Qorin tifi — gram-manfiy Salmonella enterica serotype Typhi (S. Typhi) bakteriyasi keltirib chiqaradigan tizimli kasallik. Qorin tifida yuqori isitma, umumiy og’ir zaiflik, qorin og’rig’i va pushti toshma paydo bo’ladi

Qorin tifi alomatlari
Tif isitmasi uchun inkubatsiya davri (odatda 8-14 kun) tanadagi mikroorganizmlar soniga teskari proportsionaldir.
Kasallik odatda isitma, bosh og’rig’i, artralgiya, faringit, ich qotish, anoreksiya va qorin og’rig’i bilan boshlanadi. Kamroq uchraydigan alomatlarga dizuriya, yo’tal va burundan qon ketish kiradi.
Qorin tifi qanday kechadi?
Davolashsiz harorat 2-3 kun ichida asta-sekin ko’tarilib, yana 10-14 kun davomida ko’tariladi (odatda 39.4-40). 3-haftaning oxirida asta-sekin pasayishni boshlaydi va 4-1hafta orasida normal darajaga yetadi. Uzoq muddatli isitma ko’pincha nisbiy bradikardiya va kuchli zaiflik bilan kechadi. Alahlash, garanglik va koma kabi alomatlar markaziy asab tizimining shikastlanishida kuzatiladi. Bemorlarning taxminan 10-20 foizida ko’krak va qorin qismida pushti rangpar dog’lar paydo bo’ladi. Toshma 2-hafta ichida paydo bo’lib, paydo bo’lganidan keyin 2-5 kun o’tgach yo’qoladi.

Splenomegaliya, leykopeniya, anemiya, g’ayritabiiy jigar funksiyasi, proteinuriya va yengil iste’mol koagulopatiyasi ham uchrashi mumkin. O’tkir xoletsistit va gepatit belgilari kuzatilishi mumkin.

Kasallikning so’nggi bosqichida, ichak shikastlanishi aniq bo’lganida, najasda qon aralashmasi bo’lishi mumkin (bemorlarning 20 foizida yashirin shakl, 10 foizida ochiq). Bemorlarning taxminan 2% 3 — haftada og’ir qon ketishini kuzatadi, o’lim darajasi esa taxminan 25% ni tashkil qiladi. 3 — xaftada o’tkir qorin og’rig’i va leykositoz ichak teshilishini ko’rsatishi mumkin, odatda distal yonbosh ichak ta’sirlanadi va bemorlarning 1-2 foizida uchraydi.
Pnevmoniya 2 — yoki 3 — xaftalarda rivojlanishi mumkin va ikkilamchi pnevmokokk infektsiyasi bilan bog’liq bo’lishi mumkin, ammo S. Typhi o’zi ham pnevmoniyani keltirib chiqarishi mumkin. Bakteremiya ba’zida osteomiyelit, endokardit, meningit, yumshoq to’qimalarning xo’ppozi, glomerulonefrit yoki siydik yo’llarining shikastlanishi kabi fokal infeksiyalarga olib keladi.
Qorin tifining atipik ko’rinishlari, masalan pnevmoniya, faqat isitma yoki juda kamdan-kam hollarda faqat siydik yo’li infeksiyasi belgilari tashxisni qiyinlashtirishi mumkin.
Qayta tiklanish bir necha oy davom etadi.
Qorin tifi bilan davolanmagan bemorlarning 8-10 foizida dastlabki klinik sindromga o’xshash alomatlar isitma pasaygandan keyin taxminan 2 hafta o’tgach takrorlanadi. Noma’lum sabablarga ko’ra dastlabki kasallik paytida antibiotiklarni davolash isitmaning qaytalanish tezligini 15-20% gacha oshiradi. Agar retsidiv paytida yana antibiotiklar berilsa, isitma tezda tugaydi, asosiy kasallik paytida paydo bo’ladigan isitma esa sekin pasayadi.