Quyidagi bilimlar va ko„nikmalar majmuini o„z ichiga oladi
Download 0.88 Mb. Pdf ko'rish
|
3-03 Informatika ukitish metodikasi-2017
|
2
3
Mazkur fan dasturi bakalavriat yo„nalishi: 5110700 – Informatika o„qitish metodikasi ta‟lim yo„nalishida o„qitiladigan “Informatika o„qitish metodikasi” o„quv fani bo„yicha tuzilgan bo„lib, bo„lajak fan o„qituvchisi egallashi kerak bo„lgan quyidagi bilimlar va ko„nikmalar majmuini o„z ichiga oladi: - informatika va axborot texnologiyalari fan va o„quv predmeti sifatida, informatika va axborot texnologiyalarini ta‟lim tizimida o„qitishning metodik tizimi, uning asosiy komponentalarining xarakteristikalari; o„qitishning maqsadi va vazifalari; pedagogik funksiyalari; o„qitishning tuzilmasi va mazmuni; - davlat ta‟lim standartlari; o„qitishda uzviylik va uzluksizlik; o„quv va metodik adabiyotlar tahlili; dasturiy ta‟minot; o„quv jarayonini rejalashtirish; o„qitishda asosiy didaktik prinsiplar; o„qitishning tashkiliy shakllari; o„qitishni nazorat qilish va natijalarini baholash usullari; reyting tizimi, testlash; o„qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullar; informatika va axborot texnologiyalari xonasi va unda mashg„ulotlar o„tkazish metodikasi; informatika va axborot texnologiyalari kursining asosiy bo„limlarini o„qitish metodikasi.
“Informatika o„qitish metodikasi” pedagogikaning umumta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalari va shu yo„nalishdagi fanlarini o„qitish qonuniyatlarini tadqiqot qiluvchi bo„limi hisoblanadi. “Informatika va axborot texnologiyalari fanini metodikasi” quyidagi
- bo„lajak o„qituvchilarni informatika va axborot texnologiyalari fanini ijodiy o„qitish va o„zlarining amaliy faoliyatlarida yangi pedagogik va axborot texnologiyalarini qo„llash bo„yicha bilim, ko„nikma va malakalari bilan qurollantirish; - bo„lajak o„qituvchilarni informatika sohasi bo„yicha turli-tuman shakldagi sinf va sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va o„tkazishga tayyorlash; - bo„lajak o„qituvchilarni ta‟lim-tarbiya sohasini axborotlashtirishning yo„llari va ulkan
istiqbollari haqida
tassavvurlarini rivojlashtirish va hamda
chuqurlashtirishdir. Informatika o„qitish metodikasi fanining vazifasi- bo„lajak informatika o„qituvchisi o„sib kelayotgan avlodning umum ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida o„qitiladigan informatika va axborot texnologiyalari 4
fanlarining axamiyatini, uning mazmunini ajratish tamoyillarini, shuningdek, informatika fanining boshqa fanlar bilan aloqadorligini tushunishdan iboratdir. Fan bo‘yicha talabalarning bilimi, ko‘nikma va malakalariga qo‘yiladigan talablar “Informatika o„qitish metodikasi” o„quv fanini o„zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
informatika va axborot texnologiyalarining ta‟lim tizimida tutgan o„rni va roli, Informatika o„qitish metodikasining pedagogika, psixologiya fanlari bilan bog„liqligi, informatika va axborot texnologiyalarini o„qitish metodlari va texnologiyalari tarixi, informatika va axborot
texnologiyalari bo„yicha yaratilgan darsliklar, qo„llanmalarning xususiyatlariga doir bilimga;
Informatika o„qitish metodikasining matematika va boshqa fanlar bilan bog„liqligi, informatika va axborot texnologiyalarini o„qitish metodlari, texnologiyalari, ularning nazariy asoslari, umumiy o„rta ta‟limda informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishning maqsadi, mazmuni va vazifalari, o„rta maxsus, kasb-hunar ta‟limida informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishning maqsadi, mazmuni va vazifalari, informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishda didaktik tamoyillar, informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishda uning qismlari va boblariga xos xususiyatlari, informatika va axborot texnologiyalari bo„yicha darsdan tashqari ishlarni ko„nikma, informatika va axborot texnologiyalariga o„quvchilarda mehr uyg„ota olish ko‘nikmasiga; informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishning zamonaviy metod va texnologiyalarini qo„llay olish, informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishda ilg„or metodik tajribalarni umumlashtira olish, informatika va axborot texnologiyalari bo„yicha mustaqil tahsil olishga o„quvchilarni yo„llash, informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishda o„quvchilarda axborot madaniyatini shakllantirish va rivojlantirish, informatika va axborot texnologiyalari bo„yicha o„quvchilar bilimini baholay olish, informatika va axborot texnologiyalari darslari, tarbiyaviy ishlar bo„yicha talab qilingan barcha hujjatlarni yuritish, informatika va axborot texnologiyalari darslarini rejalashtirish malakasiga ega bo‘lishi lozim. Fanning o‘quv rejadagi boshqa fanlar bilan o‘zaro bog‘liqligi va uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi “Informatika o„qitish metodikasi» fani umumkasbiy fanlarining asosiy fanlaridan biri hisoblanib, 5–6–semestrlarida o„qitiladi. Dasturni amalga oshirish o„quv rejasida rejalashtirilgan “Informatika”, “Umumiy psixologiya”, “Umumiy pedagogika” fanlarining nazariy va amaliy xulosalariga tayanadi.
