bor. Buxtarma suv ombori Irtish suvini tartibga solib, kema qatnovi sharoitini yaxshilaydi va Buxtarma GES (quvvati 675 MVt)ning toʻla quvvat bilan ishlashini taʼminlab turadi. Sugʻorishda foydalaniladi.

Buxtarma suv ombori — Qozogʻiston Respublikasining Sharqiy Qozogʻiston viloyatidagi suv ombori. Irtish daryosida 1960—67 yillarda Buxtarma GES uchun toʻgʻon qurilishi natijasida hosil boʻlgan. Buxtarma suv ombori oʻzidan yuqorirokdagi Zaysan koʻli bilan tutashib ketgan. Maydoni 490 km², hajmi 49,6 km³, uzunligi 425 km dan koʻproq, eng keng joyi 35 km, oʻrtacha chuq. 9,6 m, vodiylarda uzunligi 30–50 km va eni 10 km gacha boʻlgan qoʻltiqlar bor. Buxtarma suv ombori Irtish suvini tartibga solib, kema qatnovi sharoitini yaxshilaydi va Buxtarma GES (quvvati 675 MVt)ning toʻla quvvat bilan ishlashini taʼminlab turadi. Sugʻorishda foydalaniladi.

Toʻxtagʻul suv ombori - Norin daryosining quyi oqimida, Chatqol va Fargʻona togʻ tizmalari orasidagi darada (Qirgʻiziston Respublikasi) barpo etilgan. 1978-yil ishga tushirilgan, umumiy hajmi 19,5 km³, foydali hajmi 14,0 km1. Suv ombori sugʻoriladigan yerlar koʻlamini 400 ming gektarga koʻpaytirish va 900 ming ga ekinzorning suv taʼminotini yaxshilashga, Norin daryosining koʻp yillik oqimini boshkarish, suv xoʻjaligi va suvenergetika vazifalarini hal etishga xizmat qiladi. Quvvati 1200 MVt boʻlgan Toʻxtagʻul GESning ishlashini taʼminlaydi.

Toʻxtagʻul suv ombori - Norin daryosining quyi oqimida, Chatqol va Fargʻona togʻ tizmalari orasidagi darada (Qirgʻiziston Respublikasi) barpo etilgan. 1978-yil ishga tushirilgan, umumiy hajmi 19,5 km³, foydali hajmi 14,0 km1. Suv ombori sugʻoriladigan yerlar koʻlamini 400 ming gektarga koʻpaytirish va 900 ming ga ekinzorning suv taʼminotini yaxshilashga, Norin daryosining koʻp yillik oqimini boshkarish, suv xoʻjaligi va suvenergetika vazifalarini hal etishga xizmat qiladi. Quvvati 1200 MVt boʻlgan Toʻxtagʻul GESning ishlashini taʼminlaydi.

To’xtagul suv ombori

Chordara suv ombori - Sirdaryoning oʻrta oqimida sugʻorish energetika maqsadlarida barpo etilgan gidrotexnika inshooti. Qozogʻiston Respublikasi Janubiy Qozogʻiston viloyati va Oʻzbekiston Respublikasining Jizzax viloyati hududlarida joylashgan. 1965-yilda qurib bitkazilgan, 1965— 68-yillarda suv bilan toʻldirilgan. Toʻliq sigʻimi 5,7 mlrd. m³, foydali sigʻimi 4,7 mlrd. m³. Uzunligi 80 km, oʻrtacha eni 15 km, oʻrtacha chuqurligi 6,3 m, maksimal chukurligi (toʻgʻoni yonida) 22 m; suv sathi yuzasi 900 km².

Chordara suv ombori - Sirdaryoning oʻrta oqimida sugʻorish energetika maqsadlarida barpo etilgan gidrotexnika inshooti. Qozogʻiston Respublikasi Janubiy Qozogʻiston viloyati va Oʻzbekiston Respublikasining Jizzax viloyati hududlarida joylashgan. 1965-yilda qurib bitkazilgan, 1965— 68-yillarda suv bilan toʻldirilgan. Toʻliq sigʻimi 5,7 mlrd. m³, foydali sigʻimi 4,7 mlrd. m³. Uzunligi 80 km, oʻrtacha eni 15 km, oʻrtacha chuqurligi 6,3 m, maksimal chukurligi (toʻgʻoni yonida) 22 m; suv sathi yuzasi 900 km².

2. Tuyamoʻyin suv ombori - Amudaryoning quyi oqimidagi Tuyamoʻyin tor darasida qurilgan yirik gidrotexnika inshooti. Daryo suvini irrigatsiya va energetika maqsadlarida mavsumiy rostlash uchun xizmat qiladi. Gidrouzel qurilishi 1970-yildan boshlangan. 1978-yilda 1navbati va 1983-yilda toʻliq ishga tushirilgan. Umumiy hajmi 7800 mln. m³. Suv ombori 4 ta — 1 ta oʻzanli va chap sohildagi tabiiy chuqurliklarda barpo etilgan, suv uzatilib toʻldiriladigan 3 ta ombordan (Kaparas, Sultonsanjar, Qoʻshbuloq) iborat. 

2. Tuyamoʻyin suv ombori - Amudaryoning quyi oqimidagi Tuyamoʻyin tor darasida qurilgan yirik gidrotexnika inshooti. Daryo suvini irrigatsiya va energetika maqsadlarida mavsumiy rostlash uchun xizmat qiladi. Gidrouzel qurilishi 1970-yildan boshlangan. 1978-yilda 1navbati va 1983-yilda toʻliq ishga tushirilgan. Umumiy hajmi 7800 mln. m³. Suv ombori 4 ta — 1 ta oʻzanli va chap sohildagi tabiiy chuqurliklarda barpo etilgan, suv uzatilib toʻldiriladigan 3 ta ombordan (Kaparas, Sultonsanjar, Qoʻshbuloq) iborat. 

Tuyamo’yin suv ombori

Chorboq suv ombori Toshkent viloyatini suv va gidroenergiya bilan taʼminlovchi irrigatsion inshootdir. Ushbu Tyan-Shan marvaridi yaqinda paydo bo'ldi. Tosh ustun 1970 yilda o'rnatilgan bo'lib, 168 metrni tashkil etadi. Yozning go'zal kunida moviy suv Piskom, Ko'ksuv va Chatqol tog 'daryolari tutashgan joyda muhtasham tog' hovuzini - Charvoq suv omborini yaratdi.

Chorboq suv ombori Toshkent viloyatini suv va gidroenergiya bilan taʼminlovchi irrigatsion inshootdir. Ushbu Tyan-Shan marvaridi yaqinda paydo bo'ldi. Tosh ustun 1970 yilda o'rnatilgan bo'lib, 168 metrni tashkil etadi. Yozning go'zal kunida moviy suv Piskom, Ko'ksuv va Chatqol tog 'daryolari tutashgan joyda muhtasham tog' hovuzini - Charvoq suv omborini yaratdi.

Chorvoq suv ombori