Quvonboyev Asadbekning "Innovatsion Iqtisodiyot"

Andijon Mashinasozlik instituti
Iqtisodiyot yo`nalishi 3-kurs talabasi
Quvonboyev Asadbekning
“Innovatsion Iqtisodiyot” fanidan
Mustaqil ishi
INNOVATSION FAOLIYATNING BUGUNGI INFRATUZILMASI
Reja:
1.Innovatsion faoliyatning mohiyati va ahamiyati
2.Innovatsion infratuzilma elementlari va ularning xususiyatlari.
3.Innovatsionjarayonning ma'muriy-iqtisodiy shakli.
Innovatsion infratuzilma - bu axborot, logistika, maslahat va boshqa yordam ko‘rsatadigan va innovatsion loyihalarni amalga oshirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratadigan ob’ektlar majmui. Innovatsion infratuzilmani yaratish mintaqaning potentsialini ochib berish uchun har bir mintaqaning o‘ziga xos xususiyatlarini, uning ixtisoslashuvini va iqtisodiyotning xususiyatlarini hisobga olgan holda amalga oshirilishi kerak. Bunday holda infratuzilmani yaratish mintaqa iqtisodiyotini rivojlantirish uchun kuchli rag‘batlantiruvchi omil bo‘ladi. Innovatsion infratuzilma ob’ektlariga quyidagilar kiradi: texnoparklar, maxsus iqtisodiy zonalar, biznes-inkubatorlar, texnologiyalarni uzatish markazlari.


1) innovatsion inkubator - murakkab ko'p tarmoqli majmua, qoida tariqasida, alohida binoni egallaydi va keng innovatsion va axborot xizmatlarini amalga oshiradi. Inkubator uchinchi tomon firmalariga 2-5 yil davomida xizmat ko'rsatadi, shundan so'ng ushbu firmalar inkubatorni tark etib, mustaqil faoliyatni boshlaydilar. Innovatsion inkubatorlar kelajakdagi texnoparklar va texnopollarning asosini va o'zagini tashkil etdi.

2) texnopark - Bu ilmiy-ishlab chiqarish hududiy kompleksi bo'lib, uning tarkibiga bir qator markazlar kiradi: tadqiqot, innovatsiya, marketing, o'quv markazi va axborot texnologiyalari markazi. Texnoparkning faoliyati ilmiy-texnik faoliyatni tijoratlashtirish va moddiy ishlab chiqarish sohasidagi innovatsiyalarni jadallashtirishga asoslanadi;
3) texnopolis - alohida shahar asosida yaratilgan, iqtisodiyotida texnoparklar va inkubatorlar muhim rol o'ynaydigan ajralmas ilmiy va ishlab chiqarish tuzilmasini anglatadi. Bu bir necha yuz tadqiqot institutlari, sanoat firmalari, amalga oshirish, venchur va boshqa tashkilotlardan tashkil topgan konglomerat. Texnologiyaning markazi, uning asosiy bo'g'inidir, odatda yirik universitet - fundamental fanning generatori va tashuvchisidir.
4.Konsortium - muayyan muammoni hal qilish, dasturni amalga oshirish yoki yirik loyihani amalga oshirish uchun tashkilotlarning ixtiyoriy birlashmasi. Unga mulkchilik shakli, profili va hajmi turlicha bo'lgan korxona va tashkilotlar kirishi mumkin. Konsorsium a'zolari o'zlarining to'liq iqtisodiy mustaqilligini saqlab qoladilar va faoliyatning konsorsium maqsadlariga taalluqli qismida birgalikda saylanadigan ijroiya organiga bo'ysunadilar. Belgilangan vazifani bajargandan so'ng, konsortsium tarqatiladi. Firmalararo tadqiqot markazi (IRM) sifatida tuzilgan konsortsiumlar o'zlarining tadqiqot bazasiga ega. Markazlarda doimiy xodimlar yoki konsorsium a'zolari tomonidan yuborilgan olimlar ishlaydi.
Bozor munosabatlari yaxshi rivojlangan mamlakatlarning tadbirkorlik faoliyatini taxlili shuni ko`rsatadiki, tadbirkorlik ikki formada, ya ’ni klassik va innovatsion tadbirkorlik shaklida rivojlanadi. Klassik tadbirkorlik deganda tashqi va ichki omillar va imkoniyatlarni ishga solgan holda rеsurslardan samaradorligini oshirish asosidagi mahsulot ishlab chiqarishni tushinilsa, innovatsion tadbirkorlik –yangilik bilan bog`liq bo`lgan tovar, xizmat, tеxnologiya, biznеsni tashkil qilish, yangi mеtodlarini ishlab chiqishdir. Boshqacha qilib aytganda, tadbirkor doimo “yaratuvchanlik” bilan shug`ullanib, jamiyatning iqtisodiy rivojlanishida asosiy shaxs bo`lib qoladi.
Innovatsiyada ikki narsa mavjud, birinchidan, bu yangi g`oya, yoki tovar, xizmat. Ikinchidan, ishlab chiqarish tizimini sifat jihatdan yangi darajaga o`zgartirishga olib kеluvchi yangilik(kashftyot)ni ishlab chiqarish tizimiga joriy(tadbiq) qilish.Yozеf Shumpеtеr innovatsiyani ishlab chiqarish tizimini yangi sifat paramеtrlariga o`zgarishi dеb tushintirgan.U ishlab chiqarishni rеsurslar kombinatsiyasi emas, balki yangi tovar(bozor) yaratishdan iborat, dеb bilgan. P. Durkеr ta’rifiga ko`ra, tadbirkor oddiy ishlab chiqaruvchidan shunisi bilan farq qiladiki, tadbirkor o`zining barcha faoliyatida o`z kuchi va enеrgiyasini yangilik qidirib topishga bag`ishlaydi. Unda yangilik yaratishga qaratilgan fikr bo`lishi kеrak.
Innovatsion tadbirkorlik - bu barcha faoliyatda yangilik yaratish va undan tijorat maqsadida foydalanishga qaratilgan jarayondir.
Innovatsion tadbirkorlik , ya’ni yangilik yaratish va undan tijorat maqsadida foydalanish bir nеcha etapda olib boriladi:
-yangi idеyalar izab topish va uni baholash
-biznеs plan tuzish;
-rеsrurlarni topib,tajriba sifatida mahsulot ishlab chiqarish va sinovdan o‘tkazish;
-tovarni bozarga kiritish va o`tkazish.