5
“Informatika o„qitish metodikasi” fani bo„lajak informatika o„qituvchilarining umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida o„qitiladigan mutaxassilik fanlarini o„qitishda muhim o„rin tutib, fanlarning nazariy va metodik ta‟minotini bilishi va ularni o„quvchilarga etkazib berishini ko„zda tutadi. Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb – hunar kollejlarda Informatika mutahassisligidagi fanlarni o„qitish uchun kadrlarni tayyorlab beradi. Fanni o‘qitishda foydalaniladigan zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar Fanning o„qitilishida yangi pedagogik va axborot texnologiyalaridan unumli foydalanish ko„zda tutiladi. Nazariy ma‟lumotlar amaliyot va ko„rgazmalilik bilan mustaxkamlangandagina, chuqur bilimga ega bo„lish mumkin. Shuning uchun dasturda amaliy-laboratoriya ishlariga katta e‟tibor qaratilgan. Talabalarning “Informatika o„qitish metodikasi” o„quv fanini o„zlashtirishlari uchun o„qitishning ilg„or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi axborot- kommunikasiya va pedagogik texnologiyalarini tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Fanni o„qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo„llashda ta‟lim jarayonini optimallashtirish uchun omil bo„ladigan pedagogik texnologiyalardan “Fikrlar xujumi”, “Klaster” metodi, “Bumerang”, “Skorobey”, “Tarozi”, “Yelpig„ich” texnologiyasi va boshqalardan foydalaniladi. Fanni o„zlashtirishda darslik, o„quv va uslubiy qo„llanmalar, elektron materiallar, tarqatma materiallar, virtual kartochkalar foydalaniladi. Nazariy ma‟lumotlar amaliyot va ko„rgazmalilik bilan mustahkamlashi kerak. Amaliy- laboratoriya ishlari kompyuter yordamida o„tkaziladi.
6
1-BО‘LIM. Umumiy metodika. Fanning nazariy mashg‘ulotlari mazmuni Fanlarni o‘qitish metodikasi kursi va uning asosiy usul va vositalari Fanlarni o„qitish metodikasi kursi va uning bo„lajak o„qituvchining uzluksiz ta‟limi tizimidagi o„rni. Fanlarni o„qitish metodikasining pedagogika, psixologiya fanlari bilan bog„liqligi. Fanlarni o„qitish metodlari va texnologiyalari tarixi. O„qitishning asosiy didaktik tamoyillari va ulardan fanlarni o„qitishda foydalanish. O„quv-metodik ta‟minot va ularning turlari. O„quv va metodik adabiyotlar tahlili. Pedagogik vositalar va ularning turlari, tavsifi. Fanlarni o„qitishning tashkiliy shakllari. O„qitishni nazorat qilish va natijalarini baholash usullari. Reyting tizimi, testlash. Fanlarini o„qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalar, innovasion metodikalar va interfaol usullar. O„qitish shakllari va uslublari. O„qitishning interaktiv uslublari. Fanlarni o„qitishning zamonaviy vositalari. Zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalari o„qitishning vositalari sifatida. Dars mashg„ulotlarining maqsad va vazifalari, mazmuni va o„tkazish metodikasi. Darsdan tashqari mashg„ulotlar. O„quv jarayonini tematik va xar bir darsni rejalashtirish. Darslar tizimini tayyorlash. Dars rejasi, uning asosini tashkil etuvchilari. Dars tahlili. Davlat ta‟lim standartining mazmuni. Ta‟lim darajasi. O„quvchilarning tayyorlanish darajasini va standart aniqlaydigan va uni baholaydigan tizimiga qo„yilgan talablar. Bilimlarni nazorat qilish shakl va usullari. Test asosida o„quvchilarni bilimini nazorat qilish shakl va usullari. Test turlari.
Informatika o„qitish metodikasi va bo„lajak informatika o„qituvchisining uzluksiz ta‟limi tizimidagi o„rni va roli. O„qitishning asosiy didaktik tamoyillaridan informatika va axborot texnologiyalari o„qitishda foydalanish. Informatika va axborot texnologiyalari bo„yicha yaratilgan darsliklar, qo„llanmalarning xususiyatlari. Informatika va axborot texnologiyalari fanlarini tuzilishi Informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishning uzluksiz tizimi. Umumiy o„rta ta`lim maktablarida “Informatika” kursining tizimi va mazmuni. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida “Informatika” va “Axborot texnologiyalari” kurslarining mazmuni.
