Qurilishda mahsulot sifati va sifatni boshqarish

---

 
 
ISSN: 2181-2624 
 
www.sciencebox.uz 
 
Special issue
 | 2022 “Raqamlashtirish davrida mediata’lim va mediakompetensiya”
 
Analytical Journal of 
Education and Development
43 
QURILISHDA MAHSULOT SIFATI VA SIFATNI BOSHQARISH
 
 
Durdimurodova Go’zal 
Termiz davlat universiteti Arxitektura va qurilish fakulteti talabasi 
Qurilish davomida mahsulotning sifati muhim ahamiyatga ega. Sifatni tekshirish orqali 
qurilayotgan binolarning sifati kafolatlanadi. Mahsulotni sifatini nazorat qilish quyidagi 
turlardan iborat bo’ladi: 
1. Texnologik jarayon nazorat qilishni o`tkazish joyi, vaqtiga qarab quyidagi (nazorat qilish 
bosqich)lariga bo`linadi: 
Dastlabki nazorat – keladigan ashyolar, buyumlar, qurilmalar, grunt va boshqalarni, shuningdek 
texnikaviy hujjatlarni nazorat qilish. Nazorat qilish ko`pincha ro`yxatga olish usuli bilan 
(sertifikatlar bo`yicha), kerak bo`lgan hollarda esa o`lchash usuli bilan amalga oshiriladi; 
Operatsiyaviy nazorat- ishlarni amalga oshirish jarayonida yoki ishlar bevosita tugatilgandan 
so`ng, bajariladigan nazorat daftarlarida va ushbu tashkilotda ishlatayotgan sifatni boshqarish 
tizimi ko`zda tutgan hujjatlarda qayd qilinadi; 
Qabul qilish nazorati – ob’yekt qurilishining yoki ob’yekt qurilishi bosqichlarining, yopiq 
ishlarining va boshqa nazorat ob’yektlarining tugallanishi bo`yicha nazorat ob’yektining 
ishlatishga yoki keyingi ishlarni bajarishga yaroqliligi haqida hujjatlashtirilgan xulosa qabul 
qilinadi. 
2. Nazorat qilinadigan ko`rsatkichlarning qamroviga qarab quyidagilar (nazorat hajmlar)ga 
bo`linadi: 
Yaxlit nazorat – bunda nazorat qilinadigan mahsulotlarning barcha miqdori (barcha choklar, 
barcha qoziqlar, barcha qurilmalar, zaminning barcha sirtlari va b.) tekshiriladi; 
Tanlama nazorat – bunda nazorat qilinadigan mahsulotning qandaydir miqdori (tanlamasi) 
tekshiriladi. Tanlash hajmi qurilish me'yorlari va qoidalarida, loyihada va boshqa hujjatlarda 
belgilanadi. Agar qurilish me'yorlarida nazorat qilish nuqtalari tasodifan joylashishi talab etilsa, 
tanlash "sochma" usulda, nazorat qilishga ko`rsatilgan mahsulotlar uchun GOST 18321-73 
bo`yicha belgilanadi. 
3. Nazorat qilishning davriyligiga qarab quyidagi(nazorat qilish davriyligi)larga bo`linadi: 
Uzluksiz nazorat – texnologik jarayonning nazorat qilinadigan ko`rsatkichi haqida axborot
uzluksiz keladi; 
Davriy nazorat – nazorat qilinadigan ko`rsatkich haqida axborot ma'lum vaqt oralig`ida keladi; 
Bir lahzali nazorat – asrash, buzilishdan saqlash, ko`pincha yaxlit, tanlama yoki davriy 
nazoratlarni qo`llash maqsadga muvofiq bo`lmaganda tasodif vaqtida (epizodik) bajariladi 
(masalan, xandakni ko`mish vaqtida gruntning zichligini nazorat qilish). 
4. Maxsus nazorat qilish vositalaridan foydalanishiga qarab quyidagi (nazorat usul) larga 
bo`linadi: 
 o`lchash nazorati, o`lchash nazoratlarini ishlatib, shu jumladan laboratoriya jihozlaridan 
foydalanib bajariladi; 

---