Quduqlardan olinayotgan neftlar xom neft hisoblanadi

3.2.4. Gazni H
2
S va CO
2
 lardan tozalash
Gazni H
2
S va CO
2
lardan tozalashda absorbentlar sifatida
etanolaminlar (MEA; DEA; ÒEA) ishlatiladi. Gaz aralashmasi
(Gaz+H
2
S+CO
2
) absorberning pastki qismidan uning ichkarisiga
kiritiladi. Absorberning yuqori qismidan esa reginiratsiya qilingan
amin (MEA-monoetanolamin) eritmasi oqiziladi. Natijada past-
dan yuqoriga ko‘tarilayotgan gaz aralashmasi bilan etanolamin
eritmasi o‘rtasida to‘qnashuv sodir bo‘lib, H
2
S va CO
2
lar aminlar
tomonidan yutiladi va quyidagi kimyoviy birliklarni hosil
qiladi.
[
]
[
]
2
5
2
2
2
5
2
2
2
5
2
2
2
2
5
2
3
2
2C H
ONH
H S
(C H ONH )H S;
2C H
ONH
H O CO
(C H CNH )H CO .
−
+
−
+
+
!
!
H
2
S va CO
2
bilan hosil qilgan etanolamin aralashmasi
absorberning pastki qismidan qo‘shimcha qizdiruvchi uskuna-
lar orqali bug‘latuvchi kolonnaga oqiziladi. Qizdirish nati-
jasida reaksiya orqa tomonga siljib, etanolamin H
2
S va CO
2
lar
yana ajraladi.

---

27
Ajralgan H
2
S va SO
2
lar keyingi qayta ishlash jarayonlariga
yuboriladi. Etanolamin eritmasi esa bug‘latuvchi kolonnaning
pastki qismidan yana absorberga haydaladi.
Gazlarni mexanik qo‘shimchalardan tozalash chang ushla-
gichlarda amalga oshiriladi. Bu apparatlar asosan gazning kom-
pressor stansiyasi (KS) ga va gazni taqsimlash stansiyasi (GÒS)
ga kirishi oldidan o‘rnatiladi. Ular konstruksiyalari bilan farq qilib,
ho‘l yoki quruq filtrlash prinsiði bo‘yicha ishlaydi (siklon va
yog‘li chang ushlagichlar).
Barcha qo‘shimcha cho‘kindilardan tozalangan gaz (unga hid
berish maqsadida) odorantlanadi. Odorant sifatida etilmerkaptan
C
2
H
5
SH eritmasi ishlatiladi. Odorantlash jarayoni maxsus
qurilmalarda bajarilib, 1000 m
3
gazga 16 g etilmerkaptan qo‘shiladi.
Odorantlangan gaz magistral gaz quvuri orqali iste’molchilarga
haydaladi.