7
informatika va axborot texnologiyalarini o‘qitishning dasturiy ta’minoti Informatika fanining o„quv-metodik va ta‟minoti. Elektron o„quv-metodik ta‟minoti va uning turlari. Informatika va axborot texnologiyalarini kurslari bo„yicha o„quv qo„llanmalar hamda didaktik materiallar. Informatika va axborot texnologiyalarini kurslarining dasturiy ta‟minoti. Asosiy (bazaviy) dasturiy ta‟minoti. Pedagogik dasturiy vositalar va ularning turlari, tavsifi. Informatika va axborot texnologiyalari kurslarini o‘qitishning metodik tizimi Informatika va axborot texnologiyalarini umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarda o„qitishning metodik tizimi, uning asosiy komponentalarining xarakteristikalari. Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnolgiyalarini o„qitishning maqsadi va vazifalari. Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishning tuzilmasi va mazmuni. Informatika kursini o„qitish uslubi muammolari. Zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalari va Web texnologiyalar- o„qitishning vositalari sifatida. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalarini kurslari bo„yicha amaliy-laboratoriya mashg„ulotlarining maqsad va vazifalari, mazmuni va o„tkazish metodikasi.
Informatika va axborot texnolgiyalaridan umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun davlat ta‟lim standartlari. Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarda informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishda uzviylik va uzluksizlik. Kompyuter asosida test yaratish va undan foydalanish metodikasi. Zamonaviy informatika va axborot texnologiyalari xonasi Zamonaviy informatika xonasi vazifalari va maqsadi. Zamonaviy informatika xonasini jixozlash. O„qituvchi va o„quvchi ish joylari. Texnika xavfsizlikligi talablari. Zamonaviy informatika xonasida o„quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. Zamonaviy informatika xonasida Internet, Intranet va lokal tarmog„i asosida o„quv- tarbiya ishlarining tashkil etish. 8
rejalashtirish Informatika va axborot texnologiyalari xonasi va unda mashg„ulotlar o„tkazish metodikasi. Informatika va axborot texnologiyalari kursining asosiy bo„limlarini o„qitish metodikasi. Informatika va axborot texnologiyalari bo„yicha o„quv jarayonini rejalashtirish tizimi. Informatika darslariga va zamonaviy informatika xonasida darslarni o„tkazishga tayyorlash va rejalashtirishning ajralib turuvchi xususiyatlari.
Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan darsdan tashqari ishni tashkillashtirish tamoyillari. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiadalar o„tkazish. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiada masalalar yechish.
Zamonaviy axborot texnologiyalari va ularning didaktik vazifalari. Zamonaviy informatika xonasida boshqa fanlari bo„yicha darslarini o„tkazish haqida. Informatikaga oid yangi axborot texnologiyasi vositalari va ulardan foydalanish usullari.
Informatikani o„qitishning maxsus masalalari. Informatikaning asosiy tushunchalari. Informatikaning asosiy mavzularini o„rganish.
Informatika kursini mustaqil O„zbekistonimizning rivojlanish davridagi istiqboli va ahamiyati. Informatikani o„qitishda Web texnologiyalardan foydalanish. Informatikani o„qitishda masofaviy texnologiyalaridan foydalanish. Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar “Informatika o„qitish metodikasi” fanidan amaliy mashg„ulotlar nazariy ma‟lumotlarni tahlili va ulardan foydalanish imkoniyatlari bo„yicha tashkil etiladi. Amaliy mashg„ulotlarning taxminiy tavsiya etiladigan mavzulari: 1. Informatika va axborot texnologiyalari va ularni o„qitish uslubiyotining tarixi. 2. O„qitishning asosiy didaktik tamoyillari va ulardan informatika va axborot texnologiyalarini o„qitishda foydalanish.
