Qo‘rg‘oshinni kislotalar bilan ta’sirlanishi

Qo‘rg‘oshinni kislotalar bilan ta’sirlanishi

(tajriba mo‘rili shkafda o‘tkazilsin)

Oltita probirkaga 2 donadan qo‘rg‘oshin bo‘laklaridan soling va har biriga alohida-alohida HCI, H₂SO₄ va HNO₃ larning suyultirilgan va konsentrlangan eritmalaridan solib tajribani oldiniga xona temperaturasida, so‘ngra qizdirib o‘tkazing. Sodir bo‘layotgan jarayonlarni kuzating. Reaksiya tenglamasini yozing.
Qo‘rg‘oshin (II) gidroksidini olish va xossalarini o‘rganish

Laboratoriyada bo‘lgan qo‘rg‘oshinning suvda eriydigan tuzlaridan foydalanib uning gidroksidini hosil qiling. Hosil bo‘lgan cho‘kmani rangiga va xarakteriga e’tibor bering. Reaksiya tenglamasini yozing. Cho‘kmani ikkita probirkaga bo‘ling. Ularning biriga HNO₃ eritmasidan, ikkinchisiga mo‘l miqdorda ishqor eritmasidan quying. Reaksiya tenglamasini ionli va molekulyar shakllarda yozing. Qo‘rg‘oshin (II) oksid qanday xossaga ega ekanligi haqida xulosa qiling.

Eritmada Pb²⁺ ionini aniqlash

Almashinish reaksiyasi yordamida qo‘rg‘oshin (II) xlorid, sulfat, yodid, sulfid va xromatlarini oling. Hosil bo‘lgan cho‘kmalarning rangiga va xarakteriga e’tibor bering. Reaksiya tenglamalarini molekulyar va ionli ko‘rinishlarda yozing. Qo‘rg‘oshin xloridi va yodidini qizdirishga munosabatini o‘rganing. Kuzatganlaringizni yozing.

Surikdagi qo‘rg‘oshinning oksidlanish darajasi

Pb₃O₄ birikmasi-qo‘rg‘oshin surigi bilan tanishing. Uning rangiga va suvga bo‘lgan munosabatiga ahamiyat bering.

Oz miqdordagi surikga HNO₃ ning suyultirilgan eritmasidan quying va cho‘kma rangining o‘zgarishiga qadar qizdiring (PbO₂ hosil bo‘ladi). Eritmani boshqa probirkaga quying va eritmada yuqoridagi tajribalarning biri yordamida Pb^2Q ioni борлигини аниqланг. HNO₃ bilan Pb₃O₄ ning reaksiya tenglamasini yozing. Surikdagi qo‘rg‘oshin atomlarining oksidlanish darajalarini ko‘rsating.
Qo‘rg‘oshin (IV) oksidning xossalari

(tajriba mo‘rili shkafda bajarilsin)

a) Chinni kosachaga ozroq PbO₂ soling, konsentrlangan KOH eritmasidan quyib, 3-4 daqiqa qizdiring. Nima kuzatildi? Gidroksokompleksda Pb⁴⁺ ning koordinatsion soni 6 ga tengligini nazarda tutib reaksiya tenglamasini yozing.

b) Probirkada oz miqdordagi PbO₂ ni mo‘l miqdordagi HCI eritmasi bilan qaynating. Nima ko‘zatildi? Qanday gaz ajraladi? Reaksiya tenglamasini yozing. Ayni reaksiyada oksidlovchi va qaytaruvchilarni aniqlang.

Qo‘rg‘oshin gidroksokarbonatining olinishi

Qo‘rg‘oshin (II) atsetat eritmasiga ozroq qo‘rg‘oshin (II) oksid soling va aralashmani bir necha daqiqa davomida qaynating. Sovigan eritmani cho‘kmadan ajrating va u orqali SO₂ oqimini o‘tkazing. Nima kuzatiladi? Cho‘kmani filtrlang va filtr qog‘oz orasida quriting. Olingan cho‘kma qo‘rg‘oshin gidroksokarbonatining rangi va xarakterini izohlang. Reaksiya tenglamasini yozing. Olingan tuzning strukturaviy formulasini yozing.