R -qarshilikli, L induktivli va c sig‘imli tarmoqlanmagan o‘zgaruvchan tok zanjiri

Toklar rezonansi.
Aktiv, induktiv va sig‘im qarshiliklar umumiy kuchlanishda deb faraz qilaylik.



Zanjirning kismlaridagi kuchlanish sinusoidal bo‘lganda birinchi parallel tarmokdagi – g‘altak dagi tok quyidagicha bo‘ladi:
I₁ = =
Bu tok kuchlanishdan faraz buyicha tangensi
tg =
ga teng bulgan burchakka orkada koladi.
Galtakdagi tokning aktiv tashkil etuvchisi
Ia₁ = I₁cos₁
reaktiv tashkil etuvchisi
Ip₁ = I₁sin₁
Ikkinchi parallel tarmokdagi- kondensatordagi tok
I₂ =
faza buyicha kuchlanishdan 90 % ga ilgari ketadi.
Umumiy tok tarmokdagi toklarning geometrik yig‘indisiga teng bo‘ladi:
I =
Bunda
Ia =Ia ва Ip=I_L - I_C = Ip₁ Ip₂
Umumiy tokning kuchlanishdan siljish burchagini uning tangensi orqali topish mumkin.
tg =
Umumiy tok I_L>I_C bo‘lganda kuchlanishdan φ burchakka orkada kolishi I_LC yoki bo‘lganda ilgari ketishi va nixoyat, IL=IC bo‘lganda kuchlanish bilan bir fazada o‘zgarishi mumkin bulgan holda zanjirda toklar rezonansi sodir bo‘ladi.
Rezonans paytidagi umumiy tok
I = = Ia

Toklar rezonansida zanjirning tarmoklanmagan kismidagi tok minimal qiymatga erishgani uchun ulagich simlardagi quvvat isrofi ham minimal bo‘ladi. Tarmokni tok bilan ta’minlovchi o‘zgaruvchan tok generatori uchun =0 yoki cos =1 bo‘lganda qulay sharoit yaratiladi. Aktiv induktiv qarshiliklarga ega bulgan zanjirga kondensator ulansa cos ortadi. S sig‘imli kondensator aktiv karshligi e’tiborga olinmaydigan darajada kichik bulgan induktivlik L bilan parallel ulansa (R=0), generatorning U kuchlanish butunlay L induktivlik va S sig‘im tarmoklariga uzatiladi.

Induktivltik tarmokdagi tok
I_L =

Induktivlik L ni va sig‘im S ni shunday ta’minlaymizki, bunda I va I toklari teng bulsin, ya’ni