9
3. Umumiy o„rta ta‟lim maktablari informatika kursi tizimining tahlili. 4. Akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari informatika kursi tizimining tahlili. 5. Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va umumiy o„rta ta‟lim maktablarida informatika fanini o„qitishning dasturiy ta‟minoti tahlili. 6. Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va umumiy o„rta ta‟lim maktablarida informatika fanini o„qitishning o„quv-metodik ta‟minoti tahlili. 7. Akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va umumiy o„rta ta‟lim maktablarida informatika fanini o„qitishning elektron o„quv-metodik adabiyotlari tahlili. 8. Informatikani boshlang„ich ta‟limida o„rgatish muammolari. 9. Informatikani o„qitishda interfaol usullaridan foydalanish. 10. Informatikani o„qitishda guruxlarda ishlash usullaridan foydalanish. 11. Informatikadan kechalar va viktorinalar o„tkazish uslubiyoti. 12. Test sinovlarini kompyuterda o„tkazish uslublari. 13. Web texnologiyalarga asoslangan test sinovlarini o„tkazish. 14. Web texnologiyalarga asoslangan didaktik materiallar yaratish. 15. O„quv jarayonida axborot-kommunikasiya texnologiyalaridan foydalanish muammolari. 16. O„quv jarayonida yangi pedagogik texnologiyalaridan foydalanish. 17. O„quv jarayonida Web texnologiyalardan foydalanish. 18. Zamonaviy informatika xonasida o„quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. Amaliy mashgulotlarni tashkil etish bo„yicha kafedra professor-o„qituvchilari tomonidan ko„rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Unda talabalar asosiy ma‟ruza mavzulari bo„yicha olgan bilim va ko„nikmalarini amaliy masalalarni hal qilishga qaratadi. Shuningdek, darslik va o„quv q o „ llanmalar asosida talabalar bilimlarini mustahkamlashga erishish, tarqatma materiallardan foydalanish, ilmiy maqolalar va tezislarni chop etish orqali talabalar bilimini oshirish, mavzular bo„yicha dars ishlanmalari, ko„rgazmali qurollar tayyorlash va boshqalar tavsiya etiladi. Laboratoriya mashg‘ulotlarini tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatmalar va tavsiyalar Laboratoriya mashg„ulotlarning taxminiy tavsiya etiladigan mavzulari: 1. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida Informatika va Axborot texnologiyalari kurslarining mazmuni. 2. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida Informatika va Axborot texnologiyalari kurslarini o„qitish shakllari. 3. O„qitishning an‟anaviy shakllari va ularning tavsifi. 4. O„qitishning interaktiv uslublari. 5. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida Informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini o„qitishning vositalari. 10
6. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan o„quvchilarni bilimini nazorat qilish shakl va usullari. 7. Test asosida o„quvchilarni informatikadan bilimini nazorat qilish shakl va usullari. 8. Zamonaviy informatika xonasini jixozlash. 9. Texnika xavfsizlikligi talablari. 10. Zamonaviy informatika xonasida o„quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. 11. Zamonaviy informatika xonasida Intranet asosida o„quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. 12. Informatika va axborot texnologiyalari fanlari bo„yicha o„quv jarayonini rejalashtirish tizimi. 13. Informatika muvzulari bo„yicha tematik rejasini to„zish. 14. Informatika muvzulari bo„yicha xar bir darsni rejalashtirish. 15. Informatikadan dars tahlili. 16. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan darsdan tashqari ishini tashkillashtirish. 17. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiada masalalar yechish metodikasi. 18. Informatika va uni asosiy tushunchalari mavzusini o„qitish uslubiyoti. 19. Axborot texnologiyalari mavzusini o„qitish uslubiyoti 20. Apparat va dasturiy ta‟minoti mavzusini o„qitish uslubiyoti 21. Operasion sistemalari mavzusini o„qitish uslubiyoti. 22. Windows muxitida ishlash uslublari. 23. Arxivlar va viruslar mavzularini o„qitish uslubiyoti 24. Grafik muxarriri mavzusini o„qitish uslubiyoti 25. Matn muxarriri mavzusini o„qitish uslubiyoti 26. Elektron jadvallar mavzusini o„qitish uslubiyoti 27. Ma‟lumotlar ombori mavzusini o„qitish uslubiyoti 28. Web texnologiyalar asosida ofis dasturlarini o„qitish metodikasi 29. Internet mavzusini o„qitish uslubiyoti 30. O„quv-tarbiya jarayonida zamonaviy axborot-texnologiyalaridan foydalanish usullari. 31. O„quv – tarbiya jarayonida Web texnologiyalardan foydalanish. 32. O„quv – tarbiya jarayonida elektron usullaridan foydalanish.
11
Seminar mashg„ulotlarning taxminiy tavsiya etiladigan mavzulari: 1. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini o„qitish shakllari. 2. O„qitishning an‟anaviy shakllari va ularning tavsifi. O„qitishning interaktiv uslublari. 3. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalarini kurslarini o„qitishning vositalari. 4. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan o„quvchilarni bilimini nazorat qilish shakl va usullari. 5. Test asosida o„quvchilarni informatikadan bilimini nazorat qilish shakl va usullari. 6. Zamonaviy informatika xonasida o„quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. 7. Zamonaviy informatika xonasida Intranet asosida o„quv-tarbiya ishlarining tashkil etish. 8. Informatika va axborot texnologiyalari fanlari bo„yicha o„quv jarayonini rejalashtirish tizimi. 9. Informatika muvzulari bo„yicha tematik rejasini to„zish. 10. Informatika muvzulari bo„yicha xar bir darsni rejalashtirish. 11. Informatikadan dars tahlili. 12. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan darsdan tashqari ishini tashkillashtirish. 13. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiada masalalar yechish metodikasi. 14. Informatika va uni asosiy tushunchalari mavzusini o„qitish uslubiyoti. 15. Axborot texnologiyalari mavzusini o„qitish uslubiyoti 16. Apparat va dasturiy ta‟minoti mavzusini o„qitish uslubiyoti 17. Operasion sistemalari mavzusini o„qitish uslubiyoti. 18. Windows muxitida ishlash uslublari. 19. Arxivlar va viruslar mavzularini o„qitish uslubiyoti 20. Grafik muxarriri mavzusini o„qitish uslubiyoti 21. Matn muxarriri mavzusini o„qitish uslubiyoti 22. Elektron jadvallar mavzusini o„qitish uslubiyoti 23. Ma‟lumotlar ombori mavzusini o„qitish uslubiyoti 24. Web texnologiyalar asosida ofis dasturlarini o„qitish metodikasi 25. Internet mavzusini o„qitish uslubiyoti 26. O„quv-tarbiya jarayonida zamonaviy axborot-texnologiyalaridan foydalanish usullari. 27. O„quv – tarbiya jarayonida elektron usullaridan foydalanish. 12
28. Informatika kursining o„qitish uslublarini muammolari. 29. Zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalari - o„qitishning vositalari sifatida. 30. O„quv-tarbiya jarayonida Web texnologiyalardan foydalanish. 31. Informatika va axborot texnologiyalari fanlaridan olimpiadalar o„tkazish. 32. Informatika darslariga va zamonaviy informatika xonasida darslarini o„tkazishga tayyorlash va rejalashtirishning ajralib turuvchi xususiyatlari. 33. Kompyuter asosida test olish usullari.
Kurs ishining maqsadi talabalarni mustaqil ishlash qobiliyatini rivojlantirish, olgan nazariy bilimlarini qo„llashda amaliy ko„nikmalar hosil qilish, bevosita ishlab chiqarishdagi real sharoitlarga mos yechimlar qabul kilish va zamonaviy texnika va axborot texnologiyalarini qo„llash ko„nikmalariii xosil qilishdir. Kurs ishi mavzulari bevosita informasion jarayonlarga, dasturlash tillarini o„qitish metodikasiga, zamonaviy dasturlash muhitlarini o„qitish metodikasiga, zamonaviy yangi yaratilgan amaliy dasturlarni ta‟lim tizimiga tadbiq etishiga, zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalarini ta‟lim-tarbiya jarayoniga tadbiq etishini va informatika o„qitish metodikasini yangiliklariga bog„lik xolda belgilanadi. Kurs loyihasining mavzulari oldindan umumiy talabalar sonidan 20-30 % ko„proq etib tayyorlanadi. Har bir talabaga shaxsiy topshiriq beriladi. Kurs loyihasining taxminiy mavzulari: 1. «Windows» mavzusini o„qitish metodikasi 2. «Matn redaktori» mavzusini o„qitish metodikasi 3. «Grafik redaktori» mavzusini o„qitish metodikasi 4. «Elektron jadval» mavzusini o„qitish metodikasi 5. «MOBT» mavzusini o„qitish metodikasi 6. «Internet» mavzusini o„qitish metodikasi 7. «Asosiy algoritmik konstruksiyalar» mavzusini o„qitish metodikasi 8. «Paskal tilida dasturlash » mavzusini o„qitish metodikasi 9. «Paskal dasturlash tilining grafik imkoniyatlari » mavzusini o„qitish metodikasi 10. «O„zgaruvchan simvollar bilan ishlash» mavzusini o„qitish metodikasi 11. «Massivlar bidan ishlash" mavzusini o„qitish metodikasi 12. «Paskalda prseduralar bilan ishlash» mavzusini o„qitish metodikasi 13. «Paskal dasturlash tilida fayllar bilan ishlash» mavzusini o„qitish metodikasi 14. «Delphi dasturlash tili » mavzusini o„qitish metodikasi 15. «Axborot ximoyasi» mavzusini o„tish metodikasi 16. «Antivirus dasturlar» mavzusini o„qitish metodikasi 17. «Informasion texnologiyalar va ularning turlari» mavzusini o„qitish metodikasi 13
18. Ta‟lim-tarbiya jarayonida internetdan foydalanish 19. Multimedia texnologiyasi va undan o„quv jarayonida foydalanish 20. Elektron darslikning tuzilishi va undan foydalanish uslublari 21. Olimpiada vazifalari va ularni yechish uslublari 22. Informatika fanidan darsdan tashqari ishlar(mashg„ulotlarni) tashkil etish 23. Informatika darslarida qiziqarli materiallardan foydalanish 24. O„quv jarayonida slaydli prezentasiyadan foydalanish metodikasi 25. Aniq mavzu bo„yicha prezentasiya slaydlarini yaratish 26. Informatika va axborot texnologiyalari fanni o„qitishning interaktiv metodlari 27. Dasturlash tillarini o„qitishning interaktiv metodlari 28. Telekonferensiya va undan o„quv jarayonida foydalanish 29. Videokonferensiyani tashkil qilish va undan foydalanish metodikasi 30. O„quv jarayonida elektron pochtadan foydalanish metodikasi. 31. Pedagogik faoliyatda Web texnologiyalardan foydalanish 32. Pedagogik faoliyatda zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalaridan foydalanish
Talaba mustaqil ta‟limni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi: - ma‟ruzalar qismini mustaqil o„zlashtirish; - elektron darsliklar va o„quv qo„llanmalar, avtomatlashtirilgan o„rgatuvchi va nazorat qiluvchi tizimlar bilan ishlash; - maxsus adabiyotlar bo„yicha fanlar bo„limlari yoki mavzulari ustida ishlash; - yangi axborot-kommunikasiya texnologiyalarni o„rganish; - talabaning o„quv-ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog„liq bo„lgan fanlar bo„limlari va mavzularni chuqur o„rganish; - faol va muammoli o„qitish uslubidan foydalaniladigan o„quv mashg„ulotlari; - masofaviy ta‟lim. Tavsiya etilayotgan mustaqil ta‟limning mavzulari: Informatika va axborot texnologiyalari kurslarining mavzulari bo„yicha metodik tizimining komponentlarini yaratish: ushbu mavzuning maqsad va vazifalari, mazmuni, asosiy tushunchalari va ularning tasniflari, tematik reja, har bir darsning rejalari, amaliy-laboratoriya ishlarini vazifalari, masalalari, didaktik materiallar, test vazifalari, prezentasiya slaylar va h.k. 14
O„quv amaliyotini o„tkazishdan maqsad – talabalarda elektron o„quv materiallari yaratishda foydalaniladigan dasturlarga oid olingan nazariy bilimlarini amaliyotda qo„llay olish malaka va ko„nikmalarini shakllantirishdan iborat. O„quv amaliyotinining vazifalari: - bo„lajak mutaxassislarda avvalgi bosqichlarda egallagan nazariy bilimlar asosida amaliy masalalar yechish ko„nikma va malakalarini shakllantirish; - elektron o„quv materiallari yaratishda foydalaniladigan dasturlarda ishlash, bu dasturlardan foydalanib, elektron o„quv materiallari yaratish malaka va ko„nikmalarini yanada mustahkamlash; - informatikaning dasturiy vositalari imkoniyatlarini va ulardan foydalanib turli o„quv materiallar yaratishni o„rgatishdan iborat.
O„quv amaliyotini o„tkazish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: - ta‟limda axborot texnologiyalari imkoniyatlari, elektron axborot resurslari tushunchalari va ularni yaratish haqida, ta‟lim jarayonida foydalaniladigan elektron o„quv materiallarga oid asosiy tushunchalar, elektron adabiyot turlari, elektron pedagogikaning dasturiy ta‟minoti, uning ahamiyati va o„rni, dasturiy vositalardan foydalangan holda elektron o„quv materiallar yaratish usullari, shakllari, tamoyillariga doir bilimga; - ta‟lim jarayonida qo‟llaniladigan zamonaviy axborot texnologiyalari va ularning dasturiy ta`minotining ishlash va faoliyat ko„rsatish tamoyilarini, ularning turlarini ajrata bilishni, elektron o„quv materiallari yaratishda foydalaniladigan dasturlar bilan, jumladan, uslubiy materiallar tayyorlashda qo„llaniluvchi dasturlar bilan, multimediali o„quv resurslar yaratisda foydalaniluvchi dasturlar bilan, elektron nazorat testlarini yaratuvchi dasturlar bilan, elektron o„quv adabiyotlari yaratuvchi dasturlar bilan ishlay olish ko‘nikmasiga; - kasbiy faoliyatida zarur bo„lgan zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish, elektron o„quv materiallari yaratishda foydalaniladigan dasturlar bilan, jumladan, uslubiy materillar tayyorlashda qo„llaniluvchi dasturlar bilan, multimediali o„quv resurslar yaratisda foydalaniluvchi dasturlar bilan, elektron nazorat testlarini yaratuvchi dasturlar bilan, elektron o„quv adabiyotlar yaratuvchi dasturlar bilan ishlash malakasiga ega bo‘lishlari lozim.
15
tavsiyalar Malakaviy pedagogik amaliyotni tashkil etish natijasida talabalar Informatika va axborot texnologiyalarini o‟qitish nazariyasi va metodikasi, Informatikani o'qitishda innovasion texnologiyalar, Informatikani o„qitish jarayonini loyihalashtirish, Umumta‟lim fanlarini kasbga yo‟naltirib o‟qitish metodikasi, Masofaviy ta‟lim texnologiyalari fanlaridan, Umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti, Umumiy psixologiya nazariyasi va amaliyoti kabi fanlardan olgan nazariy bilimlarini amaliyot bilan bog‟lab ma‟lum ko‟nikmalar va malakalar hosil qiladilar. Talabalar malakaviy pedagogik amaliyotni o‟qish davrida olgan bilimlariga tayangan holda umumiy o„rta ta‟lim maktablari, kasb-hunar kollejlari va akademik litseylarda o‟tkazadilar. Amalyot davomida ular darslarni tashkil etish, uni o‟tkazish, guruh bilan ishlash, darslarni pedagogik va psixologik jihatdan tahlil qilish, o‟qitish yo‟llarini, uslublarini, shakllarini o‟rganadilar. O‟quv tarbiyaviy tadbirlarni tashkil etish va o‟tkazishda ishtirok etadilar.
Malakaviy pedagogik amaliyot maqsadi:
o‟quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish, ularning bilim, malaka va ko‟nikmalarini baholash, turli tipdagi darslarni olib borishda zarur bilim, malaka va ko‟nikmalar bilan qurollantirish;
talabalarni dars jarayonida ta‟limiy, tarbiyaviy va rivojlantirish vazifalarini bir butunlikda qo‟yish va amalga oshira bilishga o‟rgatish;
pedagogik tajribani tahlil etish, ilg‟orlar tajribalarini umumlashtirish, uni o‟z faoliyatiga tatbiq etish malakasini shakllantirish;
talabalarda o‟z ustida ishlash, mustaqil ta‟lim olish, zarur adabiyotlarni tanlay bilish va o‟rganish ko‟nikmasini hosil qilish. Malakaviy pedagogik amaliyot talabalarning umumpedagogik, metodik va Informatika fanlaridan olgan nazariy bilim, malaka va ko‟nikmalariga asoslanadi. Malakaviy pedagogik amaliyot davomida talaba: Informatika fanidan turli tip va turdagi darslarni tashkil etish va ularda o‟quvchilarning bilish faoliyatini boshqarish;
o‟zi va kursdoshlari, shuningdek, o‟qituvchilar darslarini tahlil qilish;
o‟quvchilar bilim, malaka va ko‟nikmalarini reyting usuli asosida baholash; Informatikadan sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va o‟tkazish;
ma‟naviy-ma‟rifiy ishlarni tashkil etish va olib borish; ta‟limning texnikaviy vositalaridan foydalanish; 16
guruh rahbari sifatida ish olib borish; guruh jurnalini yuritish; dars reja-konspekti, tematik, yillik, shaxsiy va calendar-tematik rejalarni tuzish malaka va ko‟nikmalarini egallashi lozim. Malakaviy pedagogik amaliyot 11 hafta davom etadi, barcha tayyorgarlik ishlari amaliyot boshlanishidan oldin va sinov tadbirlari yoki undan so‟ng tashkil etiladi. Bu esa, amaliyot maqsadlariga to‟liq, erishishiga ko‟maklashadi. Malakaviy pedagogik amaliyot vazifalari: 1. Amaliyotchi-talabalarning oliy o‟quv yurtida egallagan bilimlarini mustahkamlash va o‟quvchi-talabalar bilan olib boriladigan dars, darsdan tashqari ta‟limiy-tarbiyaviy ishlar amaliyotida tatbiq etishni o‟rgatish; 2. Amaliyotchi – talabalarda uzluksiz ta‟lim tizimining o‟rta maxsus va kasb- hunar ta‟limi muassasalarida ta‟limiy-tarbiyaviy ishlar tizimini har tomonlama o‟rganish, dars, darsdan tashqari turli ko‟rinishdagi ta‟limiy-tarbiyaviy tadbirlarni kuzatish va tahlil, o‟quv-malakalarini takomillashtirish; 3. Talabalarda dars, darsdan tashqari ta‟limiy-tarbiyaviy ish turlarini maqsadga muvofiq rejalashtira olish o‟quv malakalarini shakllantirish; 4. O‟quv dasturlari va taqvim-rejalariga asosan uslubiy-ma‟naviy ishlarida metodik yordam uyushtirish; 5. Talabalarni guruh rahbari yordamchisi sifatida, guruh rahbari vazifalarini bajarishga, o‟quvchilar bilan alohida–alohida va ommaviy tarzda darsdan tashqari tarbiyaviy ishlarni olib borishga o‟rgatish; 6. Talabalarni ta‟limiy-tarbiyaviy ishlar sohasidagi ilg‟or pedagogik tajribani o‟rganishga jalb etish; 7. Talabalarda pedagogik faoliyatga ijodiy, ilmiy va amaliy yondashish munosabatlarni, ijtimoiy pedagogik faollikni tarkib toptirish; 8. Talabalarda milliy va umuminsoniy tarbiya muammolarini hal qilishga imkon beradigan pedagogik qobiliyatni takomillashtirish, o‟quvchi shaxsi va uning tarbiyasiga bo‟lgan intilishlarini kuchaytirish; 9. Erkin va mustaqil fikrlovchi, o‟z ustida muntazam ishlovchi shaxs bo‟lish ko‟nikmasini qaror toptirish; 10. Hozirgi zamon uzluksiz tahlim-tarbiya tizimidagi pedagogik faoliyatga ijodiy, tanqidiy yondoshishni shakllantirish; 11. Amaliyot ob‟yektlaridagi o‟qitishning yangi texnologiyasi bilan yaqindan tanishish; 12. Talabalarga kasbga bo‟lgan qiziqish va muhabbat sifatlarini shakllantirish; 13. Amaliyotchi talabalarda kasbga qiziqishni va muhabbatni shakllantirish asosida pedagogik faoliyatga tadqiqotchilik va ijodiy yondoshishni qaror toptirish.
17
Malakaviy pedagogik amaliyotni jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr: 1. Amaliyot ob‟yekti (uzluksiz ta‟lim tizimining o‟rta maxsus va kasb-hunar tahlimi
muassasalari) hususiyatini, o‟quvchilarning yoshi va individual hususiyatlarini hisobga olishi; 2. Dastur mavzularini o‟tish jarayonida uning tarbiyaviy ahamiyatiga alohida ehtibor berishi; 3. Fan bo‟yicha o‟quv va sinfdan tashqari pedagogik faoliyat rejalarining mazmunini anglashi; 4. O‟quv jarayonida turli zamonaviy metodlarni tadbiq etishni; 5. O‟quv–tarbiya va ma‟naviyat ishlari mazmun–mohiyatini bilishi va tahlil qilishni; 6. Amaliyot ob‟yektlari jamoasi bilan, ayniqsa fan o‟qituvchilari, sinf rahbarlari bilan hamkorlik qilishi; Fanga, jamoaga, o‟qituvchilarga o‟quvchilarning munosabatlarini bilish uchun monitoring usullarini anglab yetishi shart. Malakaviy pedagogik amaliyot davrida talabalar umumiy o„rta ta‟lim maktablari, kasb-hunar kollejlari va akademik litseylarning Informatika va Axborot texnologiyalari fanlarini o„qitish jarayoni bilan tanishib quyidagi ishlarni bajaradilar: - Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlaridagi informatika xonasi bilan tanishish va uni tahlil qilish; - Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlaridagi informatika va axborot texnologiyalari fanlarining mazmunini o„rganish va ularning o„qitilishini kuzatish; - Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlaridagi tajribali fan o„qituvchilarining ish tajribasi bilan tanishish; - Dars tahlilini texnologik xaritalarga tushirishni o„rganish; - Talablarni fanlar bo„yicha baholashda qo„llaniladigan nazorat shakllarini o„rganish; - Fanlar bo„yicha dars mashg„ulotlarini o„tkazish va tajribasini oshirish; - Fanlar bo„yicha didaktik materiallarni yaratish; - Umumiy o„rta ta‟lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalari fanlari bo„yicha kechalar, KVN va h.k. o„tkazish.
18
Didaktik vositalar 1. Jihozlar va uskunalar, moslamalar: elektron doska-Hitachi, LCD-monitor, elektron ko„rsatgich (ukazka). 2. Video – audio uskunalar: video va audiomagnitofon, mikrofon, kolonkalar. 3. Kompyuter va mul‟timediali vositalar: komp‟yuter, proektor, DVD-diskovod, Web-kamera, video-ko„z (glazok). Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati Asosiy adabiyotlar: 1. U.K.Tolipov, M.Usmanboyeva. Pedagogik texnologiyalarninig tadbiqiy asoslari. O„quv qo„llanma. T.: “Fan”, 2006 y. 2. Р.Ишмухамедов, А.Абдуқодиров, А.Пардаев. Таълимда инновацион технологиялар (таълим муассасалари педагог ўқитувчилар учун амалий тавсиялар). Ўқув қўлланма. Тошкент, “Истеъдод”, 2008 й. 3. A.Abduqodirov, A.Xaitov, Shodiev R. Axborot texnologiyalari. Darslik. T.: “O„zbekiston”, 2004 y. 4. A.Sattorov. Informatika va axborot texnologiyalari. Darslik. Т.:, “O„qituvchi”, 2008 y.
5. Ж.Ғ.Йўлдошев, С.А.Усмонов. Педагогик технология асослари. Ўқув қўлланма. Тошкент, “Ўқитувчи”, 2004 й. 6. Azizxodjaeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. O„quv qo„llanma. T.: TDPU, 2003 y. 7. Федотова Д. CASE-технология. Москва, «Издательский дом БХВ», 2003 г. 8. Цой, Маргарита и др. Создание электронных учебников. Т.: “Ўзбекистон миллий энцеклопедияси”, 2007 г.
1. M. Mamarajabov va boshqalar. “Axborot texnologiyalari” fanini kasbiy sohalarga yo`naltirib o`qitish metodikasi. Metodik qo`llanma. T.: TDPU, 2012 y. 2. R. R. Boqiyev. “Informatika” fanini kasbiy sohalarga yo`naltirib o`qitish metodikasi. Metodik qo`llanma. T.: TDPU, 2012 y. 3. Юлдашев У.Ю, Зокирова.Ф.М. Методика преподавания информатики. Т.: “Алоқачи”, 2005 г. 4. Закирова Ф.М., Набиулина Л.М.. Тестовые задания по курсу «Информатика и информационные технологии». Т.: “Алоқачи” 2008 г. 5. И.Г.Захарова. Информационные технологии в образование. Москва, “Академия”, 2003 г. 19
20
Download 0.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|